Dış gebelik, döllenmiş yumurta hücresinin rahim dışında bir yerde yerleşmesi ve büyümeye başlamasıdır. Normalde, döllenmiş yumurta hücresi fallop tüplerinden geçerek rahme ulaşır ve rahim iç tabakası olan endometriuma yerleşir. Ancak dış gebelik durumunda, döllenmiş yumurta hücresi rahme ulaşamaz ve başka bir bölgede büyümeye başlar.
En sık rastlanan dış gebelik türü, fallop tüplerinde meydana gelen tübüler gebeliktir. Nadiren, döllenmiş yumurta yumurtalıklara, rahim dışındaki karın boşluğuna veya rahim ve fallop tüplerinin buluştuğu kısımda büyüyebilir.
Dış gebelik, kadının yaşamını tehlikeye atan ve acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Dış gebelik nedeniyle fallop tüplerinin yırtılması, iç kanamalara ve şoka yol açabilir. Bu nedenle, dış gebelik belirtileri yaşayan kişilerin zamanında doğru teşhis ve tedavi alması büyük önem taşır.
Dış gebelik nedenleri arasında, daha önce geçirilmiş bir ektopik gebelik, pelvik enflamatuar hastalık, geçirilmiş tüplerle ilgili cerrahi işlemler ve endometriozis gibi durumlar bulunmaktadır. Ayrıca sigara içmek ve ileri yaşta anne olmak da dış gebelik riskini artırabilir.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir ?
Dış gebelik, döllenmiş yumurta hücresinin rahim dışında bir yerde yerleşmesi ve büyümeye başlamasıdır. En sık görülen dış gebelik türü, fallop tüplerinde meydana gelen tübüler gebeliktir. Dış gebelik belirtileri bazen normal gebelik belirtileriyle benzerlik gösterebilir, ancak bazı durumlarda daha spesifik ve şiddetli olabilir. Dış gebelik belirtileri şunları içerebilir:
- Adet gecikmesi: Normal bir gebelikte olduğu gibi, dış gebelikte de adet gecikmesi yaşanabilir.
- Göğüslerde hassasiyet: Hormonal değişiklikler nedeniyle göğüslerde hassasiyet ve dolgunluk hissi olabilir.
- Hafif vajinal kanama: Dış gebelikle ilişkili lekelenme veya hafif kanama olabilir.
- Karın ağrısı: Tek taraflı veya düşük yoğunluklu karın ağrısı dış gebelik belirtisi olabilir.
- Omuz ağrısı: Ektopik gebeliğe bağlı kanamanın neden olduğu diafragma tahrişi sonucu omuz ağrısı yaşanabilir.
- Baş dönmesi veya bayılma: İç kanama ve düşük kan basıncı nedeniyle baş dönmesi veya bayılma hissi oluşabilir.
- Şiddetli karın ağrısı ve şok: Dış gebelik nedeniyle fallop tüpünün yırtılması ve iç kanama, ani ve şiddetli karın ağrısı ile şoka yol açabilir.
Dış gebelik belirtileri yaşayan kişilerin, acil tıbbi yardım alması önemlidir. Dış gebelik yaşamı tehdit eden bir durum olabileceği için, doğru teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Dış Gebeliğin Tedavileri Nelerdir ?
Dış gebelik, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Dış gebelik tedavisi, durumun şiddetine, gebeliğin yerleştiği konuma ve hastanın genel sağlığına bağlı olarak değişebilir. İşte dış gebelik tedavisi için kullanılan yöntemler:
- Metotreksat (MTX) ile tıbbi tedavi: Metotreksat, hücre büyümesini durduran ve ektopik gebelik dokusunun vücut tarafından emilmesine yardımcı olan bir ilaçtır. Dış gebeliğin erken dönemlerinde ve komplikasyonların olmadığı durumlarda kullanılabilir. Bu tedavi, cerrahi müdahale gerektirmeden dış gebeliği sonlandırır. Ancak, metotreksat tedavisi sırasında düzenli kan testleri ve takip gereklidir.
- Laparoskopi: Laparoskopi, genellikle dış gebelik tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu işlem sırasında, cerrah ince bir tüp ve kamera içeren laparoskop adı verilen bir aleti kullanarak karın duvarından küçük bir delik açar. Cerrah, dış gebeliği çıkarmak için bu aleti kullanır. Laparoskopinin avantajı, daha az ağrı, daha kısa hastanede kalma süresi ve daha hızlı iyileşme sürecidir.
- Laparotomi: Laparotomi, daha büyük bir kesikle karın boşluğuna erişilen geleneksel bir cerrahi yöntemdir. Şiddetli iç kanama veya fallop tüplerinin yırtılması gibi acil durumlar söz konusu olduğunda tercih edilir. Laparotomi, laparoskopiye göre daha uzun iyileşme süresi gerektirir.
Tedavi yöntemi seçimi, dış gebeliğin boyutu, yerleşimi ve komplikasyon riskine bağlıdır. İyileşme süreci, tedavi yöntemine ve hastanın genel sağlığına bağlı olarak değişebilir. Dış gebelik tedavisi gören kadınlar, gelecekte tekrar gebe kalma şansına sahip olsa da, dış gebelik geçiren kadınların tekrar dış gebelik yaşama riski daha yüksektir.
Dış gebelik de Cerrahi Müdahaleler Nelerdir ?
Dış gebelik tedavisinde kullanılan cerrahi müdahaleler şunlardır:
- Laparoskopi: Laparoskopi, dış gebelik tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu işlem sırasında cerrah, ince bir tüp ve kamera içeren laparoskop adı verilen bir aleti kullanarak karın duvarından küçük bir delik açar. Cerrah, laparoskop aracılığıyla dış gebeliği çıkarmak için bu aleti kullanır. Laparoskopi, daha az ağrı, daha kısa hastanede kalma süresi ve daha hızlı iyileşme süreci sunar.
- Laparotomi: Laparotomi, daha büyük bir kesikle karın boşluğuna erişilen geleneksel bir cerrahi yöntemdir. Şiddetli iç kanama veya fallop tüplerinin yırtılması gibi acil durumlar söz konusu olduğunda tercih edilir. Laparotomi, laparoskopiye göre daha uzun iyileşme süresi gerektirir.
Cerrahi müdahale sırasında, dış gebelik dokusunun çıkarılması ve kanama kontrolü için aşağıdaki işlemler uygulanabilir:
- Salpingektomi: Bu işlem, etkilenen fallop tüpünün tamamen çıkarılmasıdır. Genellikle, tüpün onarılmasının mümkün olmadığı veya tüpün yırtılması nedeniyle şiddetli iç kanamanın olduğu durumlarda uygulanır.
- Salpingostomi: Bu işlem, dış gebeliğin yerleştiği fallop tüpünde küçük bir kesik açarak döllenmiş yumurta hücresinin çıkarılmasıdır. Tüpün geri kalan kısmı onarılarak korunur. Bu yöntem, tüpün daha az hasar gördüğü ve onarılabilir olduğu durumlarda tercih edilir.
Cerrahi müdahale yöntemi, dış gebeliğin konumu, boyutu, hastanın genel sağlığı ve varsa komplikasyonlara bağlı olarak belirlenir. Cerrahi tedavi sonrası iyileşme süreci, uygulanan yönteme ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Dış gebelik tedavisi gören kadınlar, gelecekte tekrar gebe kalma şansına sahip olsa da, dış gebelik geçiren kadınların tekrar dış gebelik yaşama riski daha yüksektir.
Dış Gebelik Hakkında Merak Edilenler
- Dış gebelik nedir? Dış gebelik, döllenmiş yumurta hücresinin rahim dışında bir yerde yerleşmesi ve büyümeye başlamasıdır. En sık görülen dış gebelik türü, fallop tüplerinde meydana gelen tübüler gebeliktir.
- Dış gebelik belirtileri nelerdir? Dış gebelik belirtileri arasında adet gecikmesi, göğüslerde hassasiyet, hafif vajinal kanama, karın ağrısı, omuz ağrısı, baş dönmesi veya bayılma ve şiddetli karın ağrısı ve şok yer alır.
- Dış gebelik nedenleri nelerdir? Dış gebelik nedenleri arasında daha önce geçirilmiş bir ektopik gebelik, pelvik enflamatuar hastalık, tüplerle ilgili cerrahi işlemler, endometriozis, sigara içmek ve ileri yaşta anne olmak yer alır.
- Dış gebelik nasıl teşhis edilir? Dış gebelik teşhisinde vajinal ultrason, kan testleri ve laparoskopi gibi yöntemler kullanılır.
- Dış gebelik tedavisi nasıldır? Dış gebelik tedavisi, metotreksat (MTX) ile tıbbi tedavi ve cerrahi yöntemler (laparoskopi ve laparotomi) arasında seçenek sunar. Tedavi yöntemi, dış gebeliğin boyutu, yerleşimi ve komplikasyon riskine bağlıdır.
- Dış gebelik sonrası tekrar gebe kalma şansı nedir? Dış gebelik tedavisi gören kadınlar, gelecekte tekrar gebe kalma şansına sahip olsa da, dış gebelik geçiren kadınların tekrar dış gebelik yaşama riski daha yüksektir.
- Dış gebelikten korunma yolları nelerdir? Dış gebelik riskini azaltmak için, pelvik enflamatuar hastalıkların önlenmesi, sigara içmemek, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak ve tüplerle ilgili cerrahi işlemlerden sonra düzenli kontroller yapmak önemlidir.
- Dış gebelik rahim dışında nerede oluşabilir? Dış gebelik, en sık fallop tüplerinde meydana gelir. Nadiren, döllenmiş yumurta yumurtalıklara, rahim dışındaki karın boşluğuna veya rahim ve fallop tüplerinin buluştuğu kısımda büyüyebilir.
