İskemik İnme Nedir?

İskemik İnme

İskemik inme, beyne giden kan akışının bir kan pıhtısı tarafından engellenmesi sonucu beyin hücrelerinin oksijensiz kalması ve hasar görmesi durumudur. İnme vakalarının yaklaşık %85'ini oluşturan iskemik inme, halk arasında felç olarak da bilinir ve acil müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur.

Beyin hücreleri, oksijensiz kaldıklarında kısa sürede ölmeye başlar. Bu da, inmenin etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak farklı belirtilere yol açar. Yüz felci, kol ve bacakta güçsüzlük, konuşma bozukluğu ve görme kaybı gibi belirtiler, iskemik inmenin habercisi olabilir.

Bu makalede, iskemik inme hakkında detaylı bilgi verecek, belirtilerini, nedenlerini, tanı yöntemlerini, tedavi seçeneklerini ve A Life Sağlık Grubu'nun iskemik inme tedavisi alanındaki uzmanlığına değineceğiz.

İskemik İnme Nedir?

İskemik inme, beyin damarlarının bir kan pıhtısı ile tıkanması sonucu beyne giden kan akışının engellenmesi ve beyin hücrelerinin oksijensiz kalması durumudur. Bu kan pıhtısı, kalpten veya boyundaki damarlardan koparak beyne gelebilir.

İskemik inme, iki şekilde oluşabilir:

Embolik inme: Kalpten veya boyundaki damarlardan kopan bir kan pıhtısı beyne giderek bir damarı tıkar.
Trombotik inme: Beyindeki bir damarda yerinde oluşan bir kan pıhtısı damarı tıkar.

İskemik İnme Belirtileri

İskemik inme belirtileri aniden ortaya çıkar ve inmenin etkilediği beyin bölgesine bağlı olarak değişebilir. En sık görülen iskemik inme belirtileri şunlardır:

Yüzde, kolda veya bacakta ani güçsüzlük veya uyuşma: Özellikle vücudun bir tarafında görülür.
Konuşma zorluğu veya konuşulanı anlamada zorluk: Kişi konuşurken kelimeleri bulamama, anlamsız konuşma veya başkalarının söylediklerini anlamama gibi sorunlar yaşayabilir.
Görme bozukluğu: Bir veya her iki gözde görme kaybı, çift görme veya bulanık görme gibi sorunlar yaşayabilir.
Baş dönmesi, denge kaybı veya yürüme zorluğu: Kişi ayakta durmakta veya yürümekte zorlanabilir.
Ani ve şiddetli baş ağrısı: Nadir durumlarda görülür.
Bilinç kaybı: Nadir durumlarda görülür.

Bu belirtilerden bir veya birkaçını gören kişilerin hemen acil servise başvurması hayati önem taşır. "BEFAST" akronimi, inme belirtilerini hatırlamaya yardımcı olabilir:

Balance (Denge): Denge kaybı var mı?
Eyes (Gözler): Görme bozukluğu var mı?
Face (Yüz): Yüzde asimetri var mı?
Arms (Kollar): Kol güçsüzlüğü var mı?
Speech (Konuşma): Konuşma bozukluğu var mı?
Time (Zaman): Hemen 112'yi arayın!

İskemik İnme Nedenleri

İskemik inmenin en yaygın nedenleri şunlardır:

Ateroskleroz: Damar sertliği olarak da bilinen ateroskleroz, damar iç duvarında yağ ve kolesterol birikmesi sonucu damarların daralması ve sertleşmesi durumudur. Ateroskleroz, iskemik inmenin en yaygın nedenidir.
Atriyal fibrilasyon: Kalbin üst odacıklarının düzensiz atması durumudur. Atriyal fibrilasyon, kalpte kan pıhtısı oluşma riskini artırır ve bu kan pıhtıları beyne giderek iskemik inmeye neden olabilir.
Kalp kapakçığı hastalıkları: Kalp kapakçıklarının hasar görmesi veya daralması, kalpte kan pıhtısı oluşma riskini artırır.
Diğer nedenler: Karotis arter darlığı, hipertansiyon, diyabet, sigara içme, obezite, yüksek kolesterol ve ailede inme öyküsü gibi faktörler iskemik inme riskini artırabilir.

İskemik İnme Tanısı

İskemik inme tanısı aşağıdaki yöntemlerle konulur:

Fizik muayene: Doktor, hastanın nörolojik muayenesini yaparak inme belirtilerini değerlendirir.
Görüntüleme testleri:
- Beyin BT: İnmenin tipini (iskemik veya hemorajik) belirlemek ve beyin kanamasını elemek için ilk yapılan testtir.
- Beyin MR: İskemik inmenin yerini ve şiddetini daha detaylı gösterir. Ayrıca, inmenin ne kadar süre önce gerçekleştiğini de tahmin etmeye yardımcı olabilir.
- MR anjiografi: Beyin damarlarını görüntülemek ve tıkanıklığı tespit etmek için kullanılır.
Kan testleri: Kan pıhtılaşma bozukluklarını, enfeksiyonları ve diğer sağlık sorunlarını tespit etmek için yapılır.
Elektrokardiyografi (EKG): Kalp ritmini değerlendirmek ve atriyal fibrilasyon gibi kalp hastalıklarını tespit etmek için EKG çekilir.
Karotis Doppler ultrasonu: Boyundaki karotis arterlerin darlığını değerlendirmek için kullanılır.
Ekokardiyografi: Kalbin yapısını ve fonksiyonlarını değerlendirmek ve kalpten kaynaklanan kan pıhtılarını tespit etmek için kullanılır.
DSA Anjiyografi: Son Teknoloji BiPlan Anjiyo Cihazı Kullanılarak Beyin Damarları Detaylı Şekilde İncelenir.

İskemik İnme Tedavisi

İskemik intedavisinde amaç, beyne giden kan akışını en kısa sürede yeniden sağlamak ve beyin hücrelerinin daha fazla hasar görmesini önlemektir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alır:

İlaç tedavisi:
- Trombolitik tedavi (pıhtı eritici tedavi): İnmenin ilk 4.5 saat içinde uygulanabilen bu tedavi, damar yoluyla verilen pıhtı eritici ilaçları içerir. Bu ilaçlar, beyin damarlarını tıkayan kan pıhtısını çözerek kan akışını yeniden sağlamaya yardımcı olur. Trombolitik tedavi, iskemik inme tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir ve inme sonrası sakatlık riskini azaltabilir.
- Antiplatelet tedavi: Aspirin ve klopidogrel gibi antiplatelet ilaçlar, kan pıhtılarının oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Bu ilaçlar, inme riskini azaltmak ve inme sonrası yeni pıhtı oluşumunu önlemek için kullanılabilir.
- Antikoagülan tedavi: Warfarin ve heparin gibi antikoagülan ilaçlar, kanın pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olur. Bu ilaçlar, atriyal fibrilasyon gibi kalp hastalıkları olan kişilerde inme riskini azaltmak için de kullanılabilir.
Cerrahi tedavi:
- Mekanik trombektomi: Bu yöntemde, beyin damarlarını tıkayan kan pıhtısı, kateter adı verilen ince bir tüp yardımıyla çıkarılır. Mekanik trombektomi, trombolitik tedaviye uygun olmayan veya trombolitik tedaviye yanıt vermeyen hastalarda uygulanabilir.
- Karotis endarterektomi: Boyundaki karotis arterlerin darlığını açmak için yapılan bir ameliyattır. Karotis arter darlığı, iskemik inme riskini artıran bir faktördür. Karotis endarterektomi, inme riskini azaltmak için yapılabilir.
- Stent yerleştirilmesi: Daralmış veya tıkanmış bir beyin damarına stent adı verilen küçük bir tüp yerleştirilerek damarın açık kalması sağlanır.