HSP Hastalığı (Henoch-Schönlein Purpurası) Nedir? Belirtisi Nelerdir?

Hızlı Başvuru Formu

Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz

HSP Hastalığı (Henoch-Schönlein Purpurası)

HSP hastalığı, tam adıyla Henoch-Schönlein purpurası, küçük kan damarlarının iltihaplanmasıyla karakterize bir hastalıktır. Çoğunlukla çocuklarda görülür ve ciltte mor lekeler, eklem ağrıları, karın ağrısı ve böbrek problemlerine neden olabilir. HSP hastalığı genellikle kendiliğinden geçer, ancak bazı durumlarda böbrek komplikasyonları gelişebilir. Bu nedenle, erken teşhis ve takip önemlidir.

A Life Sağlık Grubu olarak, HSP hastalığı hakkında farkındalık yaratmak ve hastaların doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak istiyoruz. Bu yazıda, HSP hastalığı hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz.

HSP_Hastal_______28714275.webp

HSP Hastalığı (Henoch-Schönlein Purpurası) Nedir?

HSP hastalığı, küçük kan damarlarının (kılcal damarlar) iltihaplanması ile karakterize bir hastalıktır. Tıp dilinde "vaskülit" olarak adlandırılan bu iltihaplanma, ciltte, eklemlerde, sindirim sisteminde ve böbreklerde problemlere neden olabilir.

HSP hastalığı en sık 2-11 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Erkek çocuklarda kız çocuklardan biraz daha sık görülür. Hastalığın nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi vücuduna saldırması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bazı vakalarda, üst solunum yolu enfeksiyonları veya bazı ilaçlar tetikleyici faktör olabilir.

HSP_029df6c1.webp

HSP Hastalığı Neden Olur?

HSP hastalığı, vücudun bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi kan damarlarına saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, "vaskülit" olarak adlandırılır ve kan damarlarında iltihaplanma ve hasara neden olur. HSP'de, bu iltihaplanma özellikle küçük kan damarlarını (kılcal damarlar) etkiler.

İşte HSP hastalığına neden olabileceği düşünülen bazı faktörler:

  • Enfeksiyonlar: Üst solunum yolu enfeksiyonları (nezle, grip, sinüzit gibi) HSP hastalığının en sık görülen tetikleyicisidir. Streptokok boğaz enfeksiyonu da HSP ile ilişkilendirilmiştir. Bazı bakteriyel ve viral enfeksiyonlar da HSP'yi tetikleyebilir. Örneğin, suçiçeği, kızamık, hepatit B ve Helicobacter pylori enfeksiyonu.
  • İlaçlar: Bazı ilaçlar, HSP hastalığına neden olabilir veya mevcut belirtileri kötüleştirebilir. Örneğin, antibiyotikler, ağrı kesiciler ve aşılar.
  • Gıda Alerjileri: Bazı gıda alerjileri, HSP hastalığını tetikleyebilir. Örneğin, süt, yumurta, yer fıstığı, soya ve buğday.
  • Genetik Yatkınlık: Ailesinde HSP hastalığı öyküsü olan çocuklarda, hastalık gelişme riski daha yüksek olabilir.
  • Çevresel Faktörler: Soğuk hava, böcek ısırıkları ve travma gibi çevresel faktörler de HSP'yi tetikleyebilir.
  • Bağışıklık Sistemi Bozuklukları: Bazı bağışıklık sistemi bozuklukları, HSP hastalığı riskini artırabilir.

HSP hastalığının kesin nedeni hala tam olarak anlaşılamamıştır ve bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

HSP Hastalığı Kimlerde Görülür?

HSP hastalığı (Henoch-Schönlein purpurası) her yaşta görülebilse de, en sık çocuklarda, özellikle 2 ila 11 yaş arasındaki çocuklarda görülür.

  • Çocuklar: En sık çocukluk çağında görülür.
  • Erkek çocuklar: Kız çocuklarına göre biraz daha sık görülür (yaklaşık 2:1 oranında).
  • Beyaz ırk: Diğer ırklara göre beyaz ırkta daha sık görülür.
  • Sonbahar ve kış aylarında: Üst solunum yolu enfeksiyonlarının daha sık görüldüğü sonbahar ve kış aylarında HSP vakaları da artar.
  • Aile öyküsü: Ailesinde HSP hastalığı öyküsü olan çocuklarda risk daha yüksek olabilir.

Nadir durumlarda, yetişkinlerde de HSP hastalığı görülebilir. Ancak yetişkinlerde hastalık genellikle daha hafif seyreder.

HSP Hastalığının Belirtileri

HSP hastalığının en yaygın belirtisi, ciltte mor lekeler (purpura) oluşmasıdır. Bu lekeler, kılcal damarlardan kan sızması sonucu oluşur ve genellikle bacaklarda, kalçalarda ve ayak bileklerinde görülür. Lekeler, basmakla solmaz ve zamanla kahverengi bir renge dönüşebilir.

HSP hastalığının belirtileri genellikle ani olarak ortaya çıkar ve birkaç hafta veya ay sürebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

Ciltte Mor Lekeler (Purpura)

  • HSP'nin en karakteristik belirtisidir ve hemen hemen tüm hastalarda görülür.
  • Küçük, kırmızı-mor renkte, deriden hafif kabarık lekelerdir.
  • Genellikle bacaklarda, kalçalarda ve ayak bileklerinde görülür, ancak kollarda, yüzde ve gövdede de ortaya çıkabilir.
  • Lekeler, basmakla solmaz ve zamanla kahverengi bir renge dönüşebilir.
  • "Elle gelen purpura" olarak adlandırılır, çünkü lekeler cilt altında hissedilir.

Eklem Ağrıları ve Şişlikleri

  • HSP hastalarının yaklaşık %75'inde görülür.
  • Genellikle dizlerde, ayak bileklerinde ve dirseklerde oluşur, ancak ellerde ve ayaklarda da görülebilir.
  • Ağrı, hafif veya şiddetli olabilir ve hareket etmeyi zorlaştırabilir.
  • Eklem şişlikleri de görülebilir.

Karın Ağrısı

  • HSP hastalarının yaklaşık %65'inde görülür.
  • Genellikle göbek çevresinde hissedilir ve kramp tarzında olabilir.
  • Şiddeti hafiften şiddetliye kadar değişebilir.
  • Bazen bulantı, kusma ve kanlı dışkılama ile birlikte görülebilir.
  • Karın ağrısı, bağırsak duvarındaki kan damarlarının iltihaplanmasından kaynaklanır.

Böbrek Problemleri

  • HSP hastalarının yaklaşık %20-50'sinde görülür.
  • İdrarda kan (hematüri) veya protein (proteinüri) görülebilir.
  • Nadir durumlarda, böbrek yetmezliği gelişebilir.
  • Böbrek problemleri, böbreklerdeki kan damarlarının iltihaplanmasından kaynaklanır.

Diğer Belirtiler

  • Baş ağrısı
  • Yorgunluk
  • İştahsızlık
  • Ateş
  • Şişlik (özellikle ellerde, ayaklarda ve yüzde)
  • Nadir durumlarda nöbetler, testislerde şişlik ve ağrı (erkek çocuklarda)

HSP belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı hastalarda tüm belirtiler görülmeyebilir.

HSP Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

HSP hastalığı tanısı genellikle klinik bulgulara dayanarak konulur. Doktorunuz, çocuğunuzun belirtilerini değerlendirecek ve fizik muayene yapacaktır. Tanıyı doğrulamak veya diğer hastalıkları elemek için bazı testler isteyebilir:

  • Kan testleri: İltihap belirteçlerini (ESR, CRP gibi) ve böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılır.
  • İdrar testleri: İdrarda kan veya protein varlığını kontrol etmek için yapılır.
  • Deri biyopsisi: Nadiren, ciltteki mor lekelerden biyopsi alınabilir.
  • Görüntüleme testleri: Karın ağrısı veya böbrek problemleri varsa, ultrason veya tomografi gibi görüntüleme testleri yapılabilir.

HSP Hastalığı İçin Hangi Testler Yapılır?

Henoch-Schönlein Purpurası (HSP) tanısı genellikle klinik belirtilere dayanır, ancak diğer hastalıkları ekarte etmek ve komplikasyonları taramak için bazı testler gerekebilir. İşte HSP için yapılabilecek testler:

Kan Testleri:

  • Tam Kan Sayımı: Enfeksiyon, anemi veya trombositopeni (düşük trombosit sayısı) gibi durumları kontrol etmek için yapılır. HSP'de genellikle hafif bir lökositoz (yüksek beyaz kan hücresi sayısı) görülebilir.
  • Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESR) ve C-Reaktif Protein (CRP): Vücutta iltihaplanma olup olmadığını gösteren testlerdir. HSP'de bu değerler yükselebilir.
  • Böbrek Fonksiyon Testleri: Kan üre azotu (BUN) ve kreatinin gibi testler, böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını değerlendirmek için yapılır. HSP, böbrekleri etkileyebilir, bu nedenle böbrek fonksiyonlarının izlenmesi önemlidir.
  • Pıhtılaşma Testleri: Kanama veya pıhtılaşma problemlerini kontrol etmek için yapılabilir.

İdrar Testleri:

  • İdrar Tahlili: İdrarda kan (hematüri) veya protein (proteinüri) olup olmadığını kontrol etmek için yapılır. Bu, HSP'nin böbrekleri etkileyip etkilemediğini gösterir.
  • 24 Saatlik İdrar Toplama: Böbreklerin fonksiyonlarını daha detaylı değerlendirmek ve idrarda protein kaybını ölçmek için yapılabilir.

Görüntüleme Testleri:

  • Ultrason: Karın ağrısı şiddetliyse, bağırsaklarda veya böbreklerde herhangi bir problem olup olmadığını kontrol etmek için karın ultrasonu çekilebilir.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Nadiren, daha detaylı görüntüler elde etmek için BT taraması gerekebilir.

Biyopsi:

  • Deri biyopsisi: Nadiren, ciltteki mor lekelerden biyopsi alınarak HSP tanısı doğrulanabilir. Biyopside, kan damarlarında IgA depolanması görülmesi tanıyı destekler.

Hangi testlerin yapılacağına doktorunuz, çocuğunuzun belirtilerine ve genel sağlık durumuna göre karar verecektir.

HSP Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

HSP hastalığı çoğu vakada kendiliğinden geçer. Tedavi genellikle belirtileri hafifletmeye yöneliktir:

  • Dinlenme: Yorgunluk ve eklem ağrılarını azaltmak için dinlenmek önemlidir.
  • Ağrı kesiciler: Ağrı ve ateşi düşürmek için parasetamol gibi ilaçlar kullanılabilir.
  • İltihap önleyici ilaçlar: Eklem ağrıları ve şişlikleri için ibuprofen gibi ilaçlar kullanılabilir.
  • Kortikosteroidler: Şiddetli karın ağrısı veya böbrek problemleri için kortikosteroidler (prednizolon gibi) kullanılabilir.
  • Hastane tedavisi: Nadir durumlarda, şiddetli karın ağrısı, böbrek problemleri veya diğer komplikasyonlar için hastane tedavisi gerekebilir.

HSP Hastalığı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Bol sıvı tüketimi: Böbrek sağlığını korumak için bol sıvı tüketilmelidir.
  • Tansiyon takibi: Böbrek problemleri riski nedeniyle tansiyon düzenli olarak kontrol edilmelidir.
  • İdrar takibi: İdrarda kan veya protein varlığı düzenli olarak kontrol edilmelidir.
  • Doktor kontrolleri: Hastalık tamamen iyileşene kadar düzenli olarak doktor kontrolüne gidilmelidir.

A life'ta HSP Hastalığı Tedavisi

A life Sağlık Grubu olarak, HSP hastalığı tanısı ve tedavisi konusunda uzman çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarından oluşan bir ekibe sahibiz.

HSP hastalığı veya diğer çocuk sağlığı sorunları hakkında bilgi almak ve randevu oluşturmak için web sitemizi ziyaret edebilir veya iletişim numaralarımızdan bize ulaşabilirsiniz.

Unutmayın, erken teşhis ve tedavi, HSP hastalığının komplikasyonlarını önlemek için önemlidir.

HSP Hastalığı (Henoch-Schönlein Purpurası) Nedir? Belirtisi Nelerdir?

Hızlı Başvuru Formu

Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz

İlgili Birimler
İlgili Hekimler
Benzer İçerikler

Yardıma mı ihtiyacınız var ?

7/24 tüm soru ve sorunlarınız için buradayız.