Cilt kanseri, deride bulunan hücrelerin anormal bir şekilde büyüyerek kontrol dışı bir şekilde çoğalması sonucu oluşan kanser türlerini ifade eder. Cilt kanseri genellikle güneş ışığına maruz kalan bölgelerde, özellikle yüz, boyun, eller, kollar, kulaklar ve başın üst kısmı gibi açıkta bulunan deri bölgelerinde görülür. Cilt kanseri, melanosit adı verilen hücrelerin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan melanom ve bazal hücreli karsinom (BHK) ile skuamöz hücreli karsinom (SKK) gibi diğer iki ana türü içerir.
Cilt Kanseri Türleri Nelerdir?
Cilt kanseri, farklı hücre tiplerinden kaynaklanan birkaç farklı türde olabilir. İşte cilt kanseri türlerinin ana kategorileri:
- Melanom (Melanoma):
- Melanom, melanosit adı verilen pigment üreten hücrelerden kaynaklanan bir kanser türüdür.
- Bu kanser türü, derideki koyu renkli lekeler veya benlerin (nevüslerin) anormal büyümesi ve değişmesiyle başlar.
- Melanom diğer cilt kanseri türlerine göre daha agresif bir şekilde büyüyebilir ve metastaz yapabilir.
- Bazal Hücreli Karsinom (BHK veya Basal Cell Carcinoma):
- Bazal hücreli karsinom, derinin en alt tabakasında bulunan bazal hücrelerden kaynaklanır.
- Genellikle yavaş büyüme eğilimindedir ve nadiren metastaz yapar.
- Bu tür cilt kanseri en yaygın cilt kanseri türüdür ve tedavi edilmesi genellikle başarıyla sonuçlanır.
- Skuamöz Hücreli Karsinom (SKK veya Squamous Cell Carcinoma):
- Skuamöz hücreli karsinom, derinin üst tabakasındaki skuamöz hücrelerden kaynaklanır.
- Genellikle yavaş büyür, ancak ilerlediğinde lenf düğümlerine metastaz yapabilir.
- Bu tür cilt kanseri, özellikle güneşe maruz kalan bölgelerde sık görülür.
- Merkel Hücresi Karsinomu (Merkel Cell Carcinoma):
- Merkel hücresi karsinomu, Merkel hücreleri olarak adlandırılan özel bir tür deri hücresinden kaynaklanır.
- Bu kanser türü nadirdir, ancak agresif bir şekilde büyüme eğilimindedir ve lenf düğümlerine metastaz yapabilir.
Cilt Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Cilt kanseri belirtileri, kanserin türüne ve evresine bağlı olarak farklılık gösterebilir. İşte cilt kanseri belirtileri hakkında genel bilgiler:
- Melanom Belirtileri:
- Melanom, genellikle bir ben veya nevüs (derideki pigmentli leke) üzerinde başlar veya bu bölgelerde belirginleşir.
- Benlerde (nevüslerde) değişiklikler: Benin boyutunda, renginde veya şeklinde ani değişiklikler, çatlamalar, kanamalar veya kabuklanmalar olabilir.
- Yeni lekeler: Deride yeni, koyu renkli veya pigmentli lekelerin oluşması.
- Kaşıntı veya ağrı: Benlerde veya çevresinde kaşıntı, yanma veya ağrı hissi.
- Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Belirtileri:
- BHK, genellikle yavaş büyüdüğü için belirtiler sıkça görülmez.
- Yavaşça büyüyen, derinin yüzeyinde yara gibi görünen veya parlak bir yüzeye sahip, pembe veya kırmızı renkte kabarcıklar veya lezyonlar.
- Skuamöz Hücreli Karsinom (SKK) Belirtileri:
- SKK, yavaş büyüme eğiliminde olabilir, ancak ilerlediğinde belirgin hale gelebilir.
- Kalınlaşmış, kabarık, pullu veya yaralı görünen deri lezyonları.
- Lezyonların kaşıntı, kanama veya kabuklanma yapması.
Cilt Kanserinden Korunmanın Yolları Nelerdir?
Cilt kanserinden korunmak için aşağıdaki önlemleri almak önemlidir:
- Güneşten Korunma:
- Güneşe çıkmadan önce cildinizi güneş koruyucu ürünlerle kaplayın. Geniş spektrumlu (UVA ve UVB) güneş koruyucu kullanın ve SPF 30 veya daha yüksek faktör seçin.
- Güneş koruyucu ürünleri cildin açıkta kalan bölgelerine (yüz, boyun, eller, kollar) ve dudaklara sürün. Unutulmaması gereken yerler burun, kulaklar ve saç derisidir.
- Güneş koruyucuyu uygularken cildinizi yeterince kapattığınızdan emin olun ve sık sık tekrarlayın, özellikle suyla temas ettikten sonra veya terledikten sonra.
- Güneş ışığına en yoğun maruz kalınan saatlerde (genellikle 10:00 ile 16:00 arası) güneşten kaçının veya bu saatlerde dışarıya çıkarken özellikle dikkatli olun.
- Kıyafet Seçimi:
- Uzun kollu giysiler ve şapka gibi koruyucu kıyafetler giyin. Ayrıca güneşe karşı dirençli giysiler kullanarak UV ışınlarının cildinize zarar vermesini önleyin.
- Göz Koruması:
- Güneş gözlüğü kullanarak gözlerinizi UV ışınlarına karşı koruyun. UV ışınları gözlerde de ciddi hasarlara neden olabilir.
- Gölgede Kalma:
- Sıcak ve güneşli havalarda mümkünse gölgede kalın. Özellikle bebekler, çocuklar ve yaşlılar için güneşin yoğun olduğu saatlerde dışarıya çıkışları sınırlayın.
- Sarılmaktan Kaçınma:
- Cilt kanseri riskini artırabilecek bronzlaşma yollarından kaçının. Güneşte veya solaryumda uzun süre maruz kalma, cilt kanseri riskini artırır.
- Düzenli Cilt Muayeneleri:
- Kendi kendine deri muayeneleri yaparak ciltteki anormal değişiklikleri takip edin. Benlerin büyümesi, şekil değiştirmesi veya renk değiştirmesi durumunda bir uzmana başvurun.
- Risk Faktörlerini Bilme:
- Kişisel risk faktörlerinizi bilin. Aile geçmişi, açık ten rengi, daha önceki cilt kanseri öyküsü gibi faktörler cilt kanseri riskini etkileyebilir.
- Düzenli Doktor Kontrolleri:
- Düzenli olarak bir dermatologa veya uzman bir doktora cilt muayenesi yaptırın. Bu, cilt kanserinin erken teşhis edilmesine yardımcı olabilir.
Cilt Kanseri Tedavileri Nelerdir?
Cilt kanseri tedavileri, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. En yaygın cilt kanseri türleri olan melanom, bazal hücreli karsinom (BHK) ve skuamöz hücreli karsinom (SKK) için kullanılan bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
- Cerrahi Eksizyon:
- Cilt kanserinin çıkarılması için cerrahi bir prosedürdür. Kanserli lezyon, cerrah tarafından çıkarılır ve genellikle sağlıklı doku çevresiyle birlikte alınır. Bu yöntem, cilt kanseri tedavisinin en yaygın yöntemlerinden biridir.
- Mohs Cerrahisi:
- Mohs cerrahisi, cilt kanserinin hassas alanlarda (örneğin yüz) veya tekrarlayan durumlarda çıkarılması için kullanılır. Cilt kanseri, katman katman çıkarılarak incelenir ve kanserli hücrelerin tamamı çıkarılır.
- Radyoterapi:
- Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlar. Özellikle cilt kanserinin bazı türleri için kullanılabilir. Radyoterapi, cerrahi müdahale uygun değilse veya kanser daha büyük bir alanı etkiliyorsa tercih edilebilir.
- Kemoterapi:
- Kemoterapi, cilt kanserine karşı daha az yaygın bir tedavi yöntemidir. Genellikle melanomun metastaz yapmış durumlarında veya diğer tedavi yöntemleri etkili olmadığında kullanılır.
- Hedefe Yönelik Tedaviler:
- Bazı cilt kanseri türlerine özgü hedefe yönelik tedaviler mevcuttur. Örneğin, BRAF gen mutasyonu taşıyan melanom hastaları için BRAF inhibitörleri gibi ilaçlar kullanılabilir.
- İmmünoterapi:
- İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını teşvik etmek için kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Bu tedavi, melanom ve diğer bazı cilt kanseri türlerinin tedavisinde kullanılır.
Cilt Kanserine Hangi Bölüm Bakar?
Cilt kanseri gibi deri hastalıklarıyla ilgilenen ve bu hastalıkları teşhis eden, tedavi eden veya izleyen uzman bir doktora dermatolog denir. Dolayısıyla, cilt kanseri şüphesi veya tanısı konulduğunda bir dermatologa başvurmanız önemlidir. Dermatologlar, cilt kanseri muayenesi yapabilir, biyopsi alabilir ve uygun tedavi planını belirleyebilirler. Ayrıca cilt kanseri riskini azaltma ve cilt sağlığını koruma konularında da tavsiyelerde bulunabilirler. Unutmayın ki erken teşhis, cilt kanseri tedavisinin başarısını artırabilir.
Cilt Kanserine Hangi Bölüm Bakar?
Cilt kanseri gibi deri hastalıklarıyla ilgilenen ve bu hastalıkları teşhis eden, tedavi eden veya izleyen uzman bir doktora dermatolog denir. Dolayısıyla, cilt kanseri şüphesi veya tanısı konulduğunda bir dermatologa başvurmanız önemlidir. Dermatologlar, cilt kanseri muayenesi yapabilir, biyopsi alabilir ve uygun tedavi planını belirleyebilirler. Ayrıca cilt kanseri riskini azaltma ve cilt sağlığını koruma konularında da tavsiyelerde bulunabilirler. Unutmayın ki erken teşhis, cilt kanseri tedavisinin başarısını artırabilir.
