Gırtlak Kanseri Nedir?
Gırtlak kanseri veya larenks kanseri, gırtlak bölgesinde ortaya çıkan bir kanser türüdür. Gırtlak, soluk borusunun üst kısmında bulunan bir organdır ve ses telleri (vokal teller) burada bulunur. Gırtlak, solunum ve ses üretimi için önemlidir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Gırtlak kanserinin belirtileri şunlar olabilir:
- Ses Değişiklikleri: Kalıcı ses kısıklığı veya sesin kötüleşmesi gırtlak kanserinin en sık görülen belirtisidir. Ses tellerine zarar veren kanser hücreleri nedeniyle ses değişebilir.
- Boğaz Ağrısı ve Tahriş: Boğaz ağrısı veya tahrişi yaşama, yutma veya konuşma sırasında hissedebilirsiniz.
- Boğazda Topak Hissi: Boğazınızda bir şeyin takılı kaldığını veya topak hissi yaşayabilirsiniz. Bu durum, tümörün büyümesi nedeniyle oluşabilir.
- Nefes Darlığı veya Hırıltılı Solunum: Gırtlak kanseri solunum yolunu daraltabilir ve bu da nefes almada güçlük veya hırıltılı solunuma neden olabilir.
- Yutma Zorluğu: Yemek yeme veya yutma esnasında güçlük yaşayabilirsiniz. Yutma işlemi sırasında ağrı veya takılma hissi olabilir.
- Kanlı Tükrük: Kanlı tükrük veya balgam, gırtlak kanserinin bir belirtisi olabilir. Kanama, tümörün neden olduğu tahriş veya hasardan kaynaklanabilir.
- Boyun veya Boyundaki Lenf Bezi Şişliği: Gırtlak kanseri, yakındaki lenf bezlerine yayılabilir ve boyun bölgesinde şişliklere yol açabilir.
- Kilo Kaybı ve Halsizlik: Kanser, vücutta enerji tüketebilir ve iştah kaybına neden olabilir, bu da kilo kaybına yol açabilir. Ayrıca halsizlik ve yorgunluk hissi de görülebilir.
Gırtlak Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Gırtlak kanserinin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli risk faktörleri gırtlak kanseri riskini artırabilir. İşte gırtlak kanseri oluşumuna katkıda bulunan bazı risk faktörleri:
- Sigara İçme: Sigara içmek gırtlak kanseri riskini artırır. Sigara dumanı, gırtlak ve çevresindeki dokulara zarar verebilecek kimyasal maddeler içerir.
- Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi gırtlak kanseri riskini artırabilir. Alkol, gırtlak ve ağız boşluğunu tahriş edebilir ve kanser riskini artırabilir.
- Birlikte Sigara İçme ve Alkol Tüketimi: Hem sigara içmek hem de aşırı alkol tüketmek, gırtlak kanseri riskini daha da artırabilir. Bu iki faktör bir araya geldiğinde risk büyük ölçüde artar.
- İnsan Papillomavirüsü (HPV): Bazı HPV (human papillomavirus) türleri, gırtlak kanseri riskini artırabilir. Bu virüs, cinsel temas yoluyla bulaşabilir.
- Mesleki Maruziyet: Bazı mesleklerde, kimyasal maddelere, asitlere veya toza maruz kalmak gırtlak kanseri riskini artırabilir. Özellikle metal işçileri, maden işçileri ve kimya endüstrisinde çalışanlar risk altında olabilir.
- Yaş: Gırtlak kanseri, genellikle orta yaş ve sonrasında daha yaygın olarak görülür.
- Cinsiyet: Erkeklerde gırtlak kanseri riski kadınlara göre daha yüksektir.
- Genetik Faktörler: Aile geçmişi, gırtlak kanseri riskini etkileyebilir. Aile geçmişi içinde gırtlak kanseri öyküsü olan bireylerde risk artabilir.
- Beslenme: Yetersiz beslenme veya düşük sebze-meyve tüketimi, kanser riskini artırabilir. Beslenme alışkanlıkları kanserin oluşumunda etkili olabilir.
Gırtlak Kanseri Tedavileri Nelerdir?
Gırtlak kanseri tedavisi, kanserin türü, evresi, hastanın genel sağlığı ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Gırtlak kanseri tedavisi genellikle bir veya daha fazla yöntemin kombinasyonunu içerebilir. İşte gırtlak kanseri tedavi seçeneklerinin başlıcaları:
- Cerrahi Müdahale: Cerrahi gırtlak kanseri tedavisinin temelidir. Gırtlağı etkileyen tümör ve çevresindeki dokuların çıkarılması amacıyla cerrahi bir işlem uygulanır. Cerrahi seçenekler arasında parsiyel laringektomi (kısmi gırtlak çıkarılması), total laringektomi (tüm gırtlak çıkarılması) ve boyun lenf bezlerinin çıkarılması (boyun diseksiyonu) bulunabilir. Cerrahi sonrası, bazı hastaların konuşma ve yutma yetenekleri etkilenebilir, bu nedenle rehabilitasyon gerekebilir.
- Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir tedavi seçeneğidir. Radyoterapi, tümörü küçültmek veya cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılabilir. Radyoterapi bazen tek başına veya cerrahi ile birlikte uygulanabilir.
- Kemoterapi: İlaçlar aracılığıyla kanser hücrelerini öldürmeyi veya büyümelerini durdurmaya çalışan bir tedavi yöntemidir. Kemoterapi, gırtlak kanseri tedavisinin bir parçası olarak kullanılabilir. Genellikle radyoterapi ile birlikte uygulanır.
- Targeted (Hedefe Yönelik) Tedaviler: Bazı gırtlak kanseri türlerinde, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını hedefleyen özel ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, belirli hedef moleküllerini hedef alır.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemi üzerinde etkili olmayan kanser hücrelerini hedef alarak kanseri kontrol etmeye çalışan bir tedavi türüdür. Bu tedavi, bazı gırtlak kanseri hastaları için bir seçenek olabilir.
Gırtlak kanseri tedavisi için en uygun yaklaşım, hastanın kanserin evresine, büyüklüğüne, yayılmasına, genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. Tedavinin yan etkileri ve sonuçları hastadan hastaya değişebilir. Tedavi sonrası konuşma ve yutma yeteneklerinin yeniden kazanılması için rehabilitasyon ve dil terapisi gibi destekleyici hizmetler de gerekebilir.
