Anal Fissür Nedir?

Anal fissür, halk arasında makat çatlağı olarak bilinen, anüsün iç yüzeyini kaplayan ince dokuda oluşan küçük bir yırtık veya çatlaktır. Bu rahatsızlık, dışkılama sırasında şiddetli ağrıya ve kanamaya neden olabilir. Her yaştan insanı etkileyebilen yaygın bir sağlık sorunudur.

Bu makalede, anal fissürün nedenlerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini, tedavi seçeneklerini ve korunma yollarını detaylı bir şekilde ele alacağız.

Anal fissürün en yaygın nedeni, sert ve kuru dışkılama nedeniyle anüs bölgesindeki dokunun zorlanması ve yırtılmasıdır. Kabızlık, anal fissür gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Bununla birlikte, ishal, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da anal fissüre yol açabilir. Doğum sırasında yaşanan travma, anal seks ve anüs bölgesine uygulanan darbe gibi faktörler de anal fissür oluşumuna katkıda bulunabilir.

• Yaş: Anal fissür, her yaşta görülebilse de bebeklerde ve orta yaşlı yetişkinlerde daha yaygındır.
• Genetik: Ailesinde anal fissür öyküsü olan kişilerde bu rahatsızlığı geliştirme riski daha yüksektir.
• Diyet: Lif içeriği düşük beslenme alışkanlığı kabızlığa ve dolayısıyla anal fissüre neden olabilir.
• Stres: Stres, bağırsak hareketlerini etkileyerek anal fissür riskini artırabilir.

Anal fissürün en belirgin belirtisi, dışkılama sırasında veya sonrasında hissedilen şiddetli ağrıdır. Bu ağrı, yanma, batma veya yırtılma hissi şeklinde olabilir. Diğer belirtiler şunlardır:

• Kanama: Dışkıda veya tuvalet kağıdında parlak kırmızı renkte kan görülebilir.
• Kaşıntı: Anüs bölgesinde kaşıntı hissi olabilir.
• Akıntı: Anüsden kötü kokulu bir akıntı gelebilir.
• Şişlik: Anüs çevresinde şişlik ve hassasiyet olabilir.
• Görünür çatlak: Anüsün kenarında bir çatlak veya yırtık görülebilir.

Anal fissür belirtileri, hemoroit gibi diğer anorektal rahatsızlıklarla benzerlik gösterebilir. Bu nedenle doğru tanı için bir doktora başvurmak önemlidir.

Anal fissür tanısı genellikle fizik muayene ile konulur. Doktor, anüs bölgesini görsel olarak inceleyerek ve rektal tuşe yaparak fissürü tespit edebilir. Bazı durumlarda, anoskopi gibi ek tetkikler gerekebilir. Anoskopi, anüs kanalının içini görüntülemek için kullanılan bir işlemdir.

Anal fissür tedavisinin amacı, ağrıyı hafifletmek, iyileşmeyi hızlandırmak ve tekrarlamayı önlemektir. Tedavi seçenekleri, fissürün şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir.

Çoğu anal fissür vakası, konservatif tedavi yöntemleriyle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Bu yöntemler şunlardır:

• Lifli beslenme: Lifli gıdalar tüketerek dışkının yumuşamasını ve kolay çıkmasını sağlamak.
• Bol sıvı tüketimi: Günde en az 8 bardak su içmek, dışkının yumuşamasına yardımcı olur.
• Sıcak su banyosu: Günde birkaç kez ılık su banyosu yapmak, anüs bölgesindeki ağrıyı ve spazmı hafifletebilir.
• Topikal kremler ve merhemler: Doktorunuz, ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için topikal anestezikler, kortikosteroidler veya nitrogliserin içeren kremler veya merhemler reçete edebilir.
• Dışkı yumuşatıcılar: Dışkı yumuşatıcılar, dışkının kolay çıkmasını sağlayarak anüs bölgesindeki zorlanmayı azaltır.

Konservatif tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen kronik anal fissür vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Lateral internal sfinkterotomi, anal fissür cerrahisinde en sık kullanılan yöntemdir. Bu işlemde, anal sfinkter kasının bir kısmı kesilerek kaslardaki spazm azaltılır ve fissürün iyileşmesi sağlanır.

Anal fissürden korunmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Kabızlıktan kaçının: Lifli gıdalar tüketin, bol su için ve düzenli egzersiz yapın.
• Tuvalette uzun süre kalmayın: Tuvalette uzun süre kalmak, anüs bölgesindeki basıncı artırarak fissür riskini artırabilir.
• Anüs bölgesini temiz tutun: Tuvalet sonrası anüs bölgesini nazikçe temizleyin ve kurulayın.
• Tahriş edici maddelerden kaçının: Anüs bölgesini tahriş edebilecek sabun, parfüm ve losyon gibi ürünlerden kaçının.
• Bebeklerde pişik oluşumunu önleyin: Bebeklerde pişik, anal fissür riskini artırabilir. Bebek bezlerini sık sık değiştirin ve pişik önleyici kremler kullanın.

Bazı anal fissür vakaları, konservatif tedavi yöntemleriyle kendi kendine iyileşebilir. Ancak, kronikleşen fissürler için tıbbi müdahale gerekebilir.

Lateral internal sfinkterotomi, genellikle güvenli bir işlemdir. Ancak, her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı riskler taşır. Bu riskler arasında kanama, enfeksiyon ve dışkı kaçırma yer alır.

Anal fissür, tedavi edildikten sonra tekrarlayabilir. Tekrarlamayı önlemek için kabızlıktan kaçınmak ve yukarıda belirtilen korunma yollarına dikkat etmek önemlidir.

Anal fissür, kansere dönüşmez. Ancak, anal fissür belirtileri, anal kanser gibi daha ciddi rahatsızlıkların belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Bu nedenle, anal fissür belirtileri yaşıyorsanız bir doktora başvurmanız önemlidir.

Hamilelik sırasında, hormonal değişiklikler ve büyüyen rahmin bağırsaklara baskı yapması nedeniyle kabızlık ve anal fissür riski artar. Doğum sırasında yaşanan zorlanma da anal fissüre neden olabilir.

Anal fissür, yaygın görülen ve tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Erken tanı ve uygun tedavi ile anal fissürün neden olduğu ağrı ve rahatsızlıktan kurtulabilirsiniz. Yukarıda belirtilen korunma yollarına dikkat ederek anal fissür riskini azaltabilirsiniz. Anal fissür belirtileri yaşıyorsanız, A life sağlık uzmanına başvurarak doğru tanı ve tedaviyi almanız önemlidir.