Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas kanseri, pankreas bezindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Pankreas, karnın derinliklerinde, midenin arkasında yer alan ve sindirim enzimleri ile hormonlar üreten önemli bir organdır. Ne yazık ki pankreas kanseri genellikle erken evrelerde belirti vermez, bu nedenle teşhis konulduğunda hastalık ilerlemiş olabilir. Bu nedenle "sessiz katil" olarak da adlandırılır.

Pankreas kanserinin en yaygın türü, pankreasın sindirim enzimleri üreten hücrelerinden kaynaklanan pankreatik adenokarsinomdur. Diğer türleri arasında adacık hücreli tümörler, pankreatik kistadenokarsinomlar ve intraduktal papiller müsinöz neoplazmlar (IPMN) bulunur.

Pankreas kanseri, yayılımına göre evrelere ayrılır. Evreleme, tedavi planlamasında önemlidir.

• Evre 0: Kanser sadece pankreasın iç yüzeyinde bulunur.
• Evre I: Kanser pankreasta sınırlıdır.
• Evre II: Kanser pankreasın dışına yayılmıştır, ancak yakındaki lenf bezlerine veya organlara yayılmamıştır.
• Evre III: Kanser yakındaki lenf bezlerine veya büyük kan damarlarına yayılmıştır.
• Evre IV: Kanser uzak organlara (karaciğer, akciğerler gibi) yayılmıştır.

Pankreas kanseri, sinsi ilerleyen ve teşhisi zor bir hastalıktır. Kesin nedenleri tam olarak bilinmese de, bazı risk faktörleri bu kanser türünün gelişiminde önemli rol oynar.

Pankreas kanserine yol açabilecek başlıca faktörler:

1. Sigara Kullanımı:

• Pankreas kanseri ile en güçlü ilişkiye sahip risk faktörlerinden biridir.
• Pankreas kanseri vakalarının yaklaşık %25-30'unun sigara kaynaklı olduğu tahmin edilmektedir.

2. İleri Yaş:

• Pankreas kanseri, genellikle 65 yaş üstü bireylerde daha sık görülür.
• Yaşın ilerlemesiyle birlikte hücrelerde DNA hasarı birikimi artar.

3. Genetik Yatkınlık:

• Ailede pankreas kanseri öyküsü bulunması, riski artırır.
• BRCA2, p16 gibi belirli gen mutasyonları da pankreas kanseri riskini yükseltir.

4. Kronik Pankreatit:

• Uzun süreli pankreas iltihabı (kronik pankreatit), özellikle kalıtsal formları, kanser riskini artırır.

5. Diyabet:

• Özellikle uzun süreli tip 2 diyabet hastalarında risk daha yüksektir.
• Ani başlayan diyabet pankreas kanserinin erken belirtilerinden olabilir.

6. Obezite:

• Aşırı kilolu olmak veya obezite, özellikle karın bölgesindeki yağlanma, riski artırır.

7. Beslenme Alışkanlıkları:

• Yüksek oranda kırmızı ve işlenmiş et tüketimi, düşük sebze ve meyve tüketimi riski artırabilir.

8. Alkol Tüketimi:

• Aşırı alkol tüketimi, kronik pankreatite yol açarak riski artırabilir.

9. Kimyasal Maddelere Maruziyet:

• Bazı pestisitler ve endüstriyel kimyasallar gibi maddelere uzun süreli maruziyet riski artırabilir.

10. Helicobacter Pylori Enfeksiyonu:

• Mide de oluşan helikobakter pylori isimli enfeksiyonun da pankreas kanserine yakalanma riskini bir miktar arttırdığı düşünülmektedir.

Pankreas kanseri gelişme riskini artıran bazı faktörler şunlardır:

• Yaş: Pankreas kanseri riski yaşla birlikte artar, en sık 65 yaş üstü kişilerde görülür.
• Sigara içmek: Sigara, pankreas kanseri için en önemli risk faktörlerinden biridir.
• Obezite: Aşırı kilolu veya obez olmak, pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Diyabet: Diyabet, özellikle uzun süredir diyabet hastası olan kişilerde pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Kronik pankreatit: Pankreasın uzun süreli iltihabı, pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Aile öyküsü: Ailesinde pankreas kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
• Genetik faktörler: Bazı genetik sendromlar, pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Kimyasal maddelere maruz kalma: Bazı kimyasal maddelere maruz kalmak, pankreas kanseri riskini artırabilir.

Pankreas Kanseri Belirtileri, uzmanlarımız tarafından detaylı olarak açıklanmış olan sayfamızı ziyaret ederek belirtiler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.

Pankreas kanserini teşhis etmek için kullanılan yöntemler şunlardır:

• Fizik muayene ve tıbbi öykü: Doktorunuz belirtilerinizi ve risk faktörlerinizi değerlendirecektir.
• Kan testleri: Karaciğer fonksiyon testleri, tümör belirteçleri gibi kan testleri yapılabilir.
• Görüntüleme testleri:
  • Ultrason: Karın bölgesinin ultrason görüntüsü alınır.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Vücudun kesitsel görüntülerini oluşturur.
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Vücudun detaylı görüntülerini oluşturur.
  • Endoskopik ultrason (EUS): Yemek borusundan ince bir tüp geçirilerek pankreasın ultrason görüntüsü alınır.
  • ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi): Safra ve pankreas kanallarının görüntülenmesini sağlar.
• Biyopsi: Şüpheli dokudan örnek alınarak mikroskop altında incelenir.

Pankreas kanseri tedavisi, kanserin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Cerrahi: Kanserin tamamen çıkarılması için ameliyat yapılabilir. Ameliyat türleri arasında Whipple prosedürü, distal pankreatektomi ve total pankreatektomi bulunur.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır.
• Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
• Hedefe yönelik tedavi: Kanser hücrelerindeki spesifik hedefleri hedef alan ilaçlar kullanılır.
• İmmünoterapi: Vücudun bağışıklık sistemini kanserle savaşmak için uyarır.
• Palyatif bakım: Hastalığın ilerlediği durumlarda, belirtileri hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik bakım sağlanır.

Pankreas kanserinde yaşam beklentisi, kanserin evresine, tedaviye yanıtına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Erken evrelerde teşhis edilen ve cerrahi olarak tamamen çıkarılabilen pankreas kanserlerinde yaşam beklentisi daha yüksektir.

Pankreas kanserinden korunmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

• Sigarayı bırakın: Sigara içmek, pankreas kanseri için en önemli risk faktörlerinden biridir.
• Sağlıklı bir kiloyu koruyun: Obezite, pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Sağlıklı beslenin: Meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız protein kaynakları açısından zengin bir diyet uygulayın.
• Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette egzersiz yapın.
• Diyabetinizi kontrol altında tutun: Diyabet, pankreas kanseri riskini artırabilir.
• Aile öykünüzü bilin: Ailesinde pankreas kanseri öyküsü olan kişiler, doktorlarıyla risk faktörlerini ve tarama seçeneklerini görüşmelidir.