MS (Multiple Skleroz), merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen kronik, otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalıkta, bağışıklık sistemi yanlışlıkla sinir liflerini saran koruyucu kılıfa (miyelin) saldırır. Bu saldırı, beyin ve vücudun geri kalanı arasındaki iletişimde sorunlara yol açar. MS'in belirtileri kişiden kişiye değişir ve hastalığın şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
MS'in kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok faktörün hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler şunlardır:
MS'in nedeni karmaşıktır ve genetik yatkınlık ile çevresel tetikleyicilerin birleşimi sonucu ortaya çıkabilir.
MS'in çeşitli tipleri ve bu tiplere karşılık gelen, hastalığın nasıl ilerlediğini tanımlayan bazı temel klinik seyirler bulunmaktadır. Ancak net ve kesin "evreler" kavramı MS için genellikle kullanılmaz. Bunun yerine, hastalığın seyri ve aktivitesini tanımlayan terimler ve tipler yaygındır.
MS hastalığının ana tipleri ve bunlarla ilgili bilgiler:
Aktif MS, Multiple Skleroz (MS) hastalığının o an için yeni hasarların oluştuğu veya mevcut hasarın arttığı anlamına gelen bir durumdur. MS, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen, sinir hücrelerini çevreleyen koruyucu kılıfa (miyelin) zarar veren kronik bir hastalıktır. Bu hasar, sinir sinyallerinin iletimini bozarak çeşitli nörolojik belirtilere neden olur.
Aktif MS'in Özellikleri:
Aktif olmayan MS terimi, MS'in o an için yeni hasar oluşturmadığı veya mevcut hasarın artmadığı bir dönemi ifade eder. Bu durum, hastalığın seyrinde önemli bir rol oynayan ataklar ve iyileşme (remisyon) dönemleriyle yakından ilişkilidir.
Aktif Olmayan MS'in Özellikleri:
Klinik Olarak İzole Sendrom (KİS), Multipl Skleroz (MS) hastalığına benzer belirtilerle kendini gösteren, santral sinir sisteminde meydana gelen ve en az 24 saat süren bir nörolojik atak olarak tanımlanır. Bu atak, beyin veya omurilikte iltihaplanma veya miyelin hasarı gibi olaylar sonucu ortaya çıkar.
KİS, MS'in ilk klinik belirtisi olabilir. Ancak, her KİS vakası MS'e dönüşmez. KİS'li bireylerin yaklaşık %30-70'inde zamanla MS gelişir. Bu dönüşüm olasılığı, MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) bulguları, beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir.
KİS semptomları, merkezi sinir sisteminin hangi bölümünün etkilendiğine bağlı olarak değişir.
En sık görülen belirtiler şunlardır:
Relapsing-Remitting Multipl Skleroz (RRMS), Multipl Skleroz'un (MS) en yaygın görülen seyir tipidir. MS, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen, bağışıklık sisteminin sinir hücrelerini saran koruyucu kılıf olan miyeline saldırdığı kronik bir hastalıktır.
RRMS'de, bağışıklık sistemi miyeline ve sinir liflerine saldırdığında iltihaplı ataklar meydana gelir. Bu ataklar, beyin ve vücut arasındaki sinirsel iletişimde kesintilere neden olur ve çeşitli belirtilere yol açar.
RRMS'de Görülen Yaygın Belirtiler:
RRMS'li kişilerde ortaya çıkan belirtiler çok çeşitli olabilir ve kişiden kişiye farklılık gösterir.
Sekonder Progresif Multipl Skleroz (SPMS), Multipl Skleroz'un (MS) bir seyrini ifade eder. MS, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen, bağışıklık sisteminin sinir hücrelerini çevreleyen koruyucu kılıfa (miyelin) saldırması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
SPMS'nin belirtileri, etkilenen sinir sisteminin bölgelerine bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Ancak, yaygın olarak görülenler şunlardır:
Primer Progresif Multipl Skleroz (PPMS), Multipl Skleroz (MS) hastalığının bir türüdür. MS, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen, sinir liflerini çevreleyen koruyucu kılıf olan miyeline zarar veren kronik bir hastalıktır.
PPMS'in Temel Özellikleri:
MS'in belirtileri oldukça çeşitlidir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ayrıca, belirtiler zamanla değişebilir, şiddetlenip azalabilir veya tamamen kaybolabilir. Bu değişkenlik, MS'i teşhis etmeyi zorlaştırabilir.
MS hastalığının en sık görülen belirtileri:
MS'te görme sorunları, göz sinirlerini ve göz hareketlerini kontrol eden beyin bölgelerindeki iltihaplanma ve hasar nedeniyle ortaya çıkabilir.
MS hastalığında sık görülen görme sorunları:
Kas güçsüzlüğü ve uyuşma, MS'in sık görülen belirtilerindendir ve bu belirtiler, hastalığın karakteristiği olan miyelin kılıfı hasarından kaynaklanır.
Sinir hücrelerini saran ve elektrik sinyallerinin hızla iletilmesini sağlayan bir yalıtıcı tabakadır. MS'te bağışıklık sistemi bu miyelin kılıfına saldırarak hasara neden olur. Bu hasar, sinir sinyallerinin beyin ve vücut arasında düzgün şekilde iletilememesine yol açar.
MS, vücudun herhangi bir yerindeki kasları etkileyebilir. Güçsüzlük genellikle zamanla yavaş yavaş ortaya çıkar ve şu şekillerde kendini gösterebilir:
MS, duyu sinirlerini de etkileyerek uyuşma, karıncalanma veya iğnelenme gibi anormal duyulara neden olabilir. Bu belirtiler vücudun farklı bölgelerinde görülebilir:
Denge ve koordinasyon sorunları, MS'in sık görülen ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen belirtilerindendir.
MS'de Denge ve Koordinasyon Sorunlarının Nedenleri:
MS'de Görülen Denge ve Koordinasyon Sorunları:
MS'li bireylerde çok sık görülen ve yaşam kalitesini en çok etkileyen belirtilerden biridir. Normal yorgunluktan farklı olarak, dinlenmeyle geçmeyen, şiddetli ve ani gelen bir yorgunluk hissidir.
MS, bağırsak ve mesane kontrolünü sağlayan sinirleri etkileyebilir. Bu da çeşitli işlev bozukluklarına yol açar.
MS, cinsel organlara giden sinirleri ve cinsel fonksiyonları düzenleyen beyin bölgelerini etkileyebilir.
MS, merkezi sinir sistemindeki iltihaplanma ve hasar nedeniyle çeşitli ağrı türlerine neden olabilir.
MS, beyindeki bilişsel işlevleri etkileyerek çeşitli zihinsel sorunlara yol açabilir.
MS'li bireylerde, beyindeki hasar veya hastalığın psikolojik etkileri nedeniyle ruh hali değişiklikleri sık görülür.
Multipl Skleroz (MS) hastalığının kesin bir tedavisi henüz bulunmamaktadır. Ancak mevcut tedaviler, hastalığın seyrini yavaşlatmayı, atakların şiddetini ve sıklığını azaltmayı, semptomları yönetmeyi ve genel yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
MS tedavisinde kullanılan ana yaklaşımlar şunlardır:
A. Atak Tedavisi:
B. Hastalığın Seyrini Değiştiren Tedaviler (HSDT'ler):
C. Semptom Yönetimi:
MS'in neden olduğu çeşitli semptomları yönetmek için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur.
D. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Önemli Notlar:
Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz
7/24 tüm soru ve sorunlarınız için buradayız.