Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun geçici olarak durması veya azalmasıdır. Bu durum, genellikle uyku sırasında üst solunum yolunun daralması veya tıkanması nedeniyle oluşur. Uyku kalitesini bozarak, gündüz yorgunluğuna, dikkat dağınıklığına, konsantrasyon bozukluğuna, hafıza sorunlarına, konsantrasyon bozukluğuna, baş ağrısına, yüksek tansiyona, kalp ve damar hastalıklarına, diyabete, obeziteye ve hatta ölüme neden olabilir.
Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir?
Uyku apnesinin en yaygın belirtisi, horlamadır. Ancak, tüm horlayan kişilerde olmayabilir. Uyku apnesinin diğer belirtileri şunlardır:
- Geceleri ani uyanma
- Gece terlemeleri
- Gündüz yorgunluğu
- Dikkat dağınıklığı
- Konsantrasyon bozukluğu
- Hafıza sorunları
- Baş ağrısı
- Yüksek tansiyon
- Kalp ve damar hastalıkları
- Diyabet
- Obezite
Uyku Apnesi Neden Olur?
Uyku apnesinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, aşağıdaki faktörlerin uyku apnesine neden olabileceği düşünülmektedir:
- Anatomik faktörler: Burun ve boğazdaki darlıklar, dil kökünün büyük olması, bademcik ve geniz eti büyümesi, yüz kemiklerinin şekli gibi anatomik faktörler uyku apnesine neden olabilir.
- Obezite: Obezite, uyku apnesinin en önemli risk faktörlerinden biridir. Obez kişilerde, üst solunum yolu daha dar olduğu için riski daha yüksektir.
- Horlama: Horlama, uyku apnesinin bir belirtisi olabilir. Horlayan kişilerde, üst solunum yolu daha fazla daraldığı için uyku apnesi riski daha yüksektir.
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı: Alkol ve uyuşturucu kullanımı, üst solunum yolu kaslarını gevşeterek riskini artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, üst solunum yolu kaslarını gevşeterek riskini artırabilir.
- Bazı sağlık sorunları: Bazı sağlık sorunları, uyku apnesine neden olabilir riskini artırabilir. Bu sağlık sorunları şunlardır:
- Sinüs enfeksiyonu
- Adenoid büyümesi
- Tiroid bezi hastalıkları
- Nörolojik hastalıklar
- Beyin tümörleri
Uyku Apnesi Tanısı Nasıl Konur ve Tedavi Edilir?
Tanısı, genellikle uyku laboratuvarında yapılan polisomnografi (PSG) testiyle konur. PSG testi, uyku sırasında kişinin solunumu, kalp atış hızı, kan basıncı, kas aktivitesi, göz hareketleri ve beyin dalgaları gibi verileri kaydeder.
Tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Uyku apnesinin tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- CPAP tedavisi: CPAP tedavisi, uyku sırasında hastanın burnuna ve ağzına takılan bir maske ile uygulanan bir tedavi yöntemidir. Maske, basınçlı hava vererek üst solunum yolunu açık tutar. CPAP tedavisi, uyku apnesinin en etkili tedavisidir.
- Oral apareyler: Oral apareyler, dişlere takılan ve üst ve alt çeneyi ileri doğru hareket ettirerek üst solunum yolunu açık tutan cihazlardır. Oral apareyler, hafif ve orta şiddetli uyku apnesinde etkili olabilir.
- İlaç tedavisi:* Bazı ilaçlar, uyku apnesinin şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, ilaç tedavisi genellikle geçici bir çözümdür.
- Cerrahi tedavi:* Cerrahi tedavi, bazı durumlarda uyku apnesinin tedavisinde kullanılabilir. Cerrahi tedavi, genellikle burun ve boğazdaki darlıkları gidermek için yapılır.
Uyku apnesi, tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, uyku apnesi belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir.
