Astım, solunum yollarında meydana gelen kronik bir hastalıktır. Solunum yollarında daralma, iltihaplanma ve mukus üretimiyle karakterizedir. Astım, nefes almayı zorlaştıran ve solunum yolu darlığına neden olan ataklar halinde ortaya çıkar. Astım, genellikle alerjik reaksiyonlar, egzersiz, soğuk hava veya solunum yollarını tahriş eden diğer faktörler gibi tetikleyici faktörlere yanıt olarak ortaya çıkar.
Astımın belirtileri arasında öksürük, nefes darlığı, hırıltı ve göğüs sıkışması yer alır. Bu belirtiler, astım atakları sırasında şiddetlenebilir ve astım semptomlarının kontrol altına alınması için tedavi edilmesi gerekir.
Astımın tedavisi, semptomları kontrol altına almak, solunum yollarında iltihaplanmayı azaltmak ve solunum yolu darlığını önlemek için ilaçlar kullanılması gerektirir. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında inhalerler, kortikosteroidler, bronkodilatörler ve antienflamatuarlar yer alır. Bu ilaçlar, solunum yollarındaki iltihaplanmayı azaltır ve solunum yollarını açarak semptomların hafiflemesine yardımcı olur.
Astımın önlenmesi için tetikleyici faktörlerden kaçınılması önemlidir. Alerjik astımı olan kişiler, alerjenlerden kaçınmak için önlemler alabilirler. Egzersiz astımı olan kişiler, egzersiz öncesi ısınma egzersizleri yapabilirler. Sigara içmek, astımı olan kişiler için çok zararlıdır ve sigaradan uzak durmak, semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Astım Tedavisi Nedir ?
Astım tedavisi, semptomların kontrol altına alınması, solunum yollarında iltihaplanmanın azaltılması ve solunum yolu darlığının önlenmesi için ilaçlar kullanılmasını içerir. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar, inhalerler, kortikosteroidler, bronkodilatörler ve antienflamatuarlar gibi farklı tiplerde olabilir.
- Inhalerler: Astım inhalerleri, solunum yolu darlığını gidermek ve solunum yollarını açmak için kullanılır. Inhalerler, hızlı etkili ve uzun etkili olarak ikiye ayrılır. Hızlı etkili inhalerler, astım atakları sırasında kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve semptomları hızlı bir şekilde hafifletirler. Uzun etkili inhalerler, astım semptomlarının önlenmesine yardımcı olmak için düzenli olarak kullanılır.
- Kortikosteroidler: Kortikosteroidler, solunum yollarındaki iltihaplanmayı azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Kortikosteroidler, inhalerler, tabletler veya şuruplar şeklinde kullanılabilirler. Kortikosteroidler, astımın ciddiyetine bağlı olarak doktorunuz tarafından reçete edilir.
- Bronkodilatörler: Bronkodilatörler, solunum yollarını açmak ve solunum yolu darlığını gidermek için kullanılan ilaçlardır. Bronkodilatörler, inhalerler veya tabletler şeklinde kullanılabilir.
- Antienflamatuarlar: Antienflamatuarlar, solunum yollarındaki iltihaplanmayı azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Antienflamatuarlar, kortikosteroidler veya leukotrien inhibitörleri gibi farklı tiplerde olabilirler.
Astım tedavisinde, ilaçlar dışında nefes egzersizleri, diyet değişiklikleri ve evde alınacak önlemler de kullanılabilir. Astımın tetikleyicilerinden kaçınmak, astım semptomlarının kontrol altına alınması için önemlidir.
Inhalerler Nedir ?
Inhalerler, solunum yolu hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir tür ilaç uygulama yöntemidir. Astım, KOAH ve diğer solunum yolu hastalıklarının tedavisinde inhalerler sıklıkla kullanılır. Inhalerler, ilacın solunum yollarına doğrudan verilmesini sağlayarak hızlı bir etki sağlarlar.
Inhalerler, bir metal veya plastik tüp içindeki ilaçların basınç altında sıkıştırılarak püskürtülmesiyle çalışırlar. Inhalerler, genellikle küçük ve taşınabilir olduklarından kolayca kullanılabilirler. İnhalerler, iki farklı tipe ayrılır:
- Basınçlı Dozajlı Inhalerler (BDI): Bu tür inhalerler, ilacın sıkıştırılmış gazla birlikte püskürtülmesini sağlarlar. Bu inhalerler, püskürtme sırasında doğru dozajı almak için bir doz sayacı kullanırlar.
- Kuru Toz Inhalerler (KTI): Bu tür inhalerler, kuru bir toz şeklinde ilacı püskürtürler. Bu inhalerlerde bir doz sayacı yoktur, bu nedenle doğru dozajı almak için kullanıcının ilacı doğru bir şekilde kullandığından emin olması gerekir.
Inhaler kullanırken doğru teknikleri uygulamak önemlidir. Inhaler kullanımı, doktor veya eczacınız tarafından öğretilmelidir. İnhalerler, solunum yolu hastalıklarının tedavisinde etkili bir yöntemdir, ancak inhalerlerin yanlış kullanımı ilaçların doğru şekilde solunum yollarına ulaşmasını engelleyebilir ve tedavi etkinliğini azaltabilir.
Kortikosteroidler Nedir ?
Kortikosteroidler, vücutta doğal olarak bulunan kortizol gibi hormonların yapısına benzer kimyasal maddelerdir ve vücuttaki birçok sürece etki ederler. Kortikosteroidlerin birçok tıbbi uygulaması vardır, örneğin inflamasyon (iltihap) tedavisi, bağışıklık sistemi bozuklukları, astım, romatoid artrit, Crohn hastalığı ve diğer kronik hastalıkların tedavisinde kullanılırlar.
Kortikosteroidlerin astım tedavisinde kullanılan formu, inhalasyon yoluyla verilen ilaçlardır. Bu ilaçlar, astım semptomlarını hafifletmek için kullanılırlar ve astım atağı sırasında da kullanılabilirler. Kortikosteroid inhalerleri, astımın semptomlarını önlemeye yardımcı olmak ve astımın uzun vadeli etkilerini önlemek için düzenli olarak kullanılır.
Kortikosteroidler ayrıca, romatoid artrit gibi iltihabi eklem hastalıklarında, multipl skleroz gibi nörolojik hastalıklarda, lupus gibi otoimmün hastalıklarda ve alerjik reaksiyonlar gibi birçok başka durumda da kullanılır. Kortikosteroidlerin kullanımı, uzun süreli veya yüksek dozlarda ciddi yan etkilerin riskini taşıdığından, bu ilaçlar sadece doktorunuz tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır.
Bronkodilatörler Nedir ?
Bronkodilatörler, solunum yolu hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bronkodilatörler, solunum yollarındaki kasları gevşeterek hava akışını artırırlar. Bu nedenle, astım, KOAH ve diğer solunum yolu hastalıklarında bronkodilatörler sıklıkla kullanılır.
Bronkodilatörler, iki farklı türde bulunur:
- Beta-2 Agonistler: Bu tür bronkodilatörler, bronşları açmak ve hava akışını artırmak için bronşları doğrudan etkileyen bir tür ilaçtır. Beta-2 agonistler, salbutamol ve terbutalin gibi ilaçlarla temsil edilirler.
- Antikolinerjikler: Bu tür bronkodilatörler, asetilkolin adı verilen bir nörotransmitterin etkisini engelleyerek solunum yollarındaki kasları gevşetirler. Antikolinerjikler, ipratropium bromür gibi ilaçlarla temsil edilirler.
Bronkodilatörlerin inhaler formu vardır, bu da ilacın doğrudan solunum yollarına verilmesini sağlar. Inhalerler, düzenli olarak kullanıldıklarında astım ve KOAH gibi solunum yolu hastalıklarının belirtilerini azaltmaya ve solunum yollarının açılmasına yardımcı olabilirler.
Bronkodilatörlerin yan etkileri arasında tremor (titreme), çarpıntı, baş dönmesi, ağız kuruluğu ve baş ağrısı bulunabilir. Yan etkilerin şiddeti ve türü, kullanılan bronkodilatör türüne ve dozuna bağlı olabilir. Bronkodilatörler, doktorunuz tarafından önerildiği şekilde ve reçetelendiği şekilde kullanılmalıdır.
Antienflamatuarlar Nedir ?
Antienflamatuarlar, iltihaplanmaya neden olan birçok durumda iltihap ve ağrıyı azaltan ilaçlardır. Bu ilaçlar, romatoid artrit, osteoartrit, spondiloartrit, lupus, artrit gibi romatolojik hastalıkların tedavisinde, baş ağrısı, adet sancısı ve diş ağrısı gibi ağrılı durumların tedavisinde, ayrıca diğer iltihabi durumlarda kullanılır.
Antienflamatuar ilaçlar, vücudun ürettiği doğal bir kimyasal olan prostaglandinleri bloke ederek çalışırlar. Prostaglandinler, iltihaplanmaya ve ağrıya neden olan birçok süreci tetikleyen bir kimyasaldır. Antienflamatuarlar, prostaglandin üretimini engelleyerek ağrıyı ve iltihabı azaltırlar.
Antienflamatuar ilaçlar, ağızdan alınan tabletler, kapsüller, süspansiyonlar, topikal jeller, kremler veya enjeksiyonlar şeklinde olabilirler. Bazı antienflamatuarlar sadece reçete ile kullanılabilirken, bazıları ise reçetesiz satın alınabilir.
Antienflamatuarlar kullanırken dikkatli olunması gereken bazı yan etkileri olabilir. Bu yan etkiler arasında mide bulantısı, karın ağrısı, kanama, böbrek problemleri ve yüksek tansiyon bulunabilir. Bu nedenle, antienflamatuar ilaçları doktorunuzun önerdiği şekilde kullanmanız önemlidir. Ayrıca, bu ilaçlar diğer ilaçlarla etkileşime girebilir, bu nedenle herhangi bir ilaç almadan önce doktorunuzla konuşmanız gerekebilir.
