Gırtlak kanseri, gırtlakta (larenks) meydana gelen kanser türüdür. Gırtlak, nefes almamıza, konuşmamıza ve yutkunmamıza yardımcı olan bir organdır. Gırtlak kanseri, genellikle gırtlakta bulunan yassı hücrelerden kaynaklanır. Gırtlak kanseri, erken teşhis edilirse tedavisi mümkün olan bir kanser türüdür. Ancak erken teşhis edilmediği takdirde diğer kanser türleri gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
Gırtlak Kanseri Nedenleri Nelerdir ?
Gırtlak kanseri birçok faktörün bir araya gelmesi sonucu meydana gelebilir. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
- Sigara içmek: Sigara içmek, gırtlak kanseri riskini artırır. Sigara içen kişilerin gırtlak kanseri geliştirme riski, sigara içmeyenlere göre daha yüksektir.
- Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi de gırtlak kanseri riskini artırır. Alkol, gırtlak dokusuna zarar vererek kanser gelişimine katkıda bulunabilir.
- Asbest: Asbest, gırtlak kanseri dahil birçok kanser türü ile ilişkilendirilmiştir. Asbeste maruz kalmak, gırtlak kanseri riskini artırabilir.
- Viral enfeksiyonlar: Bazı viral enfeksiyonlar, özellikle insan papillomavirüs (HPV), gırtlak kanseri riskini artırabilir.
- Yaş: Yaş, gırtlak kanseri riskini artıran bir faktördür. Genellikle 50 yaşın üzerindeki insanlarda daha sık görülür.
- Cinsiyet: Erkeklerde gırtlak kanseri riski kadınlara göre daha yüksektir.
- Ailesel yatkınlık: Ailesinde gırtlak kanseri olan kişilerin gırtlak kanseri geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir.
- Diğer faktörler: Kronik reflü, yutma güçlüğü, kronik larenjit ve bazı gırtlak hastalıkları da gırtlak kanseri riskini artırabilir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir ?
Gırtlak kanserinin belirtileri şunlardır:
- Uzun süren öksürük: Gırtlak kanserinin en yaygın belirtilerinden biri uzun süren öksürüktür. Öksürük, kanlı balgamla birlikte olabilir.
- Ses kısıklığı: Gırtlak kanseri, ses tellerinde hasara neden olabilir ve bu nedenle ses kısıklığına neden olabilir.
- Nefes almada zorluk: Gırtlak kanseri, hava yollarını tıkayarak nefes almada zorluk çıkarabilir.
- Yutma güçlüğü: Gırtlak kanseri, yemek borusunu etkileyerek yutma güçlüğüne neden olabilir.
- Boyunda şişlik: Gırtlak kanseri boyunda şişliklere neden olabilir.
- Kulak ağrısı: Gırtlak kanseri bazen kulak ağrısına neden olabilir.
- Boğaz ağrısı: Boğazda ağrı veya rahatsızlık hissi de gırtlak kanserinin belirtilerindendir.
- Kiloda ani düşüş: Gırtlak kanseri, kilo kaybına neden olabilir.
Bu belirtilerden bir veya birkaçının varlığı, gırtlak kanseri olma olasılığını artırır.
Gırtlak Kanserinin Teşhisi Nasıl Konulur ?
Gırtlak kanserinin teşhisi için birkaç farklı test kullanılır. Bu testler şunlardır:
- Fiziksel muayene: Doktor, boyun, gırtlak ve çevre dokuları fiziksel olarak muayene eder.
- Endoskopik muayene: Bu test sırasında, bir endoskop (ince, ışıklı bir tüp) gırtlak ve ses tellerini görüntülemek için kullanılır. Doktor ayrıca örnek almak için bir biyopsi yapabilir.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): MRI, vücutta detaylı bir görüntü elde etmek için manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanır. Gırtlak kanserinin boyutunu ve yayılımını belirlemek için kullanılabilir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: BT taraması, vücudun kesitsel görüntülerini oluşturmak için röntgen ışınları kullanır. Gırtlak kanserinin yayılımını ve boyutunu belirlemek için kullanılabilir.
- Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması: PET taraması, kanser hücrelerinin yayılımını tespit etmek için kullanılır. Bu test sırasında, vücuda radyoaktif bir madde enjekte edilir ve kanser hücreleri bu maddenin izlerini bırakır.
Bu testlerin kombinasyonu, gırtlak kanserinin teşhisi için en doğru sonuçları verir. Tedavi planı, kanserin türüne, yayılımına ve evresine bağlı olarak belirlenir.
Gırtlak Kanseri Tedavisi Nelerdir ?
Gırtlak kanseri tedavisi, kanserin türüne, yayılımına ve evresine göre değişebilir. Tedavi planı, doktorunuz tarafından belirlenecektir. Gırtlak kanseri tedavisi şunları içerebilir:
- Cerrahi tedavi: Cerrahi tedavi, kanserli dokunun çıkarılmasını içerir. Gırtlak kanserinde, cerrahi tedavi genellikle, kanserin küçük olduğu ve yayılmadığı durumlarda kullanılır. Cerrahi tedavi sırasında, kanserli bölge çıkarılır ve sağlıklı dokular korunmaya çalışılır.
- Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, yüksek enerjili radyasyon kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi hedefler. Radyasyon tedavisi, kanserin evresine ve yayılımına bağlı olarak, cerrahi tedavi ile birlikte veya tek başına kullanılabilir.
- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlardan oluşan bir tedavi şeklidir. Kemoterapi, gırtlak kanseri tedavisinde, diğer tedavi seçenekleri ile birlikte kullanılabilir.
- Hedefli tedaviler: Hedefli tedaviler, kanser hücrelerini hedef alan belirli ilaçları içerir. Bu tedaviler, kanserin büyümesini durdurabilir ve kanserin yayılımını yavaşlatabilir. Hedefli tedaviler, kemoterapi veya radyasyon tedavisi ile birlikte kullanılabilir.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini yok etmek için harekete geçirmek için kullanılan bir tedavi şeklidir. İmmünoterapi, gırtlak kanseri tedavisinde diğer tedavi seçenekleri ile birlikte kullanılabilir.
Gırtlak kanseri tedavisinde kullanılacak en iyi tedavi planı, kanserin türüne, yayılımına ve evresine bağlı olarak belirlenir. Tedavi, kanserin kontrol altına alınmasına ve hastalığın ilerlemesini durdurmaya çalışır.
Gırtlak Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir ?
Gırtlak kanserinden korunmak için şunları yapabilirsiniz:
- Sigara ve tütün ürünleri kullanmayın: Sigara ve tütün ürünleri kullanımı, gırtlak kanseri riskini artırır. Bu nedenle, sigara ve tütün ürünleri kullanmamak en iyi korunma yöntemidir.
- Alkol tüketimini sınırlayın: Alkol tüketimi de gırtlak kanseri riskini artırır. Alkol tüketimini sınırlamak veya mümkünse tamamen bırakmak, gırtlak kanserinden korunmak için önemlidir.
- Düzenli olarak doktor kontrolü yaptırın: Düzenli olarak doktor kontrolü yaptırmak, gırtlak kanseri gibi kanserlerin erken teşhis edilmesine yardımcı olur. Erken teşhis edilen kanserler, daha başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
- Beslenmenize dikkat edin: Sağlıklı beslenmek, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Sağlıklı bir diyet, gırtlak kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Beslenmenizde taze meyve ve sebzeler, tam tahıllar ve protein kaynaklarına öncelik verin.
- Koruyucu ekipman kullanın: Bazı mesleklerde, gırtlak kanseri riski artabilir. Bu mesleklerde çalışan kişiler, koruyucu ekipmanlar kullanarak gırtlak kanseri riskini azaltabilirler. Örneğin, yüksek sesle çalışan kişiler, kulaklık kullanarak kulaklarını koruyabilirler.
Bu önlemleri alarak, gırtlak kanseri riskinizi azaltabilirsiniz.
