Halk arasında bilinen adıyla göz tembelliği, bir gözün normal görsel gelişimini tamamlayamaması durumudur. Bu durumda göz, görmesini tam olarak yapamaz. Tembel göz, gözlük veya kontakt lenslerle düzeltilemeyebilir.
Sorun gözde değil, beyin ile göz arasındaki iletişimde bulunur. Gelişimsel bir sorun olan ambliyopi, genellikle çocukların görme gelişimi tamamlanmadan ortaya çıkar. Erken tanı ve tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilir.
Ambliyopi nedir? sorusuna en basit tanımıyla; Göz anatomik olarak sağlıklı olsa bile, yeterli görsel uyarıyı alamaz. Bu durumda görme bozukluğu gelişebilir.
Görsel uyarılar beyne doğru şekilde iletilmediğinde, beyin o gözden gelen görüntüyü ihmal eder. Bu da o gözde görme keskinliğinin azalmasına neden olur.
Göz tembelliğinin nedenleri genellikle doğumsal ya da erken çocukluk döneminde ortaya çıkan durumlardan kaynaklanır. En yaygın ambliyopi nedenleri şunlardır:
Ambliyopi çeşitleri bu nedenlere göre adlandırılır:
Özellikle çocuk yaşta tespit edilmediğinde geç fark edilebilir. Bu durum, çocuğun dış görünümünde belirgin bir bozukluk olmadıkça aile tarafından kolayca göz ardı edilebilir.
Göz tembelliğinin belirtileri arasında şunlar yer alır:
Göz tembelliği nasıl anlaşılır? sorusunun en net cevabı, çocukluk döneminde yapılan düzenli göz muayenesinden geçer. Erken yaşta yapılacak basit bir görme taraması bile tek taraflıdır gelişen ambliyopiyi ortaya çıkarabilir.
Görme keskinliğinin azalma düzeyine göre belirlenir. Hafif, orta ve ağır olarak sınıflandırılabilir:
Ambliyopi engel oranı, hastanın günlük yaşamını ne kadar etkilediğine bağlı olarak engel raporlarında %10–40 arası değişebilir. Ancak bu oran, başka bir göz hastalığı varsa artabilir.
Tembel gözle bakıldığında:
Göz tembelliği tedavisi, tanının konduğu yaşa göre şekillenir. Görme gelişiminin tamamlandığı 7–9 yaşından sonra tedavi başarısı düşer. Bu nedenle erken yaşta tanı hayatidir.
1. Gözlük veya Kontakt Lens Kullanımı
Eğer ambliyopi, kırma kusuruna bağlıysa uygun gözlük veya kontakt lenslerle tembel gözün görmesi desteklenebilir. Gözler arasında büyük numara farkı varsa, kontakt lens daha etkili olabilir.
2. Kapama Tedavisi
Kapama tedavisinin amacı sağlam gözü kapatarak, tembel gözün çalışmaya zorlanmasıdır. Bu tedavi, günde birkaç saat ile başlayabilir ve yaşa göre süresi ayarlanır. Sağlam göze yapıştırılan bir bandaj veya gözlük ile uygulanır.
Bu tedavi yöntemi en etkili ve klasik çözümlerden biridir.
3. Görsel Uyarı ve Egzersizler
Özel geliştirilmiş bilgisayar oyunları, mobil uygulamalar ve terapilerle tembel gözün uyarılması amaçlanır. Özellikle son yıllarda dijital destekli ambliyopi tedavisi önemli ilerleme kaydetmiştir.
4. Cerrahi Müdahale
Eğer ambliyopiye neden olan durum göz kapağı düşüklüğü ya da şaşılıksa, cerrahi düzeltme gerekebilir. Bu tür durumlarda ambliyopi ameliyatı, doğrudan göz tembelliğini değil, onun nedenini ortadan kaldırmaya yöneliktir.
Erken tanı ve tedavi, göz tembelliğine ne iyi gelir sorusunun temel cevabıdır. Bunun dışında:
Ambliyopi tedavisi, çocuklarda 3–7 yaş aralığında daha başarılıdır. 9 yaşından sonra tedavi şansı azalır. Ancak bu, tedavinin tamamen etkisiz olacağı anlamına gelmez. Özellikle yeni nesil uyarıcı tedaviler ve görsel eğitimler sayesinde ileri yaşlarda da görme artışı sağlanabilir.
Göz tembelliğini tedavileri, çocuğun yaşına, ambliyopinin nedenine ve derecesine göre değişiklik gösterir. Özellikle tek taraflıdır seyreden ve belirti vermeyen durumlarda göz muayenesi hayat kurtarıcı olabilir.
Unutmayın, çocukların görme gelişimi doğumdan itibaren hassas bir süreçtir. Erken yaşta yapılacak göz muayenesinden elde edilecek bilgiler, hem tanı hem de tedavi açısından kritik önemdedir.
Eğer çocuğunuzda şaşılık, göz kapağı düşüklüğü, göz kayması veya görme sorunları varsa, hemen bir göz doktoruna gitmelisiniz.
Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz
7/24 tüm soru ve sorunlarınız için buradayız.