Çocuk Üroloji

Çocuk ürolojisi, ürolojinin özel bir dalıdır. Bu alan, çocukların sağlık sorunlarını inceler. Bu sorunlar, bebeklikten ergenliğe kadar idrar yolları ve üreme organlarıyla ilgilidir. Bu alanda uzmanlaşmış hekimlere çocuk üroloji doktoru veya pediatrik ürolog denir.

Çocukların üreme ve idrar yolları, yetişkinlerden farklı özellikler gösterir. Bu nedenle, çocuk ürolojisi bu yaş grubunun özel ihtiyaçlarını karşılamak için özel bilgi ve beceriler gerektirir.

Doğuştan gelen anormallikler, enfeksiyonlar, işeme bozuklukları ve cinsel gelişim sorunları pediatrik ürolojinin konularıdır. Erken teşhis ve doğru tedavi, çocukların ileride sağlıklı bir üreme ve idrar sistemi için çok önemlidir.

Çocuk ürolojisi, doğumdan ergenliğe kadar olan çocukların idrar yolları ve genital organları ile ilgilenir. Bu alan, böbrekler, üreterler, mesane ve üretra gibi yapıları kapsar. Çocuk ürolojisi, bu organlardaki hastalıkları ve sorunları inceler ve tedavi eder. 

Çocuk ürolojisinin ilgilendiği başlıca hastalıklar ve durumlar şunlardır:

Doğuştan Gelen Anomaliler:

• Hidronefroz
• Vezikoüreteral Reflü (VUR)
• Üreteropelvik Bileşke Darlığı (UPJ)
• Üreterovezikal Bileşke Darlığı
• Posterior Üretral Valv (PUV)
• Hipospadias
• Epispadias
• İnmemiş Testis (Kriptorşidizm)
• Hidrosel
• Kasık Fıtığı (İnguinal Herni)
• Sünnet Derisi Problemleri
• Genital Anomaliler

Edinilmiş Hastalıklar:

• İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE)
• Böbrek Taşları (Nefrolitiazis) ve Üreter Taşları (Üreterolitiazis)
• İdrar Kaçırma (İnkontinans)
• İşeme Bozuklukları
• Genital Bölge Travmaları
• Testis Torsiyonu
• Epididimit ve Orşit
• Varikosel
• Böbrek ve Üriner Sistem Tümörleri

Çocuk ürologları, nörojenik mesane gibi durumların tanı ve tedavisinde de görev alırlar. Nörojenik mesane, sinir sistemi sorunlarına bağlı mesane sorunlarıdır.

Çocuklarda ürolojik hastalıklar, üriner sistemi (böbrekler, üreterler, mesane ve üretra) ve üreme organlarını etkileyen çeşitli sorunları içerir. Bu hastalıkların belirtileri, çocuğun yaşına, hastalığın türüne ve ciddiyetine göre farklılık gösterebilir. Ebeveynlerin çocuklarının sağlık durumlarını yakından takip etmeleri ve bazı spesifik belirtilere karşı uyanık olmaları önemlidir.

İdrar Yapma ile İlgili Belirtiler:

• Sık İdrara Çıkma (Pollaküri): Normalden daha sık idrar yapma ihtiyacı duyma.
• İdrar Yapmada Zorluk (Dizüri): İdrar başlatmada veya yaparken zorlanma, ıkınma.
• Ağrılı İdrar Yapma (Algüri): İdrar yaparken yanma, batma veya ağrı hissi.
• İdrar Kaçırma (İnkontinans):
  • Gündüz İdrar Kaçırma (Diürnal Enürezis): Gündüzleri istem dışı idrar kaçırma.
  • Gece İdrar Kaçırma (Enürezis Nokturna): Uyurken istem dışı idrar kaçırma (alt ıslatma).
• Ani İdrar Sıkışması (Urgency): Aniden gelen ve kontrol etmekte zorlanılan idrar yapma isteği.
• İdrar Akışında Değişiklik: İdrar akışının zayıf olması, kesik kesik gelmesi veya damla damla olması.
• İdrar Renginde Değişiklik: İdrarın pembe, kırmızı (hematüri - idrarda kan) veya bulanık olması.
• İdrar Kokusu Değişikliği: Normalden farklı, kötü kokulu idrar.

Karın ve Yan Ağrısı:

• Karın Ağrısı: Özellikle kasıklara veya yanlara vuran ağrılar.
• Yan Ağrısı (Böğür Ağrısı): Böbrek bölgesinde hissedilen künt veya şiddetli ağrı.

Genital Bölge ile İlgili Belirtiler (Erkek Çocuklarda):

• Testislerde Şişlik veya Ağrı: Tek veya iki taraflı testislerde büyüme, hassasiyet veya ani başlayan şiddetli ağrı.
• Testislerin Skrotumda Olmaması: Doğumdan itibaren veya sonradan testislerin torbada hissedilmemesi (inmemiş testis).
• Penis Ucunda Anormal Açıklık: İdrar deliğinin penisin alt veya üst yüzeyinde olması (hipospadias veya epispadias).
• Sünnet Derisinde Şişlik, Kızarıklık veya Daralma: Sünnet derisinin geriye çekilememesi (fimozis) veya geri çekildikten sonra sıkışması (parafimozis).

Diğer Belirtiler:

• Ateş: Özellikle idrar yolu enfeksiyonlarında görülebilir.
• Bulantı ve Kusma: İdrar yolu enfeksiyonları veya böbrek sorunlarında eşlik edebilir.
• İştahsızlık ve Huzursuzluk (Bebeklerde): Özellikle idrar yolu enfeksiyonlarında veya doğumsal anomalilerde görülebilir.
• Büyüme Geriliği: Uzun süreli böbrek sorunları olan çocuklarda görülebilir.

Çocuğunuzda bu belirtilerden herhangi birini gözlemlerseniz, vakit kaybetmeden bir çocuk doktoruna veya çocuk üroloğuna başvurmanız önemlidir.

Çocuklarda idrar sistemi sorunlarını belirlemek için farklı yöntemler kullanılır. Bu sorunlar böbrekler, üreterler, mesane, üretra ve genital organları kapsar. Bu yöntemler, çocuğun yaşına, semptomlarına ve şikayetlerine göre değişiklik gösterebilir.

Çocuk ürolojisinde kullanılan başlıca teşhis yöntemleri:

• Çocuğun şikayetleri (ağrı, idrar yaparken yanma, idrar kaçırma vb.)
• Çocuğun işeme alışkanlıkları (sık idrara çıkma, zorlanarak işeme)
• Bağırsak alışkanlıkları (kabızlık gibi)
• Ailede ürolojik sorun öyküsü
• Çocuğun genel sağlık durumu
• Karın bölgesi muayenesi (şişlik, hassasiyet)
• Genital bölge muayenesi (anormallikler, inmemiş testis)
• Sırt bölgesi muayenesi (böbrek hassasiyeti)
• Kan basıncı ölçümü
• İdrar tahlili
• İdrar kültürü
• Böbrek fonksiyonlarını (üre, kreatinin)
• Ultrasonografi (USG)
• Voiding Sistoüretrografi (VSÜG)
• Radyonüklid Sintigrafi (DMSA, MAG-3)
• Bilgisayarlı Tomografi (BT)
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
• Ürodinamik İncelemeler
• Sistoskopi

Hangi tanı yönteminin kullanılacağına, çocuğun durumuna ve şikayetlerine göre doktor karar verir. Amaç, doğru teşhisi koyarak en uygun tedavi planını oluşturmaktır.

Sistoskopi, çocuklarda işeme sorunları, idrar yolu enfeksiyonları, yaralanmalar veya doğuştan gelen sorunlar için kullanılır. Bu yöntem, bu durumların tanısını koymak ve gerekirse tedavi etmek için yapılır. İşlem, çocuğun yaşına ve durumuna uygun bir şekilde planlanmalı ve gerçekleştirilmelidir.

Ultrasonografi (USG), çocuklarda böbrekler, üreterler, mesane ve genital organlarla ilgili sorunları değerlendirmek için yaygın bir görüntüleme tekniğidir. Bu yöntemde, yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak iç organların gerçek zamanlı görüntüleri elde edilir.

Bilgisayarlı tomografi (BT), üriner sistemin detaylı görüntülerini almak için kullanılan bir yöntemdir. Bu sistem böbrekler, üreterler ve mesaneyi içerir. BT, radyolojik bir inceleme yöntemidir. Bu yöntem, özellikle ultrasonografi (USG) ile yeterli bilgi alınamadığında veya daha fazla değerlendirme gerektiğinde tercih edilir.

Radyonüklid sintigrafi, böbreklerin işlevini ve yapısını değerlendirmek amacıyla kullanılan önemli nükleer tıp yöntemleridir. Bu yöntemler, çocuklardaki çeşitli böbrek ve üriner sistem sorunlarının teşhisinde ve yönetiminde kritik bilgiler sağlar.

Ürodinamik incelemelerin amacı, çocuklarda işeme bozukluklarının nedenlerini anlamak, doğru tanı koymak ve en uygun tedavi planını belirlemektir. Özellikle nörojen mesane, vezikoüreteral reflü gibi durumların değerlendirilmesinde önemli bilgiler sunarlar.

Ürodinamik incelemeler, farklı testlerden oluşabilir; bunlar arasında uroflowmetri (idrar akış hızı ölçümü), sistometri (mesane basınç ölçümü), elektromiyografi (EMG) (pelvik taban kaslarının değerlendirilmesi) ve basınç akış çalışması (mesane basıncı ile idrar akış hızı arasındaki ilişkinin incelenmesi) bulunur. Bu testler, mesane dolumu, idrar yapma ve üretra ve pelvik taban kaslarının koordinasyonu hakkında ayrıntılı bilgiler sağlar.

Voiding sistoüretrografi (VSÜG), mesane ve alt idrar sisteminin değerlendirilmesinde önemli bir görüntüleme tekniğidir. Bu yöntem, çocuk ürolojisi uzmanları tarafından sıkça kullanılır. Özellikle mesane ve idrar yolunun yapısını incelemek için tercih edilir. Ayrıca, idrar yaparken mesaneden böbreklere idrar kaçışını (vezikoüreteral reflü) araştırmak için de kullanılır.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), üriner sistemin ve çevresindeki yapıların görüntülerini almak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, detaylı ve yüksek çözünürlüklü görüntüler sağlar.

MRG, radyasyon içermeyen bir yöntemdir. Bu nedenle, çocuk hastalarda güvenle kullanılabilir. MRG, çeşitli üriner sistem anomalileri ve hastalıklarının değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar.

Çocuk ürolojisi alanında kullanılan tedavi yöntemleri, çocukların idrar ve genital organ sorunlarını yönetmede önemlidir. Bu yöntemlerin seçimi, altta yatan durumun özelliğine, şiddetine ve çocuğun yaşına göre dikkatlice yapılır.

• İlaç tedavisi, üriner sistem enfeksiyonları, işeme disfonksiyonları ve hormonal sorunlar gibi durumlarda önemli bir yer tutar. Antibiyotikler, antispazmodikler, alfa-blokerler ve hormon replasman tedavisi gibi çeşitli ilaçlar kullanılabilir.
• Davranışsal tedaviler, işeme bozuklukları, enürezis (gece alt ıslatma) ve diğer idrar sorunları için kullanılır. Bu tedaviler, işeme alışkanlıklarını düzenlemeyi ve mesane kontrolünü geliştirmeyi hedefler.
• Gözlem ve izlem, bazı durumlarda önemlidir. Özellikle doğuştan gelen (konjenital) sorunlar veya hafif hidronefroz gibi vakalarda, periyodik değerlendirmeler ve takip görüntülemeleri yapılabilir.

Çocuk ürolojisinde cerrahi müdahaleler önemlidir. Bu müdahaleler, üriner sistem tıkanıklıkları, anatomik bozukluklar, tümörler ve diğer ciddi durumlar için bir seçenek olarak değerlendirilir.

Doğuştan Gelen Anomalilere Yönelik Ameliyatlar:

• Piyeloplasti
• Üreteroneosistostomi
• Üreter Dilatasyonu/Rekonstrüksiyonu
• Posterior Üretral Valv (PUV) Ablasyonu
• Hipospadias Onarımı
• Epispadias Onarımı
• Orşiopeksi
• Hidroselektomi
• İnguinal Herni Onarımı
• Sünnet (Sirkümsizyon)
• Genital Anomalilerin Cerrahi Düzeltilmesi

Edinilmiş Hastalıklara Yönelik Ameliyatlar:

• Böbrek Taşı Cerrahisi
• Mesane Taşı Cerrahisi
• Apandisit Ameliyatı (Appendektomi)
• Testis Torsiyonu Cerrahisi
• Varikoselektomi
• Böbrek Tümörü Cerrahisi (Nefrektomi)
• Mesane Tümörü Cerrahisi