Çocuklarda Diyabetes Mellitus Hastalığı Nedir ?

Diyabetes Mellitus, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen, kan şekerinin (glukoz) kronik olarak yüksek seyretmesiyle karakterize bir hastalıktır. Çocuklarda en sık görülen tipi Tip 1 Diyabet olup, nadiren Tip 2 Diyabet de ortaya çıkabilir. Bu hastalık, pankreasın yeterli insülin üretememesi veya üretilen insülinin etkili kullanılamaması nedeniyle meydana gelir. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

1. Tip 1 Diyabet:

• Otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırır ve onları yok eder.
• Çocuklarda diyabet vakalarının büyük kısmını oluşturur.
• İnsülin tedavisi gereklidir.

2. Tip 2 Diyabet:

• Daha çok yetişkinlerde görülmekle birlikte obezite oranının artması nedeniyle çocuklarda da görülme sıklığı artmıştır.
• Pankreas insülin üretir, ancak vücut bu insülini etkili bir şekilde kullanamaz (insülin direnci).

3. Maturity-Onset Diabetes of the Young (MODY):

• Genetik bir diyabet türüdür. Çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkabilir.

Çocuklarda Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üreten hücrelerinin otoimmün bir süreç sonucunda tahrip edildiği bir diyabet türüdür. Bağışıklık sistemi, pankreasta bulunan insülin üreten beta hücrelerine saldırır ve onları yok eder. Bu süreç sonucunda pankreas yeterli miktarda insülin üretemez hale gelir.

Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Bu diyabet türünün tam nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Tip 1 diyabetin belirtileri şunları içerebilir:

Tip 1 diyabet tedavi edilemez, ancak yönetilebilir bir hastalıktır. Tedavi, insülin enjeksiyonları veya insülin pompaları aracılığıyla kan şekerinin düzenli bir şekilde kontrol altına alınmasını içerir. Ayrıca, diyabet eğitimi, kan şekeri izlemesi, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve destekleyici tedaviler de önemli bir rol oynar.

Erken teşhis ve doğru yönetim, çocuklarda Tip 1 diyabetin komplikasyonlarını önlemeye ve sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir çocuk endokrinoloğuna başvurmak önemlidir.

Çocuklarda Tip 2 diyabet, genellikle yetişkinlerde görülen ancak son yıllarda çocuklarda da artış gösteren bir diyabet türüdür. Tip 2 diyabette, vücut insülini etkili bir şekilde kullanamaz veya yeterli miktarda insülin üretemez. Bu durum, hücrelerin insüline olan direncinin artması ve pankreasın insülin üretiminde azalma ile ilişkilidir.

Tip 2 diyabet genellikle obezite, hareketsiz yaşam tarzı, genetik faktörler ve beslenme alışkanlıkları gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Bu durumda, vücuttaki yağ dokusu ve kas hücreleri insülinin etkisine karşı direnç geliştirir, böylece kan şekeri seviyeleri yükselir.

Çocuklarda Tip 2 diyabetin belirtileri şunları içerebilir:

Tip 2 diyabet tedavi edilemez, ancak yönetilebilir bir hastalıktır. Tedavi, yaşam tarzı değişikliklerini içerir. Bu değişiklikler arasında sağlıklı beslenme alışkanlıkları, düzenli egzersiz yapma, kilo kontrolü, kan şekeri düzeylerini izleme ve gerekirse ilaç tedavisi yer alır. Bazı durumlarda, insülin enjeksiyonlarına da ihtiyaç duyulabilir.

Erken teşhis ve doğru yönetim, çocuklarda Tip 2 diyabetin komplikasyonlarını önlemeye ve sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir çocuk endokrinoloğuna veya pediatrise başvurmak önemlidir.

Diyabetes Mellitus’un belirtileri oldukça belirgindir ve çocuğun yaşamında ani değişikliklere yol açabilir:

• Aşırı susama (polidipsi)
• Sık idrara çıkma (poliüri)
• Ani kilo kaybı
• İştah artışı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Karın ağrısı
• Ciltte mantar ve enfeksiyonlar
• Bulanık görme

Bu belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Tanı için çeşitli kan testleri yapılır. En yaygın kullanılan testler şunlardır:

• Açlık Kan Şekeri Testi: Açlık kan şekeri 126 mg/dl ve üzerinde ise diyabet teşhisi konulabilir.
• HbA1c Testi: Son 2-3 aylık kan şekeri düzeyini gösterir. %6,5 ve üzeri değerler diyabet tanısı için önemlidir.
• Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Şeker yükleme testi olarak bilinir.

Tedavi, diyabetin tipine ve çocuğun genel sağlık durumuna göre değişir.

1. Tip 1 Diyabet Tedavisi:

   • İnsülin tedavisi şarttır.
   • Kan şekeri düzenli olarak ölçülmeli ve takip edilmelidir.
   • Beslenme düzeni ve egzersiz planı oluşturulmalıdır.

2. Tip 2 Diyabet Tedavisi:

   • Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ön plandadır.
   • İlaç tedavisi veya insülin tedavisi gerekebilir.

• Düzenli Kan Şekeri Takibi: Kan şekeri düzenli olarak ölçülmeli ve takip edilmelidir.
• Sağlıklı Beslenme: Dengeli bir beslenme programı oluşturulmalıdır.
  • Karbonhidrat tüketimi kontrol edilmeli.
  • Lifli gıdalar ve sağlıklı yağlar tercih edilmelidir.
• Egzersiz: Fiziksel aktivite, kan şekeri seviyelerini dengede tutmada önemli bir rol oynar.
• Eğitim ve Destek: Diyabet yönetimi konusunda ailelerin eğitimi ve psikolojik destek çok önemlidir.

Eğer iyi yönetilmezse, diyabet uzun dönemde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Hipoglisemi (Kan şekerinin düşmesi)
• Hiperglisemi (Kan şekerinin yükselmesi)
• Diyabetik ketoasidoz (DKA): Tip 1 diyabetin acil komplikasyonlarından biridir.
• Böbrek sorunları
• Göz problemleri
• Sinir hasarı

A Life Sağlık Grubu, çocuk endokrinoloji uzmanları ve deneyimli sağlık ekibiyle çocuklarda diyabet teşhis ve tedavi süreçlerini titizlikle yürütmektedir.

Detaylı bilgi ve randevu için web sitemizi ziyaret edebilir veya canlı destek hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.