Glokom, göz içi basıncının artması sonucu optik sinir hasarı ve görme alanı kaybıyla karakterize kronik bir göz hastalığıdır. Gözdeki sıvıların normalden daha az drenajı veya daha fazla üretimi sonucu göz içi basıncı artar ve bu da optik sinirin hasar görmesine ve sonuçta görme kaybına neden olabilir.
Glokom Neden Olur?
Glokom, gözdeki sıvıların normalden daha az drenajı veya daha fazla üretimi sonucu göz içi basıncının artmasıyla oluşur. Göz içi basıncı arttıkça, optik sinirin kan akışı azalır ve hasar görür. Bu hasar sonucu görme alanı kaybı ve kalıcı görme kaybı olabilir.
Glokomun tam nedeni hala bilinmemekle birlikte, genellikle göz içindeki sıvıların dengesizliği nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Ayrıca, glokom risk faktörleri arasında yaş, kalıtımsal yatkınlık, yüksek göz içi basıncı, miyopi (kısa göz), uzun süreli kortikosteroid kullanımı, diyabet, hipertansiyon ve bazı göz yaralanmaları yer alır.
Glokom Belirtileri Nelerdir?
Glokom’un erken dönemlerinde belirtiler genellikle yoktur ve hastalar genellikle görme kaybının farkına varmazlar. Bununla birlikte, hastalık ilerledikçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir.
Belirtiler şunları içerebilir:
- Görme alanında kayıp veya daralma
- Işıkların veya parlamaların görünüşünde değişiklik
- Gözlerde rahatsızlık veya ağrı
- Gözlerde kızarıklık veya şişlik
- Bulanık veya donuk görme
- Çift görme
- Gözlerde halka şeklinde bir renk görme
Glokom Kimlerde Görülür? Risk Faktörleri Nelerdir?
Glokom her yaşta görülebilir, ancak genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Ayrıca, glokom, kalıtımsal yatkınlığı olan kişilerde daha yaygın görülür ve Afrika kökenli insanlar, Asyalılar ve Hispaniklerde daha sık görülür.
Glokom risk faktörleri arasında şunlar yer alır:
- 40 yaşın üzerinde olmak
- Ailede glokom öyküsü olması
- Uzun süreli kortikosteroid kullanımı
- Yüksek göz içi basıncı (oküler hipertansiyon)
- Göz yaralanmaları veya enfeksiyonları
- Kısa göz (miyopi)
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Göz cerrahisi öyküsü
Özellikle risk faktörlerine sahip olan kişiler düzenli göz muayeneleri yapmalıdır. Erken teşhis ve tedavi, glokomun görme kaybına neden olmasını engelleyebilir veya yavaşlatabilir.
Glokom Teşhisi Nasıl Konulur?
Glokom teşhisi genellikle kapsamlı bir göz muayenesi ve testlerle konulur.
Göz muayenesi sırasında, göz doktoru gözlerinizi bir ışık kaynağına bakarak ve bir mikroskop kullanarak inceleyecektir. Ayrıca göz içi basıncını ölçmek için tonometri adı verilen bir test yapacaktır. Bu test, göze hafifçe basınç uygulayarak göz içi basıncını ölçer.
Göz doktoru ayrıca optik sinir hasarını değerlendirmek için göz fonksiyonu testlerini de yapabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Görme alanı testi (perimetri): Bu test, hastanın ne kadar iyi görüldüğünü ölçer ve glokomun neden olduğu görme alanı kaybını belirlemek için kullanılır.
- Optik sinir muayenesi: Göz doktoru, optik sinirin görüntüsünü inceleyerek herhangi bir hasar veya değişiklik belirleyebilir.
- Pahalometrik testler: Bu testler, optik sinir hasarının miktarını ve ilerlemesini değerlendirmek için kullanılır.
Bu testlerin yanı sıra, doktorunuz ayrıca göz içi basıncını sürekli izlemek için ölçümler yapabilir ve görme alanındaki değişiklikleri takip etmek için düzenli görme alanı testleri yapabilir.
Glokom Tedavileri Nelerdir?
Glokom tedavisi, hastalığın tipine ve şiddetine bağlıdır. Tedavi, genellikle göz içi basıncını azaltmaya yöneliktir ve aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
- Göz damlaları: Göz içi basıncını azaltmak için reçeteli göz damlaları kullanılabilir. Bu damlalar, göz içi sıvısının daha iyi drenajını sağlamak veya sıvı üretimini azaltmak için çalışır.
- Oral ilaçlar: Aşırı göz içi basıncı olan bazı insanlar için, doktorlar oral ilaçlar reçete edebilirler. Bu ilaçlar, göz içi sıvısının üretimini azaltarak veya daha iyi drenajını sağlayarak göz içi basıncını azaltmaya yardımcı olur.
- Lazer tedavisi: Lazer tedavisi, açık açılı glokom tedavisinde sıklıkla kullanılır. Bu tedavide, göz doktoru lazerle göz içindeki drenaj kanallarını açar ve göz içi sıvısının daha iyi akmasını sağlar.
- Cerrahi: Cerrahi, açık açılı glokom tedavisinde ve göz damlaları veya lazer tedavisi gibi diğer tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılabilir. Cerrahi prosedürler, göz içi sıvısının dışarı akmasını sağlamak için göz içindeki drenaj kanallarını açmak veya göz içi sıvısının daha fazla dışarı akmasını sağlamak için yeni bir drenaj yolu yaratmak için kullanılır.
Tedavi edilmeyen glokom ilerleyerek kalıcı görme kaybına neden olabilir, bu nedenle tedavi edilmelidir. Hastaların tedavi planlarını ve takiplerini doktorlarıyla düzenli olarak görüşmeleri önemlidir.
Glokom Cerrahi İşlemleri Nelerdir?
Glokom cerrahisi, göz içi basıncını düşürmek için yapılan bir dizi cerrahi işlemi ifade eder. Bu işlemler, açık açılı glokom veya kapanış açılı glokomun tedavisinde kullanılabilir. Aşağıda, glokom cerrahisi için bazı yaygın prosedürler açıklanmaktadır:
- Trabekülektomi: Bu prosedür, göz içindeki drenaj kanalına yeni bir açıklık oluşturarak göz içi basıncını düşürmek için yapılır. Göz doktoru, gözdeki bir bölgeyi keser ve bir flaş tutucu veya stent ekleyerek göz içi basıncını azaltmak için bir açıklık yaratır.
- Kombine trabekülektomi-katarakt cerrahisi: Bu işlem, katarakt cerrahisi sırasında yapılan bir trabekülektomi prosedürünü içerir. Göz doktoru, lensi değiştirirken göz içindeki drenaj kanalına yeni bir açıklık oluşturarak göz içi basıncını azaltır.
- İstirahat yeri trabekülektomi: Bu prosedür, göz doktorunun gözün trabeküler ağının içine bir mikroskop altında bir açıklık açmasını içerir. Göz içindeki sıvının drenajını artırır ve göz içi basıncını azaltır.
- Korneal yapılandırma: Bu prosedür, kornea halkasını gözün ön kısmına yerleştirerek göz içi basıncını azaltır. Bu prosedür genellikle kapanış açılı glokom tedavisi için kullanılır.
- Transskleral diod lazer kriyoterapisi: Bu prosedür, gözün beyaz tabakasını dondurarak göz içi basıncını azaltır. Bu prosedür genellikle açık açılı glokom tedavisi için kullanılır.
Bu prosedürlerin her biri, hastanın durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak uygulanabilir. Glokom cerrahisi, daha az invaziv tedavilere yanıt vermeyen veya bu tedavilerin yan etkileri olan hastalar için bir seçenek olabilir. Ancak, herhangi bir cerrahi prosedür gibi, glokom cerrahisi de riskleri içerir ve bu nedenle doktorla kararlaştırılmalıdır.
