En Sık Uygulamalar Laboratuvar Testleri
Tam Kan Sayımı (Complete Blood Count – CBC): CBC, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositlerin sayısını ve yapılarını değerlendirir. Anemi, enfeksiyonlar, kansızlık, bağışıklık sorunları gibi birçok durumun teşhisi ve takibi için kullanılır.
Kan Biyokimya Testleri: Bu testler, kan örneğindeki biyokimyasal parametreleri değerlendirir. Karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, ALP, bilirubin), böbrek fonksiyon testleri (kreatinin, üre), elektrolit düzeyleri (sodyum, potasyum), kolesterol ve lipid profili, kan şekeri düzeyi (glukoz) gibi birçok parametre hastalıkların teşhisinde ve takibinde önemli rol oynar.
İdrar Analizi: İdrar örneğinin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra, idrarda bulunan hücreler, protein, glukoz, ketonlar, ürobilinojen ve diğer maddelerin seviyeleri değerlendirilir. İdrar analizi, böbrek hastalıkları, üriner sistem enfeksiyonları ve diğer metabolik bozuklukların teşhisi ve takibi için kullanılır.
Koagülasyon Testleri: Bu testler, kanın pıhtılaşma yeteneğini değerlendirir. PT (protrombin zamanı), APTT (aktivasyon parsiyel tromboplastin zamanı), INR (uluslararası normalize edilmiş oran) gibi testler, kanama bozukluklarının tanısı ve kan inceltici ilaçların dozajının takibi için kullanılır.
Hormon Testleri: Hormon düzeylerinin belirlenmesi, hormonal bozuklukların tanısı ve tedavisi için önemlidir. Tiroid fonksiyon testleri (TSH, T3, T4), insülin, kortizol, östrojen, progesteron ve testosteron gibi hormonal testler yaygın olarak kullanılır.
Kan Gazları: Kan gazı analizi, kan pH’sı, oksijen seviyeleri (O2), karbondioksit seviyeleri (CO2), bikarbonat düzeyi (HCO3-) gibi parametreleri değerlendirir. Bu test, solunum ve asit-baz dengesi bozukluklarının değerlendirilmesi için önemlidir.
İlgi Alanları
İlaç Metabolizması ve Farmakokinetik
Biyokimya, ilaçların vücutta nasıl metabolize olduğunu, etkileşimlerini ve farmakokinetiklerini inceleyerek ilaçların etkilerini anlamaya yardımcı olur. İlaç metabolizması ve farmakokinetik çalışmaları, ilaç dozajının ayarlanmasında, yan etkilerin değerlendirilmesinde ve terapötik yönetimde önemlidir.
Tıbbi Genetik
Tıbbi biyokimyanın bir alt dalı olan tıbbi genetik, genetik hastalıkların tanı ve tedavisini inceler. Genetik testler, kalıtsal hastalıkların varlığını saptamak veya genetik risk faktörlerini değerlendirmek için kullanılır. Ayrıca, farmakogenetik çalışmalar, bireylerin genetik profillerini kullanarak ilaç yanıtlarını ve yan etkilerini tahmin etmeye yardımcı olur.
Biyobelirteçler
Biyokimya, biyobelirteç olarak adlandırılan moleküler işaretçilerin belirlenmesiyle hastalıkların tanısında ve takibinde önemli bir rol oynar. Örneğin, kardiyak troponin gibi belirli proteinler, kalp krizi tanısı için kullanılır. Kanser tanısında, tümör belirteçleri olarak adlandırılan spesifik moleküllerin düzeyleri değerlendirilebilir.
Metabolomik Çalışmalar
Metabolomik, metabolitlerin (küçük moleküllerin) analizini içeren bir yaklaşımdır. Metabolomik çalışmalar, metabolik yolların durumu, hastalıkların metabolik profilleri ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi gibi konuları inceleyerek hastalık mekanizmalarını anlamaya yardımcı olur.
Enzimoloji
Enzimlerin yapılarını, aktivitelerini ve işlevlerini inceleyen bir alan olan enzimoloji, biyokimyanın temel bir bileşenidir. Enzim testleri, belirli hastalıkların tanısında ve takibinde kullanılır.
Kan Biyokimya Testleri
Kan örneklerinin analizi yoluyla, karaciğer fonksiyonları, böbrek fonksiyonları, elektrolit dengesi, kolesterol ve lipid profili, kan şekeri düzeyi gibi birçok parametre değerlendirilebilir. Bu testler, çeşitli hastalıkların tanısı ve takibi için önemlidir.
Hormon Testleri
Hormon düzeyleri, birçok hormonal hastalığın tanısında ve tedavisinde belirleyici olabilir. Örneğin, tiroid fonksiyon testleri, diyabet için insülin düzeyleri veya adrenal bezlerin işlevi için kortizol seviyeleri gibi testler yapılabilir.
İdrar Analizleri
İdrar örneklerinin incelenmesi, böbrek fonksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, üriner sistem hastalıkları ve metabolik bozukluklar gibi birçok durumun değerlendirilmesine yardımcı olabilir.