Boyun Fıtığı Belirtileri

A Life olarak, omurga sağlığının ve hareket kabiliyetinin yaşam kalitesi için ne kadar önemli olduğunun farkındayız. Bu kapsamlı rehberde, boyun bölgesinde ağrı, uyuşma ve diğer rahatsızlıklara yol açabilen yaygın bir sorun olan boyun fıtığı ve belirtileri hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz.

Boyun fıtığı, boyun omurları arasındaki disklerin zamanla yıpranması, zedelenmesi veya yırtılması sonucu disk içeriğinin dışarı doğru taşması ve omurilik veya sinir köklerine baskı yapması durumudur. Tıp dilinde servikal disk hernisi olarak da adlandırılan boyun fıtığı, boyun ağrısı, kol ağrısı, uyuşma, karıncalanma ve kas güçsüzlüğü gibi bir dizi belirtiye neden olabilir.

Bu yazıda, boyun fıtığının ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, nasıl teşhis edildiğini, tedavi yöntemlerini ve boyun fıtığı ile yaşama hakkında ipuçlarını ele alacağız. Ayrıca, boyun fıtığı egzersizleri, boyun fıtığı ameliyatı, boyun fıtığı neden olur, boyun fıtığına ne iyi gelir, boyun fıtığı nasıl anlaşılır, boyun fıtığı tedavisi, boyun fıtığı belirtileri nelerdir, boyun fıtığı kaç günde geçer gibi sıkça aranan konulara da değineceğiz.

Boyun fıtığı, boyun omurları arasındaki disklerin zamanla yıpranması, zedelenmesi veya yırtılması sonucu disk içeriğinin dışarı doğru taşması ve omurilik veya sinir köklerine baskı yapması durumudur. Tıp dilinde servikal disk hernisi olarak da adlandırılır.

Omurlar, omurgayı oluşturan kemiklerdir. Diskler ise, omurlar arasında yer alan, yastık görevi gören ve omurganın esnekliğini sağlayan yapılardır. Her disk, sert bir dış tabaka (anulus fibrozus) ve yumuşak, jelatinimsi bir iç tabaka (nükleus pulpozus) içerir.

Boyun fıtığında, diskin dış tabakası yırtılır ve iç tabakası dışarı doğru taşar. Bu taşan içerik, omurilik veya sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma, karıncalanma ve kas güçsüzlüğü gibi belirtilere neden olabilir.

Boyun fıtığı, her yaştan insanı etkileyebilir, ancak en sık 30-50 yaş arası kişilerde görülür. Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür.

Boyun fıtığının belirtileri, fıtığın yerine, büyüklüğüne ve sinirlere olan baskının derecesine bağlı olarak değişebilir. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilirken, bazı kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Boyun ağrısı: En yaygın belirtidir. Ağrı, boyunda, omuzlarda veya kürek kemikleri arasında hissedilebilir. Hareket etmekle, öksürmekle veya hapşırmakla artabilir. Boyun hareketleri kısıtlı olabilir ve boyun tutulması yaşanabilir.
• Kol ağrısı: Fıtıklaşan disk, kolda ağrıya neden olabilir. Ağrı, kolda, elde veya parmaklarda hissedilebilir. Kolda elektrik çarpması gibi bir ağrı olabilir.
• Uyuşma ve karıncalanma: Fıtıklaşan disk, kolda, elde veya parmaklarda uyuşma ve karıncalanma hissine neden olabilir.
• Kas güçsüzlüğü: Fıtıklaşan disk, kolda veya elde kas güçsüzlüğüne neden olabilir. Bu, eşyaları tutmayı veya kullanmayı zorlaştırabilir.
• Baş ağrısı: Boyun fıtığı, başın arkasında veya yan tarafında baş ağrısına neden olabilir.
• Baş dönmesi: Nadir durumlarda, boyun fıtığı baş dönmesine neden olabilir.
• Denge problemleri: Nadir durumlarda, boyun fıtığı denge problemlerine neden olabilir.
• Reflekslerde azalma: Fıtıklaşan disk, kol veya el reflekslerinde azalmaya neden olabilir.

Boyun fıtığının birçok nedeni olabilir:

• Yaşlanma: Yaşlandıkça, diskler su kaybeder ve sertleşir. Bu da, disklerin daha kolay yırtılmasına ve fıtıklaşmasına neden olabilir.
• Genetik faktörler: Bazı kişiler, genetik olarak boyun fıtığına daha yatkın olabilir.
• Boyun travması: Trafik kazası, düşme veya spor yaralanmaları gibi boyun travmaları, disklerde hasara ve fıtıklaşmaya neden olabilir.
• Kötü duruş: Başınızı öne eğik bir şekilde uzun süre tutmak (bilgisayar kullanımı, telefon kullanımı gibi), boyun disklerine aşırı yük bindirebilir ve fıtıklaşmaya neden olabilir.
• Ağır kaldırma: Ağır yükleri yanlış bir şekilde kaldırmak, boyun disklerine zarar verebilir.
• Tekrarlayan hareketler: Başınızı tekrarlayan şekilde öne ve arkaya hareket ettirmek (bazı işlerde veya sporlarda olduğu gibi), boyun disklerine aşırı yük bindirebilir.
• Sigara içmek: Sigara içmek, disklerin dejenerasyonunu (yıpranmasını) hızlandırabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, boyun disklerine ekstra yük bindirebilir.
• Hareketsiz yaşam tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, boyun kaslarını zayıflatabilir ve boyun fıtığı riskini artırabilir.

Boyun fıtığı teşhisi, bir doktor (nöroloji uzmanı veya ortopedi uzmanı) tarafından konulur. Teşhis için kullanılan yöntemler arasında:

• Fiziksel muayene: Doktor, boyun ve kollarınızı muayene ederek hareket açıklığınızı, reflekslerinizi ve kas gücünüzü değerlendirecektir. Ayrıca, ağrının yerini ve şiddetini belirlemek için boyun ve kollara basınç uygulayabilir.
• Görüntüleme testleri:
  • Röntgen: Boyun omurlarının ve disklerin görüntülerini elde etmek için yapılır. Kırık, çıkık veya kemik çıkıntısı gibi problemleri tespit etmek için kullanılabilir.
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Boyun fıtığının teşhisinde en etkili görüntüleme yöntemidir. Disklerin, omuriliğin ve sinir köklerinin detaylı görüntülerini sağlar. Fıtığın yerini, boyutunu ve sinirlere olan baskının derecesini gösterir.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT): MR'a göre daha az detaylı görüntüler sağlar, ancak bazı durumlarda faydalı olabilir. Kemik yapılarını görüntülemek için daha uygundur.
  • Elektromiyografi (EMG): Sinirlerin ve kasların elektriksel aktivitesini ölçen bir testtir. Sinir sıkışması ve kas hasarını değerlendirmek için yapılabilir.
  • Sinir iletim çalışmaları: Sinirlerin iletim hızını ölçen bir testtir. Sinir hasarını ve sinir iletim bozukluklarını değerlendirmek için yapılabilir.

Boyun fıtığı tedavisi, fıtığın şiddetine, kişinin belirtilerine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında:

• Konservatif tedavi: Çoğu boyun fıtığı vakası, cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilir. Konservatif tedavi yöntemleri şunlardır:

  • Dinlenme: Ağrıyı artıran aktivitelerden kaçının ve boyun kaslarınızı dinlendirin.
  • İlaçlar: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için ağrı kesiciler (parasetamol, ibuprofen gibi), kas gevşeticiler veya steroidler kullanılabilir.
  • Fizik tedavi: Egzersizler, manuel terapi, elektroterapi ve ultrason gibi fizik tedavi yöntemleri, boyun kaslarını güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
  • Boyun luk (servikal kolar): Boynu desteklemek ve hareketleri kısıtlamak için kullanılabilir. Bu, boyun kaslarının dinlenmesini ve iyileşmesini sağlar.
  • Sıcak veya soğuk uygulamalar: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için sıcak veya soğuk kompres uygulanabilir.
  • Enjeksiyonlar: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için epidural steroid enjeksiyonları veya faset eklem enjeksiyonları yapılabilir.

• Cerrahi tedavi: Eğer konservatif tedavi yöntemleri başarısız olursa veya fıtık omuriliğe veya sinir köklerine baskı yapmaya devam ederse, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi yöntemler arasında:

  • Anterior servikal diskektomi ve füzyon (ACDF): Fıtıklaşan diskin ön taraf tan çıkarılması ve omurların birleştirilmesi işlemidir.
  • Posterior servikal diskektomi: Fıtıklaşan diskin arka taraf tan çıkarılması işlemidir.
  • Laminoplasti: Omurga kanalını genişletmek için yapılan bir işlemdir.
  • Lamin ektomi:** Omur kemiğinin bir kısmının çıkarılması işlemidir.

Enjeksiyon tedavisi, boyun bölgesine yapılan enjeksiyonlarla ağrıyı ve iltihabı azaltmayı amaçlar. Bu tedavi seçeneği, kortikosteroidler veya lokal anestezikler içeren enjeksiyonlarla uygulanabilir.

Boyun fıtığı egzersizleri, boyun kaslarını güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, egzersizlere başlamadan önce mutlaka bir fizyoterapiste veya doktora danışmalısınız.

Bazı boyun fıtığı egzersizleri:

• Çene çekme: Çenenizi geriye doğru çekin ve birkaç saniye bekleyin. Bu hareketi günde birkaç kez tekrarlayın.
• Boyun rotasyonu: Başınızı yavaşça sağa ve sola çevirin. Bu hareketi günde birkaç kez tekrarlayın.
• Boyun yan eğilme: Başınızı yavaşça sağa ve sola eğilin. Bu hareketi günde birkaç kez tekrarlayın.
• Omuz silkme: Omuzlarınızı yukarı kaldırın ve birkaç saniye bekleyin. Daha sonra, omuzlarınızı yavaşça düşürün. Bu hareketi günde birkaç kez tekrarlayın.

Boyun fıtığı ameliyatı, konservatif tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya nörolojik belirtileri olan hastalarda göz önünde bulundurulur. Ameliyatın amacı, fıtıklaşan diskin çıkarılması ve sinirlere olan baskının azaltılmasıdır.

Ameliyat öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler:

• Ameliyat öncesi: Doktorunuz, size ameliyat hakkında detaylı bilgi verecek ve sağlık geçmişinizi değerlendirecektir. Ayrıca, ameliyat için uygun bir aday olup olmadığınızı belirlemek için röntgen ve diğer görüntüleme testleri isteyebilir.
• Ameliyat sonrası: Ameliyat sonrası bir süre hastanede kalmanız gerekebilir. Doktorunuzun önerilerine uyun ve fizik tedavi programına katılın.

Boyun fıtığı belirtilerini hafifletmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:

• Dinlenme: Ağrıyı artıran aktivitelerden kaçının.
• İlaçlar: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve anti-inflamatuar ilaçlar kullanabilirsiniz.
• Fizik tedavi: Egzersizler, manuel terapi ve diğer fizik tedavi yöntemleri faydalı olabilir.
• Boyun luk (servikal kolar): Boynu desteklemek ve hareketleri kısıtlamak için kullanılabilir.
• Sıcak veya soğuk uygulamalar: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için sıcak veya soğuk kompres uygulanabilir.
• Alternatif tedaviler: Akupunktur, masaj, kayropraktik ve osteopati gibi alternatif tedavi yöntemleri de denenebilir.