Sara Hastalığı (Epilepsi) Nedir? Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

Sara hastalığı olarak da bilinen epilepsi, beyindeki sinir hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi sonucu tekrarlayan nöbetlere neden olan kronik bir nörolojik hastalıktır. Dünya genelinde yaklaşık 50 milyon insan epilepsi hastasıdır ve bu da onu en yaygın nörolojik hastalıklardan biri yapmaktadır. Türkiye'de ise yaklaşık 200.000 çocuk epilepsi hastasıdır. Epilepsi her yaştan insanı etkileyebilir, ancak en sık çocuklarda veya 60 yaş üstü kişilerde başlar. Genellikle ömür boyu sürer, ancak bazı durumlarda zamanla düzelebilir. Yetişkinlerde ise, inme sonrası en sık görülen nörolojik hastalıklardan biridir. Epilepsi psikolojik bir hastalık değildir.

Epilepsi nöbetleri, beyindeki sinir hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi nedeniyle oluşur. Bu aktivite, vücudun farklı bölgelerinde çeşitli semptomlara neden olabilir. Nöbetler sırasında kişi bilincini kaybedebilir, kasılmalar yaşayabilir, vücudunda titremeler hissedebilir veya duyusal algılarında değişiklikler yaşayabilir. Nöbetlerin süresi ve şiddeti kişiden kişiye değişir. Bazı nöbetler sadece birkaç saniye sürerken, diğerleri birkaç dakika sürebilir. Nöbetlerden sonra, kişiler genellikle yorgun ve kafa karışıklığı hissedebilirler.

Nöbetler genellikle ani ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkar. Bazı kişilerde nöbetlerden önce "aura" adı verilen bir uyarı işareti olabilir. Aura, nöbetten önce hissedilen bir his veya duyumdur ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Örneğin, bazı kişilerde aura, garip bir koku veya tat alma, mide bulantısı, baş dönmesi veya ani bir korku hissi şeklinde olabilir. Auralar, nöbetten birkaç saniye veya 60 dakika öncesine kadar sürebilir.

Yüzden fazla epilepsi türü vardır. Nöbetlerin beyinde başladığı yere ve nasıl yayıldığına bağlı olarak farklı epilepsi türleri sınıflandırılır. En yaygın epilepsi türleri şunlardır:

• Jeneralize Nöbetler: Beynin her iki tarafını da etkileyen nöbetlerdir. Bu tür nöbetler arasında tonik-klonik nöbetler (büyük nöbetler), absans nöbetleri (küçük nöbetler), miyoklonik nöbetler ve atonik nöbetler bulunur.
• Fokal Nöbetler: Beynin sadece bir bölgesinde başlayan nöbetlerdir. Bu tür nöbetler, beynin etkilenen bölgesine bağlı olarak farklı semptomlara neden olabilir. Örneğin, basit fokal nöbetlerde, kişide seğirme ve tat alma veya koku alma gibi duyularda değişiklikler olabilir. Karmaşık fokal nöbetlerde ise, kişi çevresine tepki vermeyebilir, anlamsız ve tekrarlayan hareketler yapabilir veya kelimeleri tekrarlayabilir.

Epilepsi vakalarının çoğunda kesin neden bilinmemektedir. Ancak bazı durumlarda epilepsiye neden olabilecek veya tetikleyebilecek faktörler şunlardır:

• Genetik Faktörler: Bazı epilepsi türleri ailelerde görülür ve genetik faktörlerden etkilenebilir. Ancak epilepsi her zaman kalıtsal değildir.
• Beyin Hasarı: Kafa travması, inme, beyin enfeksiyonları veya beyin tümörleri gibi beyin hasarları epilepsiye neden olabilir.
• Doğum Travması: Doğum sırasında bebeğin beynine oksijen gitmemesi veya beyin hasarı epilepsiye neden olabilir.
• Gelişimsel Bozukluklar: Otizm veya serebral palsi gibi gelişimsel bozukluklar epilepsi riskini artırabilir.
• Metabolik Bozukluklar: Vücudun kimyasal dengesini etkileyen metabolik bozukluklar epilepsiye neden olabilir.
• Stres: Stres, epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir.

Epilepsi teşhisi, nöbetlerin değerlendirilmesi ve çeşitli testlerin yapılmasıyla konulur. Erken teşhis ve tedavi, epilepsi hastalarının yaşam kalitesini iyileştirmede önemli bir rol oynar. Teşhis için kullanılan yöntemler şunlardır:

• EEG (Elektroensefalografi): Beynin elektriksel aktivitesini ölçen bir testtir. EEG, epilepsi teşhisinde en önemli testlerden biridir.
• MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Beynin detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılan bir testtir. MR, epilepsiye neden olabilecek beyin hasarlarını veya anormalliklerini tespit etmek için kullanılır.
• Kan Testleri: Kan testleri, epilepsiye neden olabilecek enfeksiyonları veya metabolik bozuklukları tespit etmek için kullanılır.
• Nörolojik Muayene: Nörolojik muayene, doktorun hastanın sinir sistemini değerlendirmesini sağlar.

Epilepsi tedavisinin amacı, nöbetleri kontrol altına almak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Epilepsi tedavisi kişiye özel olarak planlanmalıdır. Tedavi yöntemleri şunlardır:

• İlaç Tedavisi: Epilepsi tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem ilaçlardır. Antiepileptik ilaçlar, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olur. Bu ilaçların yaygın yan etkileri arasında uyku hali, baş dönmesi ve denge kaybı bulunur.
• Cerrahi Müdahale: İlaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi müdahalede, epilepsiye neden olan beyin bölgesi çıkarılır veya nöbetlerin yayılmasını önlemek için beyindeki sinir yolları kesilir. Cerrahi tedavinin uygunluğu, hastanın genel sağlık durumu ve epilepsinin beyin üzerindeki etkileri ile değerlendirilir.
• Vagus Siniri Stimülasyonu: Göğüse yerleştirilen bir cihaz yardımıyla vagus sinirini uyararak nöbetleri kontrol altına almaya yardımcı olan bir tedavi yöntemidir.
• Ketojenik Diyet: Yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı bir diyet olan ketojenik diyet, bazı epilepsi hastalarında nöbetleri kontrol altına almaya yardımcı olabilir.

Epilepsi hastaları, nöbetleri kontrol altına almak ve günlük yaşamlarını sürdürebilmek için bazı önlemler almalıdır. 

İlaç Yönetimi

• İlaçları Düzenli Kullanmak: İlaçlar, epilepsi tedavisinde en önemli faktördür. İlaçların düzenli ve doktorun önerdiği şekilde kullanılması, nöbetlerin kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
• İlaç Etkileşimleri: Epilepsi ilaçları, nezle ve grip gibi yaygın hastalıklar için kullanılan bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Ayrıca, nar ve greyfurt gibi bazı yiyecekler de epilepsi ilaçlarının etkisini azaltabilir. Bu nedenle, epilepsi hastaları herhangi bir ilaç veya takviye kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır.

Yaşam Tarzında Değişliklik

• Yeterli Uyumak: Uykusuzluk, epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Bu nedenle epilepsi hastalarının yeterli uyku almaları önemlidir.
• Stresten Kaçınmak: Stres, epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Stresle başa çıkmak için gevşeme teknikleri, yoga veya meditasyon gibi yöntemler kullanılabilir.
• Dengeli Beslenmek: Dengeli ve sağlıklı beslenmek, epilepsi hastalarının genel sağlıklarını korumalarına ve nöbetleri kontrol altına almalarına yardımcı olabilir. Uzun süreli açlık, kan şekerinin düşmesine ve nöbetleri tetikleyebileceğinden, öğün atlamamak önemlidir.
• Tetikleyicilerden Kaçınmak: Bazı epilepsi hastalarında nöbetleri tetikleyen faktörler olabilir. Bu faktörler kişiden kişiye değişebilir ve parlak ışıklar, yüksek sesler, alkol veya uyuşturucu kullanımı, uzun süreli açlık ve uykusuzluk gibi faktörleri içerebilir.

Güvenlik Önlemleri

• Güvenlik Önlemleri Almak: Epilepsi hastaları, nöbet geçirdiklerinde kendilerine zarar vermemek için güvenlik önlemleri almalıdır. Örneğin, banyo yaparken veya yemek pişirirken yanlarında birinin olması, keskin veya tehlikeli nesnelerden uzak durmaları ve yüksek yerlerden uzak durmaları önemlidir.
• Sürüş: Epilepsi hastaları için sürüş kısıtlamaları olabilir. Nöbet kontrolü sağlanana kadar araç kullanmaktan kaçınmak önemlidir.
• İlk Yardım: Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiye nasıl yardım edileceği konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Nöbet sırasında kişiyi güvende tutmak, hava yolunu açık tutmak ve nöbetin süresini takip etmek önemlidir. Nöbet 5 dakikadan uzun sürerse, kişi nöbetten sonra bilincini geri kazanamıyorsa veya ilk kez bir nöbet geçiriyorsa hemen 112 aranmalıdır.
• Acil Durumlar: Epileptik status adı verilen uzun süreli nöbetler acil bir durumdur ve kalıcı beyin hasarına veya ölüme neden olabilir. Böyle bir durumda hemen 112 aranmalıdır.

Güncel Araştırmalar

Son zamanlarda yapılan araştırmalar, epilepsinin otoimmün bir hastalık olabileceğini düşündürmektedir. Bu, vücudun kendi bağışıklık sisteminin beyin hücrelerine saldırması anlamına gelir. Bu alandaki araştırmalar devam etmektedir ve epilepsi tedavisinde yeni yöntemlerin geliştirilmesine yardımcı olabilir.

Yasal Haklar

Türkiye'de epilepsi hastalarının bazı yasal hakları vardır. Örneğin, epilepsi hastaları nöbet geçirirken neden oldukları bir kaza veya zarardan dolayı cezai sorumluluk taşımazlar. Ayrıca, özürlülük oranı %40'ın üzerinde olan ve bakıma muhtaç olan epilepsi hastalarına evlerinde veya kurumlarda bakım hizmeti verilir.

Epilepsi Destek Grupları

Epilepsi hastaları ve aileleri için Türkiye'de çeşitli destek grupları ve kaynaklar mevcuttur. Bunlardan biri de Türk Epilepsi Derneği'dir. Bu dernek, epilepsi hastalarına ve ailelerine bilgi, destek ve savunuculuk hizmetleri sunmaktadır.

Epilepsi ve Sosyal Destek

Epilepsi hastaları, hastalıkla başa çıkmak ve günlük yaşamlarını sürdürebilmek için sosyal desteğe ihtiyaç duyabilirler. Aile, arkadaşlar, destek grupları ve sağlık uzmanları, epilepsi hastalarına destek olabilirler. Epilepsi hastaları için destek grupları, benzer deneyimleri olan insanlarla tanışmak ve bilgi paylaşmak için faydalı olabilir. Epilepsi, hastaların sosyal ve psikolojik olarak etkilenmelerine neden olabilir. Bu nedenle, epilepsi hastalarına psikososyal destek sağlamak önemlidir. Epilepsi hastalığı maalesef toplumda bir kusur olarak görülebilmekte ve bu nedenle hastalar tarafından gizlenebilmektedir.

Epilepsi, beyindeki sinir hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi sonucu tekrarlayan nöbetlere neden olan kronik bir nörolojik hastalıktır. Epilepsi nöbetleri, bilinç kaybı, kasılmalar, titremeler ve duyusal algılarda değişiklikler gibi çeşitli semptomlara neden olabilir. Epilepsinin nedeni genellikle bilinmemektedir, ancak genetik faktörler, beyin hasarı, doğum travması ve gelişimsel bozukluklar gibi faktörler epilepsi riskini artırabilir. Epilepsi teşhisi, nöbetlerin değerlendirilmesi ve EEG, MR ve kan testleri gibi testlerin yapılmasıyla konulur. Epilepsi tedavisinde ilaçlar, cerrahi müdahale, vagus siniri stimülasyonu ve ketojenik diyet gibi yöntemler kullanılır. Epilepsi hastaları, nöbetleri kontrol altına almak ve günlük yaşamlarını sürdürebilmek için ilaçlarını düzenli kullanmalı, yeterli uyumalı, stresten kaçınmalı, dengeli beslenmeli, tetikleyicilerden kaçınmalı ve güvenlik önlemleri almalıdır. Epilepsi hastaları, hastalıkla başa çıkmak ve günlük yaşamlarını sürdürebilmek için sosyal desteğe ihtiyaç duyabilirler. Aile, arkadaşlar, destek grupları ve sağlık uzmanları, epilepsi hastalarına destek olabilirler. Epilepsi yönetimi için bütüncül bir yaklaşım benimsemek, ilaç tedavisini yaşam tarzı değişiklikleri ve sosyal destekle birleştirmek, hastaların yaşam kalitesini iyileştirmede önemlidir. Epilepsi ile yaşamak zorlu olabilir, ancak doğru tedavi, destek ve öz bakım ile hastalar dolu dolu bir yaşam sürebilirler.

Sara hastalığı (epilepsi), beyin aktivitesindeki ani ve anormal değişiklikler sonucu tekrarlayan nöbetlere neden olan nörolojik bir durumdur. Her yaşta görülebilmekle birlikte, çocukluk ve yaşlılık dönemlerinde daha sık görülür. A life Sağlık Grubu olarak, sara hastalığının tanı ve tedavisinde uzman kadromuz ve modern tıbbi yöntemlerimizle yanınızdayız.

A life Sağlık Grubu'nda, sara hastalığının belirtilerini kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulamaktayız:

• İlaç tedavisi: Sara hastalığının tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir. Nöbetleri önlemeye veya sıklığını azaltmaya yardımcı olan antiepileptik ilaçlar reçete edilir.
• Ketojenik diyet: Özellikle ilaçlara yanıt vermeyen çocuklarda uygulanan, yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı bir diyet türüdür.
• Vagus sinir uyarımı: Boyunda bulunan vagus sinirine elektrik sinyalleri gönderen bir cihazın yerleştirilmesiyle nöbetlerin sıklığı azaltılabilir.
• Cerrahi tedavi: İlaçlara yanıt vermeyen ve beyinde nöbetlerin başladığı bölge belirlenebilen hastalarda cerrahi seçenekler değerlendirilebilir.

Sara hastalığı tanısı için öncelikle nöroloji uzmanımız tarafından detaylı bir fiziksel muayene ve nörolojik değerlendirme yapılır. Tanı sürecinde hastanın tıbbi öyküsü, nöbetlerin özellikleri ve sıklığı, EEG (elektroensefalografi) ve MR (manyetik rezonans) gibi tetkikler de dikkate alınır.

• Uzman kadro: Sara hastalığı konusunda uzman ve deneyimli nörologlarımızla hizmetinizdeyiz.
• Modern teknoloji: En son teknoloji EEG ve MR cihazları ile doğru ve hızlı tanı imkanı sunmaktayız.
• Bireysel tedavi: Her hastanın durumu farklı olduğu için kişiye özel tedavi planları uygulamaktayız.
• Hasta odaklı yaklaşım: Hastalarımızın konforu ve memnuniyeti bizim için ön plandadır.

A life Sağlık Grubu olarak, sara hastalığı ile mücadelede yanınızdayız. Sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürmeniz için bizimle iletişime geçin.

Not: Bu tanıtım yazısı, genel bilgiler içermektedir ve doktor tavsiyesi yerine geçmez. Sara hastalığı teşhisi ve tedavisi için mutlaka bir nöroloğa başvurmanız önemlidir.