Kronik öksürük, altta yatan bir tıbbi durum veya hastalık nedeniyle uzun süreli olarak devam eden bir öksürük şeklidir. Kronik öksürük genellikle 8 haftadan daha uzun süre devam eder ve altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Kronik Öksürüğün Nedenleri Nelerdir?
Kronik öksürüğün birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Astım: Astım, akciğerlerin hava yollarının daralması ve iltihaplanması nedeniyle solunum yollarını etkileyen bir kronik solunum yolu hastalığıdır. Astımın en belirgin semptomları arasında öksürük, nefes darlığı ve hışıltılı solunum yer alır.
- Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH): KOAH, akciğerlerin hava yollarının daralması ve akciğer dokusunun hasar görmesi nedeniyle solunum yetmezliği ile sonuçlanan bir hastalıktır. KOAH’ın en belirgin semptomları arasında kronik öksürük, nefes darlığı, balgam ve hışıltılı solunum yer alır.
- Sinüzit: Sinüzit, sinüslerin iltihaplanması sonucu oluşan bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Sinüzitin en yaygın semptomları arasında yüz ağrısı, baş ağrısı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve kronik öksürük yer alır.
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): GERD, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Bu durum yutma güçlüğü, mide ekşimesi, hazımsızlık, göğüs ağrısı ve kronik öksürük gibi semptomlara neden olabilir.
- Post-nazal Damlama Sendromu: Post-nazal damla, sinüslerden veya burun boşluğundan gelen fazla miktarda mukusun boğazda birikmesine neden olan bir durumdur. Bu durum kronik öksürük, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı gibi semptomlara neden olabilir.
- Sigara İçmek: Sigara içmek, kronik öksürüğün en yaygın nedenlerinden biridir. Sigara içmek, akciğerleri tahrip eden ve öksürüğe neden olan birçok kimyasal madde içerir.
Nadir durumlarda, kronik öksürük kalp yetmezliği, tüberküloz veya akciğer kanseri gibi daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Kronik Öksürük Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Kronik öksürüğün tanısı, öksürük nedenleri araştırılarak ve altta yatan nedenlerin belirlenmesi ile yapılır. Kronik öksürüğün nedenini belirlemek için aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılabilir:
- Fizik muayene: Doktorunuz, sağlık durumunuzu değerlendirmek için bir fizik muayene yapacaktır. Bu muayene sırasında, öksürük sıklığı ve özelliği, solunum hızı, kalp atışı ve akciğerlerin sesleri gibi faktörler incelenir.
- Röntgen çekimi: Akciğerlerinizi görüntülemek için röntgen çekimi yapılabilir. Röntgen, akciğerlerinizde enfeksiyon, tümör veya diğer sorunların olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
- Solunum fonksiyon testi: Solunum fonksiyon testi, akciğerlerinizin nasıl çalıştığını değerlendirmek için kullanılır. Bu test, nefes verme ve nefes alma hızınızı ölçer ve akciğerlerinizin kapasitesini belirler.
- Kan testleri: Kan testleri, enfeksiyon, tüberküloz veya diğer sağlık sorunları gibi altta yatan sağlık sorunlarını belirlemek için yapılabilir.
- Balgam kültürü: Balgam kültürü, öksürük nedeninin bakteri veya mantar enfeksiyonu olup olmadığını belirlemek için yapılabilir.
- Endoskopi: Endoskopi, yemek borusu, mide ve bağırsakları incelemek için kullanılan bir prosedürdür. Bu prosedür, gastroözofageal reflü hastalığı gibi altta yatan sağlık sorunlarını belirlemeye yardımcı olabilir.
- Bronkoskopi: Bronkoskopi, akciğerlerinizi incelemek için kullanılan bir prosedürdür. Bu prosedür, akciğer kanseri veya diğer akciğer hastalıklarını belirlemeye yardımcı olabilir.
Kronik Öksürük Tedavileri Nelerdir?
Kronik öksürük tedavisi, öksürüğün altta yatan nedenine bağlıdır. Tedavi, öksürüğe neden olan sağlık sorununun tedavi edilmesini içerir. Örneğin, kronik öksürüğün altında yatan nedenler arasında astım, KOAH, gastroözofageal reflü hastalığı ve enfeksiyonlar gibi birçok farklı neden olabilir. Bazı tedavi seçenekleri şunları içerir:
- İlaçlar: Astım veya KOAH gibi altta yatan bir solunum sorunundan kaynaklanan kronik öksürük için, bronkodilatatörler ve kortikosteroidler gibi solunum ilaçları reçete edilebilir. Antibiyotikler, kronik öksürüğe neden olan bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılabilir. Gastroözofageal reflü hastalığı için antiasit ilaçları veya proton pompası inhibitörleri reçete edilebilir.
- Solunum fizyoterapisi: Solunum fizyoterapisi, kronik öksürüğe neden olan mukus birikmesini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu tedavi, öksürüğü rahatlatmak için özel solunum teknikleri kullanır.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigara içmek, kronik öksürüğü daha kötüleştirebilir. Sigara içenler için, sigarayı bırakmak kronik öksürüğün kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, alerjik reaksiyonlara neden olabilecek ev tozları veya hayvan tüyleri gibi irritanlardan kaçınmak da yardımcı olabilir.
- Cerrahi: Bazı durumlarda, kronik öksürüğün nedeni bir tümör veya akciğer hastalığı gibi bir anormallik olabilir. Bu durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
Kronik öksürük tedavisi, altta yatan sağlık sorununun tedavi edilmesini içerir. Tedaviye başlamadan önce, bir sağlık uzmanıyla görüşmek önemlidir. Sağlık uzmanı, kronik öksürüğün nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini önermek için uygun tanı yöntemlerini kullanacaktır.
