Bağırsak Kanseri Nedir ?

Bağırsak kanseri, kalın bağırsağın (kolon) veya rektumun iç yüzeyinde gelişen bir kanser türüdür. Kolorektal kanser olarak da adlandırılan bu hastalık, genellikle kalın bağırsağın iç duvarında oluşan poliplerden kaynaklanır. Bu poliplerin çoğu iyi huyludur, ancak bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Bağırsak kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir ve hatta önlenebilir bir hastalıktır.

Rektum kanseri, sindirim sisteminin son kısmı olan rektumda gelişen bir kanser türüdür. Rektum, kalın bağırsağın anüse bağlanan son bölümüdür ve dışkının depolanmasında görev alır. Rektum kanseri, genellikle rektumun iç yüzeyini kaplayan hücrelerde başlar ve zamanla büyüyerek rektum duvarına ve çevre dokulara yayılabilir.

Kalın bağırsak kanseri, sindirim sisteminin son kısmı olan kalın bağırsakta (kolon) veya rektumda gelişen bir kanser türüdür. Kolorektal kanser olarak da adlandırılan bu hastalık, genellikle kalın bağırsağın iç duvarında oluşan poliplerden kaynaklanır. Bu poliplerin çoğu iyi huyludur, ancak bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Kalın bağırsak kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir ve hatta önlenebilir bir hastalıktır.

İnce bağırsak kanseri, sindirim sisteminin mide ile kalın bağırsak arasında yer alan ince bağırsakta gelişen nadir bir kanser türüdür. Bu kanser türü, ince bağırsağın farklı bölümlerinde ortaya çıkabilir ve hücre türüne göre farklılık gösterebilir.

Bağırsak kanseri geliştirme riskini artıran bir dizi faktör vardır. Bunlar:

• Yaş: Bağırsak kanseri riski yaşla birlikte artar. Vakaların çoğu 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
• Aile öyküsü: Ailesinde bağırsak kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
• Polip öyküsü: Daha önce bağırsak polipleri olan kişilerde kanser geliştirme riski daha yüksektir.
• Bağırsak hastalıkları: Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, bağırsak kanseri riskini artırabilir.
• Beslenme: Kırmızı et ve işlenmiş et tüketiminin fazla olması, lif alımının düşük olması riski artırabilir.
• Obezite: Obezite, bağırsak kanseri riskini artıran bir faktördür.
• Sigara ve alkol: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi riski artırabilir.
• Hareketsiz yaşam tarzı: Fiziksel aktivite eksikliği riski artırabilir.

Bağırsak kanseri, kalın bağırsağın farklı bölümlerinde ortaya çıkabilir ve hücre türüne göre farklılık gösterebilir. İşte en yaygın bağırsak kanseri türleri:

Adenokarsinom:

• Bağırsak kanserlerinin en yaygın türüdür (%95'ten fazla).
• Kalın bağırsağın iç yüzeyini kaplayan glandüler hücrelerden kaynaklanır.
• Genellikle yavaş büyür ve erken teşhis edilirse tedaviye iyi yanıt verir.

Karsinoid Tümör:

• Bağırsakta bulunan nöroendokrin hücrelerden kaynaklanır.
• Genellikle ince bağırsakta görülür, ancak kalın bağırsakta da ortaya çıkabilir.
• Yavaş büyür ve nadiren metastaz yapar.
• Hormon üretebilir ve bu da çeşitli semptomlara yol açabilir (örneğin, karın ağrısı, ishal, kızarma).

Gastrointestinal Stromal Tümör (GİST):

• Bağırsak duvarındaki Cajal interstisyel hücrelerinden kaynaklanır.
• Nadir görülen bir kanser türüdür.
• Yavaş veya hızlı büyüyebilir ve metastaz yapabilir.

Lenfoma:

• Bağırsaktaki lenf dokusunda gelişen bir kanser türüdür.
• Hodgkin lenfoma ve Hodgkin dışı lenfoma olmak üzere iki ana türü vardır.
• Belirtileri, bağırsak tıkanıklığı, karın ağrısı ve kilo kaybını içerebilir.

Sarkom:

• Bağırsaktaki bağ dokusunda gelişen nadir bir kanser türüdür.
• Çeşitli alt tipleri vardır (örneğin, leiomyosarkom, liposarkom).
• Hızlı büyüyebilir ve metastaz yapabilir.

Bağırsak kanseri, erken evrelerde genellikle belirti göstermez. Ancak hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik: Kabızlık, ishal veya dışkılama sıklığında değişiklik.
• Dışkıda kan: Dışkıda parlak kırmızı kan veya koyu renkli kan.
• Karın ağrısı: Karın krampları, gaz veya ağrı.
• Dışkılamada zorlanma: Dışkılama sırasında bağırsağın tamamen boşalmadığı hissi.
• Halsizlik ve yorgunluk: Sebepsiz yere sürekli yorgun hissetme.
• Kilo kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı.
• Anemi: Demir eksikliği anemisi nedeniyle halsizlik, solukluk ve nefes darlığı.

Bu belirtiler, bağırsak kanserine özgü değildir ve diğer birçok hastalıkta da görülebilir. Bu nedenle, bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, doğru teşhis için bir doktora başvurmanız önemlidir.

Bağırsak kanseri teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

• Dışkıda gizli kan testi: Dışkıda gözle görülmeyen kanı tespit etmek için yapılan bir test.
• Kolonoskopi: Kalın bağırsağın tamamını incelemek için kullanılan bir işlem. Kolonoskopi sırasında polipler tespit edilebilir ve biyopsi için doku örneği alınabilir.
• Sigmoidoskopi: Kalın bağırsağın alt kısmını (sigmoid kolon ve rektum) incelemek için kullanılan bir işlem.
• Biyopsi: Şüpheli dokudan alınan örnek mikroskop altında incelenir. Biyopsi, kanser teşhisini doğrulamak için en kesin yöntemdir.
• Görüntüleme testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri, kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılabilir.

Bağırsak kanseri, kanserin yayılımına göre evrelere ayrılır. Evreleme, tedavi planlamasında önemli bir rol oynar.

• Evre 0: Kanser, bağırsak duvarının en iç tabakasıyla sınırlıdır.
• Evre 1: Kanser, bağırsak duvarının daha derin tabakalarına yayılmıştır, ancak lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
• Evre 2: Kanser, bağırsak duvarının dışına yayılmıştır, ancak lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• Evre 3: Kanser, yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre 4: Kanser, karaciğer, akciğerler veya kemikler gibi uzak organlara yayılmıştır.

Bağırsak kanseri tedavisi, hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Cerrahi: Kanseri ve çevresindeki dokuları çıkarmak için yapılan ameliyat.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır.
• Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücreleri yok edilir.
• Hedefe yönelik tedavi: Kanser hücrelerindeki spesifik molekülleri hedefleyen ilaçlar kullanılır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşmasına yardımcı olur.

Bağırsak kanseri tedavisi, genellikle birden fazla yöntemin kombinasyonunu içerir. Tedavinin amacı, kanseri tamamen yok etmek (remisyon) veya hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomları kontrol altına almaktır.

Bağırsak kanserinden korunmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Tarama testleri: 50 yaşından itibaren düzenli olarak tarama testleri yaptırın. Tarama testleri, kanseri erken evrelerde tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Sağlıklı beslenme: Lifli gıdalar tüketin, kırmızı et ve işlenmiş et tüketimini sınırlayın.
• Fiziksel aktivite: Düzenli olarak egzersiz yapın.
• Sağlıklı kilonuzu koruyun: Obezite, bağırsak kanseri riskini artırır.
• Sigara ve alkolü bırakın: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi riski artırır.

Unutmayın: Bu içerik sadece bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Bağırsak kanseri veya belirtileri hakkında endişeleriniz varsa, lütfen bir sağlık uzmanına danışın.