Karaciğere Hangi Bölüm Bakar?

Karaciğer, bir fabrikanın farklı bölümleri gibi çalışır. Yediğimiz besinleri enerjiye dönüştürür. Zararlı maddeleri temizler. Vitaminleri depolar. Ayrıca kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Tüm bu hayati görevleri kesintisiz olarak yerine getirir.

Karaciğerimiz olmadan sağlıklı bir şekilde yaşamamız mümkün değildir. Bu nedenle karaciğer sağlığını korumak, genel sağlığımız için büyük önem taşır.

Karaciğer, vücudun hayati fonksiyonlarını yerine getiren en önemli organlardan biridir ve çeşitli nedenlerle hastalanabilir. İşte en sık görülen karaciğer hastalıklarından bazıları:

Sık Görülen Karaciğer Hastalıkları:

• Hepatit: Karaciğerin iltihaplanmasıdır. Viral enfeksiyonlar (Hepatit A, B, C, D, E), alkol, bazı ilaçlar, otoimmün hastalıklar veya toksinler neden olabilir. Kronikleşebilen Hepatit B ve C, siroz ve karaciğer kanseri riskini artırır.
• Karaciğer Yağlanması (Steatoz): Karaciğer hücrelerinde fazla yağ birikmesidir. Obezite, diyabet, yüksek kolesterol ve sağlıksız beslenme gibi nedenlerle alkol tüketmeyen kişilerde görülebilir. Buna NAFLD denir. Ayrıca, aşırı alkol tüketimi de karaciğer hastalığına yol açabilir. Bu duruma alkole bağlı karaciğer hastalığı denir.
• Siroz: Karaciğerin uzun süreli hasar görmesi sonucu oluşan, geri dönüşü olmayan bir durumdur. Karaciğer dokusu yerini nedbe dokusuna bırakır ve fonksiyonları bozulur. Kronik hepatit, alkolizm ve karaciğer yağlanması başlıca nedenleridir.
• Karaciğer Kanseri: Karaciğerin kendi hücrelerinden (hepatoselüler karsinom) veya başka organlardan yayılan (metastatik karaciğer kanseri) tümörlerdir. Siroz, kronik hepatit B ve C önemli risk faktörleridir.
• Karaciğer Kistleri: Karaciğerde oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Basit kistler genellikle zararsızdır ancak bazı durumlarda (büyüme, kanama, enfeksiyon) tedavi gerektirebilirler.

Daha Az Görülen Ancak Önemli Karaciğer Hastalıkları:

• Otoimmün Hepatit: Vücudun kendi bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırdığı kronik bir hastalıktır.
• Primer Biliyer Kolanjit (PBC): Karaciğerdeki küçük safra kanallarının hasar gördüğü kronik bir hastalıktır.
• Primer Sklerozan Kolanjit (PSC): Karaciğer içindeki ve dışındaki safra kanallarının iltihaplanması ve daralmasıyla karakterize kronik bir hastalıktır.
• Hemokromatozis: Vücutta aşırı demir birikimiyle karakterize genetik bir hastalıktır ve karaciğer hasarına yol açabilir.
• Wilson Hastalığı: Vücutta aşırı bakır birikimiyle karakterize genetik bir hastalıktır ve karaciğer ve beyin hasarına neden olabilir.
• Karaciğer Yetmezliği: Karaciğerin fonksiyonlarını yerine getirememesi durumudur. Akut (ani başlangıçlı) veya kronik (uzun süreli hasar sonucu) olabilir.

Çocuklarda Görülebilecek Karaciğer Hastalıkları:

• Biliyer Atrezi
• Alfa-1 Antitripsin Eksikliği
• Çocukluk Çağı Otoimmün Hepatit
• Metabolik Karaciğer Hastalıkları (örneğin, Wilson Hastalığı, Hemokromatozis)

Karaciğer hastalıkları genellikle sinsi ilerleyebilir ve erken evrelerde belirgin belirtiler vermeyebilir.

Karaciğer hastalıkları sinsi ilerleyebilir ve erken evrelerde belirgin semptomlar vermeyebilir. Belirtiler ortaya çıktığında ise çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. İşte karaciğer hastalığının yaygın belirtilerinden bazıları:

Yaygın Belirtiler:

• Sarılık: Ciltte ve göz beyazlarında sararma. Bu, karaciğerin bilirubini düzgün işleyememesiyle olur. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu oluşan bir maddedir. Bu madde kanda birikir.
• Karın Ağrısı veya Rahatsızlık: Özellikle karın sağ üst bölgesinde künt, zonklayıcı veya keskin bir ağrı hissedilebilir. Karaciğer büyümesi veya iltihaplanması buna neden olabilir.
• Karında Şişlik (Asit): Karın boşluğunda sıvı birikmesi. Bu, siroz gibi ileri evre karaciğer hastalıklarında sık görülür.
• Bacak ve Ayaklarda Şişlik (Ödem): Vücutta sıvı dengesizliği ve protein düşüklüğü nedeniyle oluşabilir.
• Halsizlik ve Yorgunluk: Nedeni bilinmeyen sürekli yorgunluk ve enerji düşüklüğü karaciğer sorunlarının bir işareti olabilir.
• İştahsızlık: Mide bulantısı ve genel rahatsızlık hissi iştah kaybına yol açabilir.
• Kilo Kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı ciddi karaciğer hastalıklarının belirtisi olabilir.
• Mide Bulantısı ve Kusma: Sindirim sorunları ve vücuttaki toksin birikimi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Kaşıntı: Vücutta safra tuzlarının birikmesi ciltte kaşıntıya neden olabilir.
• Ciltte Kolay Morarma veya Kanama: Karaciğerin kan pıhtılaşması için gerekli proteinleri üretme yeteneğinin azalması sonucu oluşabilir.
• Dışkı Renginde Açılma (Soluk veya Kil Rengi Dışkı): Safra akışının engellenmesi sonucu bilirubin atılımının azalmasıyla görülebilir.
• İdrar Renginde Koyulaşma: Kanda artan bilirubin nedeniyle idrar rengi koyulaşabilir.
• Mental Karışıklık ve Bellek Problemleri (Hepatik Ensefalopati): İleri evre karaciğer hastalıklarında toksinlerin beyinde birikmesi sonucu ortaya çıkabilir.

Daha Az Görülen veya İleri Evre Belirtiler:

• Ateş ve Enfeksiyon Belirtileri: Karaciğer hasarı bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
• Ciltte Örümcek Damarlar (Spider Anjiomalar): Küçük, örümcek ağına benzer kan damarları cilt yüzeyinde görülebilir.
• Kadınlarda Adet Düzensizlikleri, Erkeklerde Cinsel İsteksizlik veya Jinekomasti: Hormon metabolizmasındaki bozukluklar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Önemli Not: Eğer bu belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, kendi kendinize teşhis koymayın. Karaciğere hangi doktor bakar sorusunun cevabı mutlaka bir Gastroenteroloji doktoruna başvurun. Erken teşhis ve tedavi, karaciğer hastalıklarının ilerlemesini yavaşlatmaya ve ciddi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.

Karaciğer doğrudan çok fazla sinir ucu içermez. Bu yüzden "karaciğer ağrısı" genellikle karaciğerin büyümesi veya iltihaplanması sonucu hissedilir. Ayrıca, çevresindeki dokulara baskı yapması da ağrıya neden olabilir.

Ağrı genellikle karın sağ üst bölgesinde hissedilir, ancak bazen farklı bölgelere de yayılabilir.

Karaciğer Ağrısının Nerede Hissedilir:

• Yer: Genellikle karın sağ üst bölgesinde, kaburgaların altında hissedilir. Bazen sırta, sağ omuza veya karın bölgesinin diğer kısımlarına yayılabilir.
• Nitelik: Künt, zonklayıcı, dolgunluk hissi şeklinde olabilir. Nadiren keskin bir ağrı da hissedilebilir, özellikle karaciğer apsesi veya tümör kanaması gibi durumlarda.
• Şiddet: Hafif bir rahatsızlıktan şiddetli ve dayanılmaz bir ağrıya kadar değişebilir.
• Zamanlama: Sürekli olabilir veya zaman zaman gelip gidebilir. Yemeklerle ilişkisi değişken olabilir.

Karaciğer Ağrısı Neden Olur:

1. Karaciğer Büyümesi (Hepatomegali): Karaciğerin çeşitli nedenlerle normalden büyük olması çevredeki organlara baskı yaparak ağrıya neden olabilir. Nedenleri arasında şunlar yer alır:

   • Yağlı Karaciğer Hastalığı (Steatoz): Karaciğerde aşırı yağ birikmesi. Genellikle ağrısızdır ancak bazı durumlarda hafif rahatsızlık veya dolgunluk hissi yaratabilir.
   • Hepatit (Karaciğer İltihabı): Viral hepatit (A, B, C), alkolik hepatit veya otoimmün hepatit karaciğerin şişmesine ve ağrıya neden olabilir.
   • Karaciğer Apsesi: Karaciğerde enfeksiyon sonucu oluşan irin dolu boşluk. Şiddetli karın ağrısı, ateş ve titremeye neden olabilir.
   • Karaciğer Tümörleri (İyi Huylu veya Kötü Huylu): Büyüyen tümörler karaciğeri gererek veya çevredeki dokulara baskı yaparak ağrıya neden olabilir.
   • Kalp Yetmezliği: Kalbin kanı etkili bir şekilde pompalayamaması karaciğerde kan birikmesine ve büyümesine yol açabilir.
   • Diğer Nedenler: Hemokromatozis, Wilson hastalığı gibi bazı metabolik hastalıklar da karaciğer büyümesine neden olabilir.

2. Karaciğer Kapsülünün Gerilmesi: Karaciğeri saran zarın (kapsül) gerilmesi ağrıya yol açabilir. Bu genellikle karaciğerin hızlı büyümesi veya iltihaplanması durumlarında görülür.

3. Karaciğerde Kanama veya Tıkanıklık: Nadiren, karaciğerde kanama olabilir. Ayrıca, karaciğere giden veya çıkan damarlarda tıkanıklık da ağrı yapabilir.

4. Safra Kesesi ve Safra Yolları Sorunları: Safra kesesi ve safra yolları, karaciğere yakındır. Bu bölgelerdeki sorunlar, karın sağ üst kısmında ağrı yapabilir. Örneğin, safra taşı veya safra yolu iltihabı bu tür sorunlardır. Bu ağrı bazen karaciğer ağrısıyla karıştırılabilir.

Eşlik Eden Belirtiler:

Karaciğer ağrısına eşlik edebilecek diğer belirtiler, ağrının nedenini anlamada yardımcı olabilir:

• Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma)
• Bulantı ve kusma
• İştahsızlık
• Yorgunluk
• Karında şişlik (asit)
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Ciltte kaşıntı

Karaciğer Ağrısı Hangi Bölüm Sorusunun Cevabı Gastroenteroloji 'dir.