Ankilozan Spondilit

Ankilozan spondilit (AS), omurganın ve sakroiliak eklemlerin iltihaplanmasıyla karakterize kronik bir romatizmal hastalıktır. Zamanla omurgada ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. İlerlemiş vakalarda omurga kemikleri birbirine kaynayarak omurganın hareket kabiliyetini tamamen kaybetmesine neden olabilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini korumak için önemlidir. Bu makalede, ankilozan spondilit hakkında en çok merak edilenleri detaylı bir şekilde ele alacağız.

Ankilozan spondilit (AS), esas olarak omurga ve sakroiliak eklemleri etkileyen kronik bir iltihaplı hastalıktır. Sakroiliak eklemler, omurganın alt kısmını pelvis kemiklerine bağlayan eklemlerdir. AS'de, bu eklemlerde iltihaplanma meydana gelir ve zamanla eklemlerde hasara ve kemikleşmeye neden olabilir. Bu da omurganın esnekliğini kaybetmesine ve hareket kısıtlılığına yol açar.

AS'nin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.

• Genetik Faktörler (HLA-B27): AS gelişiminde en önemli genetik faktör, HLA-B27 adı verilen bir gendir. Bu gen, bağışıklık sistemiyle ilgilidir ve AS'li kişilerin çoğunda bulunur. Ancak, HLA-B27 genine sahip herkes AS geliştirmez.
• Bağışıklık Sistemi: AS'de, bağışıklık sistemi vücudun kendi dokularına saldırır ve eklemlerde iltihaplanmaya neden olur. Bu durumun neden olduğu tam olarak anlaşılamamıştır.
• Çevresel Faktörler: Enfeksiyonlar, travma ve stres gibi çevresel faktörlerin AS'yi tetikleyebileceği veya kötüleştirebileceği düşünülmektedir.

AS belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hastalığın evresine bağlı olarak farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Bel Ağrısı: AS'nin en yaygın belirtisi bel ağrısıdır. Ağrı genellikle aşağı sırtta ve kalçalarda hissedilir ve geceleri veya sabah uyandığında daha şiddetli olabilir.
• Sabah Sertliği: Sabah uyandığında veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemlerde sertlik hissedilir. Bu sertlik genellikle hareket ettikçe azalır.
• Hareket Kısıtlılığı: Omurga ve sakroiliak eklemlerdeki iltihaplanma, hareket kısıtlılığına yol açabilir. Kişi öne eğilmekte, dönmekte veya yanlara doğru hareket etmekte zorlanabilir.
• Diğer Belirtiler: Diğer belirtiler arasında boyun ağrısı, göğüs ağrısı, yorgunluk, ateş, iştahsızlık ve kilo kaybı yer alabilir. AS ayrıca gözlerde (üveit), bağırsaklarda (inflamatuar bağırsak hastalığı) ve kalpte (aort iltihabı) problemlere neden olabilir.

AS, her yaştan insanda görülebilir, ancak en sık 20-40 yaş arasında başlar. Erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.

AS tanısı koymak zor olabilir çünkü belirtileri diğer hastalıklara benzeyebilir. Tanı koymak için aşağıdaki yöntemler kullanılır:

• Fizik Muayene: Doktor omurganızın hareket açıklığını ve sakroiliak eklemlerinizde hassasiyet olup olmadığını kontrol edecektir.
• Görüntüleme Yöntemleri:
  • Röntgen: Sakroiliak eklemlerdeki iltihabı ve kemikleşmeyi göstermeye yardımcı olabilir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Erken evrelerde iltihabı tespit etmede röntgenden daha hassastır.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Omurga ve sakroiliak eklemlerin daha detaylı görüntülerini sağlar.
• Kan Testleri: Kan testleri, iltihabı gösteren belirteçleri (ESR, CRP) ve HLA-B27 genini kontrol etmek için yapılabilir.

AS'nin tedavisi yoktur, ancak tedavi semptom kontrol altına almaya, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• İlaç Tedavisi:
  • Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ'ler): Ağrı ve iltihabı azaltmak için kullanılır. İbuprofen, naproksen ve diğer NSAİİ'ler bu gruptadır.
  • Hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARD'lar): Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve eklem hasarını önlemek için kullanılır. Sülfasalazin ve metotreksat gibi ilaçlar bu gruptadır.
  • Biyolojik ajanlar: Bağışıklık sistemini düzenleyerek iltihabı azaltmak için kullanılır. TNF inhibitörleri ve interlökin inhibitörleri gibi ilaçlar bu gruptadır.
• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Eklem hareket açıklığını korumak, kas gücünü artırmak ve duruşu iyileştirmek için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanır. Egzersiz, germe, postür eğitimi ve su terapisi gibi yöntemler kullanılabilir.
• Cerrahi Tedavi: Nadir durumlarda, eklem hasarı çok şiddetliyse veya diğer tedavilere yanıt verilmezse cerrahi tedavi gerekli olabilir. Eklem replasmanı veya spinal füzyon gibi cerrahi işlemler yapılabilir.

AS tanısı alan kişiler için bu durumla başa çıkmak zor olabilir. Ancak, doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kişiler aktif ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler.

• Egzersiz: Düzenli egzersiz, eklem hareket açıklığını korumak, kas gücünü artırmak ve ağrıyı azaltmak için önemlidir. Yüzme, yürüyüş, bisiklet sürme ve yoga gibi eklemlere aşırı yük bindirmeyen egzersizler tercih edilmelidir.
• Duruş ve Pozisyon: Doğru duruş ve pozisyon, omurga eğriliğini önlemeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Sert bir yatakta uyumak, dik oturmak ve ayakta dururken sırtı dik tutmak önemlidir.
• Beslenme: Sağlıklı ve dengeli beslenmek, genel sağlığı desteklemek ve iltihabı azaltmak için önemlidir. Omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve D vitamini açısından zengin besinler tüketmeye özen gösterilmelidir.
• Uyku: Yeterli ve kaliteli uyku, ağrıyı ve yorgunluğu azaltmaya yardımcı olabilir.
• Psikolojik Destek: AS, kişilerde stres, anksiyete ve depresyona neden olabilir. Psikolojik destek almak, bu duygularla başa çıkmaya ve hastalıkla yaşamayı öğrenmeye yardımcı olabilir.

AS, bazı diğer hastalıklarla ilişkili olabilir:

• Üveit (Göz İltihabı): AS'li kişilerde üveit gelişme riski daha yüksektir. Üveit, gözün orta tabakasının iltihaplanmasıdır ve tedavi edilmezse görme kaybına yol açabilir.
• İnflamatuar Bağırsak Hastalığı: AS'li kişilerde Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları görülme riski daha yüksektir.
• Kalp ve Damar Hastalıkları: AS, aort iltihabı ve kalp kapakçığı problemleri gibi kalp ve damar hastalıkları riskini artırabilir.

A Life Sağlık Grubu olarak, AS tanısı ve tedavisi konusunda deneyimli ve uzman kadromuzla sizlere hizmet vermekteyiz. AS hakkında daha fazla bilgi edinmek veya randevu almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Unutmayın: AS, kronik bir hastalıktır, ancak doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile aktif ve dolgun bir yaşam sürdürebilirsiniz.