AST Nedir?

AST (Aspartat aminotransferaz), vücudun çeşitli dokularında, özellikle karaciğer, kalp ve kaslarda bulunan bir enzimdir. Eski adı SGOT (Serum Glutamik Oksaloasetik Transaminaz) olan AST, amino asitlerin metabolizmasında rol oynar.

Karaciğer hasar gördüğünde, AST enzimi kana salınır ve kandaki AST seviyesi yükselir. Bu nedenle, AST testi karaciğer sağlığını değerlendirmek için önemli bir araçtır. Ancak, AST yüksekliği tek başına karaciğer hasarını göstermeyebilir, çünkü AST kalp ve kaslarda da bulunur.

AST, karaciğer, kalp ve kaslardaki hücre hasarının bir göstergesi olabilir. AST testi, bu organlardaki hasarı erken teşhis etmeye ve tedaviye zamanında başlamaya yardımcı olabilir. Bu sayede, hastalıkların ilerlemesi ve komplikasyonları önlenebilir.

AST testi, kandaki AST enziminin seviyesini ölçen basit bir kan testidir. Bu test, genellikle karaciğer fonksiyon testlerinin (KFT) bir parçası olarak yapılır. KFT, karaciğerin genel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılan bir dizi kan testidir.

AST testi, aşağıdaki durumlarda yapılabilir:

• Karaciğer hastalıklarını taramak: Karaciğer hasarı veya hastalığı belirtilerini kontrol etmek için.
• Karaciğer hastalıklarını teşhis etmek: Karaciğer hastalığından şüphelenildiğinde, tanıyı doğrulamak için.
• Karaciğer hastalıklarının ilerlemesini izlemek: Mevcut bir karaciğer hastalığının tedavisinin etkinliğini izlemek için.
• Kalp hastalıklarını değerlendirmek: Kalp krizi veya kalp yetmezliği gibi kalp hastalıklarında AST seviyesi yükselebilir.
• Kas hastalıklarını değerlendirmek: Kas distrofisi gibi kas hastalıklarında AST seviyesi yükselebilir.
• İlaçların karaciğer üzerindeki etkilerini izlemek: Bazı ilaçlar karaciğer hasarına neden olabilir. AST testi, bu ilaçların karaciğer üzerindeki etkilerini izlemek için kullanılabilir.

AST normal değerleri, laboratuvarlar arasında ve kişinin yaşına ve cinsiyetine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, yetişkinlerde AST normal değerleri 8-48 U/L arasındadır.

AST yüksekliği, kandaki AST seviyesinin normalden yüksek olması durumudur. Bu durum, karaciğer, kalp veya kaslarda hasar olduğunu gösterebilir.

Karaciğer Hastalıkları:

• Viral hepatit (Hepatit A, B, C)
• Alkolik karaciğer hastalığı
• Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı
• Otoimmün hepatit
• Karaciğer kanseri
• Siroz
• Safra yolu tıkanıklığı

Kalp Hastalıkları:

• Kalp yetmezliği
• Kalp krizi
• Perikardit (kalp zarı iltihabı)

Kas Hastalıkları:

• Kas distrofisi
• Polimiozit
• Rabdomiyoliz (kas yıkımı)

Diğer Nedenler:

• Pankreatit (pankreas iltihabı)
• Yanıklar
• Travma
• Bazı ilaçlar (ağrı kesiciler, kolesterol düşürücü ilaçlar, antibiyotikler)
• Alkol tüketimi
• Obezite
• Diyabet

AST yüksekliği genellikle belirti vermez. Ancak, altta yatan hastalığa bağlı olarak aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma)
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Bulantı ve kusma
• Yorgunluk
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Kaşıntı
• Şişlik (ödem)
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Kas ağrısı ve zayıflığı

AST düşüklüğü, kandaki AST seviyesinin normalden düşük olması durumudur. Bu durum nadir görülür ve genellikle herhangi bir sağlık sorunu oluşturmaz.

• B6 vitamini eksikliği
• Böbrek hastalıkları

AST ve ALT, karaciğer hasarını değerlendirmek için kullanılan iki önemli enzimdir. Ancak, bu enzimler farklı dokularda bulunur ve farklı hastalıklarda yükselebilir.

• AST: Karaciğer, kalp ve kaslarda bulunur. Karaciğer hasarının yanı sıra, kalp krizi ve kas hastalıklarında da yükselebilir.
• ALT: Başta karaciğer olmak üzere vücudun çeşitli dokularında bulunur. Karaciğer hasarı için daha spesifik bir göstergedir.

AST ve ALT birlikte değerlendirildiğinde, karaciğer hasarının nedeni ve şiddeti hakkında daha fazla bilgi edinilebilir.

AST testi sonuçları, referans aralıkları ile karşılaştırılarak yorumlanır. Referans aralıkları, laboratuvarlar arasında ve kişinin yaşına ve cinsiyetine göre değişiklik gösterebilir. Sonuçlarınızın yorumlanması için bir doktora başvurmanız önemlidir.

AST yüksekliğinin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır.

• Karaciğer hastalıkları: Viral hepatit için antiviral ilaçlar, alkolik karaciğer hastalığı için alkolü bırakma, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı için kilo verme ve diyet değişiklikleri, otoimmün hepatit için immünsüpresif ilaçlar kullanılabilir.
• Kalp hastalıkları: Kalp yetmezliği ve kalp krizi tedavisi AST seviyesini düşürebilir.
• Kas hastalıkları: Kas hastalıklarının tedavisi AST seviyesini düşürebilir.
• İlaçlar: Karaciğer hasarına neden olan ilaçlar değiştirilebilir veya dozları ayarlanabilir.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, kilo verme ve sigara içmeme AST seviyesini düşürmeye yardımcı olabilir.

A Life Sağlık Grubu, AST testi de dahil olmak üzere karaciğer sağlığı konusunda kapsamlı hizmetler sunmaktadır. Deneyimli gastroenteroloji uzmanlarımız ve laboratuvar personelimiz, en son teknoloji ve yöntemleri kullanarak size en doğru ve güvenilir tanı ve tedavi hizmetini sunmaktadır.