Akalazya Nedir?
Akalazya, yemek borusunun mideye yakın tarafında bulunan özofagusun gevşeyememesine bağlı olarak gıdaların mideye geçiş yapamaması şeklinde tanımlanabilir. Yemek borusunda görülen bir çeşit hareket bozukluğu olan akalazyanın en yaygın emaresi yutma güçlüğüdür. Katı ve sıvı gıdaları yutmakta zorluk çeken hastalar, bununla beraber kusma ihtiyacı hissedebilir. Yavaş yavaş ilerleyen akalazya hastalığının tedavi edilmemesi niteliğinde gıdaların akciğere kaçması ile ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Akalazya, yiyecek borusunda gerçekleşmesi gereken fonksiyonların bozulduğu bir hazım sistemi hastalığıdır. Akalazya hastalığında, tüketilen gıdaların yiyecek borusundan mideye geçişi sırasında açılan alt özofagus sfinkterinin yeteri kadar gevşeyememesi sebebiyle besinler yiyecek borusunda birikir. Tüketilen yemek ve içecekler uzun bir müddet mideye geçemediği için hastalarda genellikle mide bulantısı ve kusma emareleri görülür. Besinlerin ağza gelmesi nedeniyle akalazya, reflü ile karıştırılsa da değişik görüntüleme şekilleri ile özofagus hareketleri takip edilerek doğru tanı koymak mümkündür.
Akalazya hastalığı nadir görülen bir hastalıktır. Genellikle 20 yada 30’lı yaşlarda başlamış olan bu hastalık, yavaş seyreder. Kadın ve erkeklerde nerede ise eşit miktarda görülen akalazya, dikkatsizlik edilmemesi ve tedavi edilmesi ihtiyaç duyulan bir hastalıktır.
Akalazya Nedenleri Nelerdir ?
Akalazya, yutma eylemiyle birlikte kapakçık sistemini uyaran sinir hücrelerinin ölmesi yada zarar görmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu sinir hücrelerinin niçin öldüğü kesin olarak bilinmese de otoimmün hastalıklar ve diyabetin akalazya rahatsızlığına neden olabileceği düşünülmektedir. Viral hastalıklar ve yemek borusu (özofagus) kanseri de bu rahatsızlığa yol açabilir.
Akalazya Belirtileri Nelerdir ?
Akalazya emareleri, yavaş yavaş ortaya menfaat. Akalazya hastalarında yaygın olarak görülen ilk belirti, katı ve sıvı besinleri yutma güçlüğüdür. Yemek borusunda biriken besinlerin yeniden ağza geldiği bu rahatsızlıkta boğulma riski de bulunur. Hastalığın devam etmiş olduğu süreçte görülebilecek öteki emareler ise şu şekildedir:
• Yemek sonrası öksürük
• Midede yanma ve ekşime
• Göğüs ağrısı
• Boğazda dolgunluk hissi
• Kusma ve öğürme
• Geğirme
• Kilo kaybı
• Yemek borusunda biriken gıdaların akciğere kaçması kararı zatürre ve bronşit
Akalazya Tanısı Nasıl Koyulur ?
Yutkunma zorluğu ile doktora başvuran hastalarda akalazyadan şüphelenilir ve tanı konulması için birtakım testler istenir. Hastalık tanısında genellikle üç değişik yöntemden yararlanılır. Gastroskopi, sıklıkla kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde, ucunda kamera bulunan bir tüp aracılığıyla yemek borusunun görüntülenmesi sağlanır. Manometri (basınç ölçümü) adı verilen yöntemde ise özofagus içindeki tazyik ölçülerek akalazya tanısı koymak mümkündür. Baryum grafisinde ise hastalara baryum içeren bir madde içirilir ve baryumun mideye geçişinin azca olması ve yemek borusunda kalması niteliğinde akalazya tanısı doğrulanabilir. Ancak, baryum grafisi yönteminin hamile hanımlarda uygulanmaması ihtiyaç duyulan bir yöntem olduğu unutulmamalıdır.
Akalazya Tedavisi Nelerdir ?
Akalazya tedavisinde uygulanan yöntemler, hastalığın evresi ve belirtilerin şiddetine nazaran değişiklik gösterir.
İlaç Tedavisi
Hafif emareler yayınlayan ve hastalığın hemen hemen ilk evrede olduğu hastalarda deva tedavisi uygulanır. Kalsiyum kanal blokerleri (Nifedipin) veya nitratlar (İzosorbid dinitrat) yiyecek öncesinde alınarak alt özofagus basıncı düşürülür. Birçok hastanın iyileşmesini sağlayan ilaçların uzun süreli kullanımında birtakım yan etkisinde bırakır görülebilir.
Botoks Tedavisi
Alt özofagus sfinkterine enjekte edilen botoks ile kasılamaz hale gelen kas mecburen gevşer. Gastroskopi sırasında da yapılabilecek bu işlemin tesiri 6-12 ay kadar devam eder. Bu nedenle, belirtilerin yeniden ortaya çıkması durumunda, bu muamele 1 sene arayla tekrarlanmalıdır.
Balon Dilatasyonu
Balon dilatasyonu ismi verilen yöntemde, 30-40 mm çapındaki dilatasyon balonları alt özofagus bölgesine doldurularak şişirilir. Yemek borusu ve mide arasındaki geçişin düzgün bir şekilde gerçekleşmesini amaçlayan balon dilastasyonu yönteminde başarı oranı çok %70-80’dir. Yaygın olarak kullanılan bu yöntemde hasta aynı gün içinde taburcu edilir. Bazı hastalarda bu işlem iki kere uygulanabilir. Bu yöntemle iyileşme sağlanamaması durumunda ise cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulur.
Cerrahi Tedavi
İlaç, botoks ve balon tedavisine cevap vermeyen hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Akalazya tedavisinde uygulanan “Heller Miyotomi” ismi verilen cerrahi yöntemde, alt özofagus kasının bir bölümü kesilir ve bu sayede besinler için geçiş yolu açılır. Açık ya da kapalı olarak yapılabilen Miyotomi yöntemi ondan sonra hastaların %90’ı 1. Yılında, %85’i ise 5. Yıl sonunda akalazyanın tüm emarelerinden kurtulmuş olur. Ancak, bu yöntem reflüye niçin olabileceğinden, hastanın sürekli olarak deva kullanması gerekebilir.
Herbiri alanında uzman hekimlerimizden Online Randevu Oluşturabilirsiniz.
