Aşil tendonu, topuk kemiği ile baldır kasları arasında yer alan ve ayak hareketlerinde büyük rol oynayan bir tendonudur. Aşil tendonu rüptürü ise, bu tendonun bir kısmının yırtılması veya tamamen kopmasıdır.
Aşil tendonu rüptürü genellikle ani bir hareket sonucu veya aşırı gerilme nedeniyle oluşur. Sporcular, özellikle de basketbol, tenis, futbol, voleybol ve koşucular gibi hızlı ve sıkı hareketler gerektiren sporları yapanlar, Aşil tendonu rüptürü riski altındadır. Ayrıca, 40 yaşın üzerindeki bireylerde de daha sık görülmektedir.
Aşil tendonu rüptürü belirtileri arasında şiddetli ağrı, topukta şişlik, morarma, ayakta hareket kısıtlılığı ve topukta sesli bir patlama sesi sayılabilir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, alçı tedavisi ve fizik tedavi yer alabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, Aşil tendonu rüptürü tedavisinde önemlidir.
Aşil Tendonu Rüptürü Belirtileri Nelerdir ?
- Şiddetli ağrı: Aşil tendonu rüptürü durumunda, topukta ani ve şiddetli bir ağrı hissi oluşabilir. Ağrı genellikle Aşil tendonu boyunca veya baldır kasında hissedilir.
- Topukta şişlik: Aşil tendonu rüptürü sonrasında, topuk bölgesinde şişlik oluşabilir. Bu şişlik, yürüme veya ayakta durma sırasında daha da belirginleşebilir.
- Morarma: Aşil tendonu rüptürü sonrasında, topuk veya ayak bileği bölgesinde morarma görülebilir.
- Ayakta hareket kısıtlılığı: Aşil tendonu rüptürü nedeniyle, ayak bileği hareketleri sınırlı hale gelebilir. Özellikle ayak parmaklarını yukarı doğru kaldırmak zorlaşabilir.
- Topukta patlama sesi: Aşil tendonu rüptürü durumunda, çoğu kişi topukta sesli bir patlama sesi duyabilir. Bu ses, tendonun kopmasıyla meydana gelir.
Aşil tendonu rüptürü belirtileri hemen ortaya çıkmayabilir. Ancak zamanla şiddetlenirler. Aşil tendonu rüptürü şüphesi varsa, bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
Aşil Tendonu Rüptürü Tedavileri Nelerdir ?
Aşil tendonu rüptürü tedavisi, rüptürün boyutu ve konumuna, kişinin yaşına, sağlık durumuna, aktivite seviyesine ve kişisel tercihlere göre değişebilir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:
- Cerrahi tedavi: Rüptürün boyutu büyükse veya konservatif tedavilere yanıt vermiyorsa, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi tedavide, kopan tendonun uçları birleştirilir ve tendonu yeniden oluşturmak için başka bir dokuya veya tendon parçasına ihtiyaç duyulabilir. Cerrahi sonrası, alçı veya splint kullanımı gerekebilir ve fizik tedavi uygulanabilir.
- Konservatif tedavi: Aşil tendonu rüptürünün küçük boyutlarda ve bazı durumlarda konservatif tedavi ile iyileşmesi mümkündür. Konservatif tedavi seçenekleri arasında, ayak bileği sabitleme için yüksek topuklu ayakkabı veya atel kullanımı, buz uygulaması, ağrı kesici ilaçlar, fizik tedavi ve egzersizler yer alabilir.
- Alçı tedavisi: Alçı tedavisi, rüptürün küçük olduğu durumlarda kullanılabilir. Bu tedavide, bacağın dizden ayak bileğine kadar alçıya alınması gerekir. Alçının çıkarılmasından sonra, fizik tedavi ve rehabilitasyon gerekebilir.
Tedavi seçeneği, bireyin yaşam tarzına ve aktivite seviyesine göre değişebilir. Ayrıca, tedavi sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon, tendonun güçlendirilmesine ve eski seviyesine dönmesine yardımcı olabilir.
Aşil Tendonu Rüptürü de Cerrahi İşlemler Nelerdir ?
Aşil tendonu rüptürü cerrahi tedavisi, kopan tendonun tamir edilmesini veya yeniden yapılandırılmasını içerir. Aşağıdaki cerrahi işlemler kullanılabilir:
- Açık cerrahi: Açık cerrahi, kopan Aşil tendonunun onarılması için yapılan geleneksel bir yöntemdir. Cerrah, kesik yaparak kopan tendonun uçlarını bir araya getirir veya gerekirse onarılan tendonun uçlarını başka bir dokuya dikerek tendonu yeniden yapılandırabilir.
- Perkütan cerrahi: Perkütan cerrahi, cilt kesilmeden yapılan bir işlemle, Aşil tendonunun tamir edilmesini veya yeniden yapılandırılmasını içerir. Bu yöntemde, küçük kesiler kullanılarak tendonun tamir edilmesi veya yeniden yapılandırılması sağlanır. Bu yöntem, açık cerrahinin aksine daha az invaziv bir işlem olarak kabul edilir ve daha az doku hasarı ve enfeksiyon riski taşır.
- Endoskopik cerrahi: Endoskopik cerrahi, küçük kesilerle bir kamera ve aletlerin yerleştirilmesiyle yapılan bir işlemdir. Cerrah, Aşil tendonu rüptürünün tamir edilmesi veya yeniden yapılandırılması için görüntüleri ekranda izleyerek işlem yapar. Bu yöntem, perkütan cerrahinin bir varyasyonudur ve daha az invaziv bir işlem olarak kabul edilir.
Cerrahi işlemler sonrası alçı veya splint kullanımı gerekebilir ve fizik tedavi uygulanabilir. Hangi cerrahi yöntemin kullanılacağı, rüptürün boyutuna, konumuna ve kişisel tercihlere bağlıdır. Cerrahi sonrası iyileşme süreci, bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Cerrahi İşlem Sonrası Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tedavisi
Aşil tendonu rüptürü cerrahi işlem sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi oldukça önemlidir. Bu tedavilerin amacı, hastanın tendonunun eski gücüne ve esnekliğine geri dönmesini sağlamaktır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi, cerrahi işlemden sonra birkaç hafta sonra başlayabilir. İlk birkaç hafta, hastanın tendonunun iyileşmesine izin vermek için yüksek topuklu ayakkabı veya atel kullanımı gerekebilir. Tedavinin devamında, hastanın ayak bileği, diz ve kalça hareketliliğini arttırmak için egzersizler yapması gerekebilir.
Aşil tendonu rüptürü cerrahi işlem sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisinde kullanılan bazı teknikler şunlardır:
- Manuel terapi: Manuel terapi, el teknikleri ile yapılan bir terapi yöntemidir. Bu teknik, tendonun iyileşmesine yardımcı olmak ve doku esnekliğini artırmak için kullanılabilir.
- Egzersizler: Ayak bileği, diz ve kalça egzersizleri, kas gücünü ve esnekliğini arttırmaya yardımcı olur. Egzersizler, yavaşça başlayıp hastanın durumuna göre ilerleyerek yapılmalıdır.
- Ultrason: Ultrason, tendonun iyileşmesine yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, tendonun ısınmasını sağlar ve kan akışını arttırır.
- Elektroterapi: Elektroterapi, tendonun iyileşmesini hızlandırmak ve ağrıyı azaltmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Elektroterapi, elektrik akımı kullanılarak tendon bölgesine uygulanır.
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisi, hastanın durumuna göre değişebilir. Tedavi planı, cerrahi sonrası iyileşme sürecini hızlandırmak ve hastanın fonksiyonel aktivitelerine geri dönmesini sağlamak için tasarlanır.
