Astigmatizma, gözün optik sistemindeki bir kusur sonucu görüşteki bozuklukların meydana geldiği bir göz hastalığıdır. Göz, gelen ışığı retinaya odaklamak için kornea ve lens gibi optik yapılarını kullanır. Astigmatizma, bu optik yapıların düzensiz bir şekilde eğriliği veya şekil bozukluğu nedeniyle meydana gelir. Bu bozukluklar, gelen ışığın farklı düzlemlerde odaklanmasına neden olur, bu da bulanık veya bozulmuş görüşe yol açar.
Astigmatizma Türleri:
- Düzenli Astigmatizma: Düzenli astigmatizma, korneanın veya lensin düzenli bir şekilde eğriliği sonucu ortaya çıkar. Bu tür astigmatizma, genellikle “silindir” olarak adlandırılan tek bir eksende daha fazla kırılma gücüne sahip olduğu anlamına gelir. Silindir ekseni, göz doktorları tarafından belirli bir derece açı ile ifade edilir (örneğin, 90 derece). Düzenli astigmatizma, aynı eksen boyunca odaklanmayan ışığın retinanın farklı bölgelerine düşmesine neden olur. Bu, görüntülerin bulanık ve çift görünmesine yol açabilir.
- Düzensiz Astigmatizma: Düzensiz astigmatizma, korneanın veya lensin düzensiz bir şekilde eğriliği sonucu meydana gelir. Bu tür astigmatizma, yüzeydeki yaralanmalar, ameliyatlar veya keratokonus gibi hastalıklar nedeniyle oluşabilir. Düzensiz astigmatizma, farklı eğriliklerin rastgele dağıldığı bir yapıyı temsil eder. Bu, daha karmaşık bir görüntü bozukluğuna neden olur ve düzeltilmesi zor olabilir.
Astigmatizma Şiddeti:
Astigmatizmanın şiddeti, derece (D) veya diopter (D) cinsinden ölçülür. Şiddet, gözün kırma gücündeki farklılıkları yansıtır. Daha fazla detay sağlamak için, astigmatizmanın farklı şiddetlerini inceleyelim:
- Hafif Astigmatizma (0-1.00 D): Hafif astigmatizma, genellikle 0 ile 1.00 diopter arasında bir değeri ifade eder. Bu derecede astigmatizma, genellikle düzeltme gerektirmez veya sadece hafif düzeltmelere ihtiyaç duyar.
- Orta Derece Astigmatizma (1.00-2.00 D): Orta derece astigmatizma, 1.00 ile 2.00 diopter arasında bir değeri temsil eder. Bu derecedeki astigmatizma, gözlük veya kontakt lens reçetesi ile kolayca düzeltilebilir.
- Yüksek Derece Astigmatizma (2.00 D ve üzeri): Yüksek derece astigmatizma, 2.00 diopter ve üzerinde bir değeri ifade eder. Bu tür astigmatizma, daha fazla düzeltilme ihtiyacı duyduğu ve özel lensler veya refraktif cerrahi gibi daha ileri düzeltmeler gerekebileceği anlamına gelir.
Astigmatizma Nedenleri:
Astigmatizmanın nedenleri arasında şunlar bulunabilir:
- Kornea Şekli: Kornea düzensiz bir şekilde eğriliğe sahipse, düzenli astigmatizma gelişebilir. Kornea yüzeyi top şeklinde değil, futbol veya rugby topuna benzer bir şekil olabilir.
- Genetik Faktörler: Aile geçmişi, astigmatizma riskini artırabilir. Aile üyelerinde astigmatizma varsa, kişinin astigmatizma riski daha yüksek olabilir.
- Göz Yaralanmaları veya Ameliyatlar: Göz yaralanmaları veya ameliyatlar sonucu, düzensiz astigmatizma gelişebilir. Bu tür durumlar, kornea veya lensin şeklini etkileyebilir.
- Keratokonus: Keratokonus, korneanın incelmesi ve koni şeklini alması sonucu astigmatizma gelişebilir. Bu hastalık düzensiz astigmatizmaya yol açabilir.
Astigmatizma, göz sağlığını etkileyen bir durum olabilir. Düzeltilmemiş astigmatizma, göz yorgunluğu, baş ağrıları ve bulanık görüş gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, göz doktoru tarafından doğru teşhis edilmeli ve uygun şekilde tedavi edilmelidir. Tedavi seçenekleri arasında gözlük, kontakt lensler veya refraktif cerrahi (LASIK, PRK) yer alabilir. Görme sorunlarından muzdarip olan herkes, düzenli göz muayeneleri yaptırmalıdır. Bu muayeneler, astigmatizma gibi sorunların erken teşhis edilmesine yardımcı olur ve uygun tedavi seçeneklerini belirler.
