Rota Virüsü Aşısı Nedir? Faydaları ve Yan Etkileri

Rota virüsü, özellikle 0-5 yaş arası çocuklarda görülen şiddetli ishal, kusma ve ateş gibi belirtilerle seyreden bir bağırsak enfeksiyonudur. Bu virüs, dünya genelinde bebek ve çocuklarda görülen en yaygın ishal nedenlerinden biridir. Rota virüsü enfeksiyonu, özellikle dehidrasyon (sıvı kaybı) riskini artırarak, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle rota virüsü aşısı, enfeksiyonun önlenmesinde önemli bir koruyucu adımdır.

Rota virüsü enfeksiyonu, genellikle ani başlayan belirtilerle kendini gösterir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Sulu ve bol miktarda ishal
• Kusma (genellikle ishalden önce başlar)
• Ateş (38-39°C)
• İştahsızlık
• Karın ağrısı ve kramplar
• Halsizlik ve huzursuzluk
• Dehidrasyon (Aşırı sıvı kaybı)

Özellikle dehidrasyon çok tehlikelidir ve belirtileri şunlardır:

• Ağız ve dilde kuruluk
• Gözlerde çökme
• Ciltte elastikiyet kaybı
• Çoğu zaman ağlamasına rağmen gözyaşı gelmemesi
• Az idrar yapma veya hiç yapmama

Rota virüsü son derece bulaşıcıdır ve yayılma yolları şunlardır:

• Bebeklerin altı temizlenirken eller iyi yıkanmazsa
• Ortak kullanılan oyuncaklar ve eşyalarla bulaşabilir

• Virüs, enfekte kişinin tükürük ve burun salgılarında da bulunabilir.

• Temizlenmemiş su veya iyi yıkanmamış gıdalar bulaş kaynağı olabilir.

• Kreşler, oyun parkları, hastane gibi kalabalık yerlerde bulaşma riski daha yüksektir.

Rota virüsünün kesin bir ilaç tedavisi yoktur, tedavinin temel amacı:

• Sıvı kaybını önlemek
• Belirtileri hafifletmek
• Bağışıklığı desteklemektir.

1. Bol Sıvı Verin

   • Anne sütü alan bebeklerde emzirmeye devam edilmelidir.
   • Ek gıdaya geçmişse oral rehidrasyon solüsyonu (ORS) verilebilir.
   • Su, ev yapımı yoğurt çorbası, ayran ve taze sıkılmış meyve suları da verilebilir.

2. Beslenmeye Devam Edin

   • İshale rağmen, hafif ve sindirimi kolay gıdalarla beslenme sürdürülmelidir.
   • Muz, pirinç lapası, patates püresi, yoğurt gibi besinler tercih edilebilir.

3. Hijyen Kurallarına Dikkat Edin

   • Ellerin sık sık yıkanması şarttır.
   • Bebeğin oyuncakları ve kullandığı eşyalar düzenli olarak temizlenmelidir.

4. Ateş ve Kusma İçin Doktor Önerisi ile İlaç Kullanımı

   • Ateş düşürücü veya kusmayı engelleyici ilaçlar doktor tavsiyesiyle kullanılabilir.

• Anne Sütü: Bağışıklığı güçlendirir, sıvı kaybını önler.
• Probiyotik Takviyeler: Bağırsak florasını destekleyebilir.
• Pirinç Lapası ve Yoğurt: Hafif ve bağırsağı rahatlatan besinlerdir.
• Oral Rehidrasyon Solüsyonu: Tuz ve şeker dengesini sağlar.
• Hafif Çorbalar: Besleyici ve sıvı sağlayıcıdır.

Rota virüsü aşısı, bebekleri ve çocukları rota virüsüne karşı koruyan ağızdan (oral) uygulanan bir aşıdır. Bu aşı, bebeğin bağışıklık sistemini rota virüsüne karşı güçlendirir ve enfeksiyonu ağır geçirme riskini büyük ölçüde azaltır. Rota virüsü aşıları, dünya genelinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Sağlık Bakanlığı tarafından önerilmektedir.

Rota virüsü aşısının uygulama takvimi şu şekildedir:

Not: Aşının ilk dozu, bebeğin 15. haftasını geçmeden yapılmalıdır. Tüm dozların ise 8. ay tamamlanmadan bitirilmesi gerekir. Aşılar ağız yoluyla verilir ve enjeksiyon şeklinde değildir.

Aşı, rota virüsünün neden olduğu ağır ishal ve kusma ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltır.

Rota virüsü enfeksiyonu nedeniyle hastaneye yatış oranları, aşılı bebeklerde çok daha düşüktür.

İshal ve kusmaya bağlı sıvı kaybı, bebeklerde ciddi tehlikeler yaratabilir. Aşı, bu riski önemli ölçüde azaltır.

Aşılama oranlarının yüksek olması, toplum bağışıklığı (sürü bağışıklığı) sağlayarak enfeksiyonun yayılmasını engeller.

Aşı, hastaneye yatış ve tedavi masraflarını azalttığı gibi, ebeveynlerin yaşadığı endişe ve stres seviyesini de düşürür.

• Tüm sağlıklı bebeklere rutin olarak önerilir.
• Erken doğan bebekler de uygun zamanlama ile aşılanabilir.
• Kronik hastalığı olan bebekler için doktor değerlendirmesi gerekir.

• Ağızdan damla formunda verilir. Enjeksiyon yapılmaz.
• Aşıdan önce ve sonra bebeğin tok olması veya yeni beslenmiş olması gerekmez.
• Aşıdan sonra kusma olursa, tekrar doz verilmesine genellikle gerek duyulmaz.
• Diğer rutin aşılarla aynı anda uygulanabilir.

• Hafif ishal
• Hafif ateş
• Huzursuzluk
• Hafif mide bulantısı

• Bağırsak Tıkanıklığı (İnvajinasyon): Çok nadir olarak, aşı sonrasında bağırsakların birbirine teleskopik şekilde girmesiyle tıkanıklık görülebilir. Bu durumun belirtileri:
  • Şiddetli karın ağrısı
  • Kanlı dışkı
  • Kusma ve beslenme reddi

Not: Bu durum son derece nadirdir, ancak ebeveynlerin aşı sonrası bebeklerini gözlemlemesi önerilir.

Türkiye’de rota virüsü aşısı zorunlu aşı takviminde yer almaz, ancak güçlü şekilde önerilir. Özel bir aşı olduğu için özel sağlık sigortası kapsamında karşılanabilir veya aileler kendi imkanlarıyla yaptırabilir.

• Bebeğin ilk 24 saat boyunca yakından gözlemlenmesi önerilir.
• Hafif ateş veya huzursuzluk durumunda, doktorun önerdiği ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
• Aşı sonrası ishal veya kusma görülürse, bebeğin sıvı alımı artırılmalıdır.
• Aşı takvimi kesinlikle tamamlanmalıdır. Eksik dozlar, koruyuculuğu azaltabilir.

Evet, ancak ağır sıvı kaybı, hastane yatışı ve ölüm riski olmadan atlatmak her zaman mümkün değildir. Aşı, bu riski büyük ölçüde azaltır.

Genellikle evet. Ancak emin olmak için doktorunuz ek doz gerekip gerekmediğine karar verebilir.

Evet, rota virüsü aşısı diğer bebek aşılarıyla aynı gün yapılabilir.

Evet, ilk günlerde hafif ishal olabilir, bu durum geçicidir.

Rota virüsüne bağlı ishalde bebeğin kakası genellikle:

• Açık sarı, sarı-yeşil veya gri renkli olur.
• Sulu ve kötü kokulu olabilir.
• Mukuslu (sümüksü) bir görünüm kazanabilir.
• Nadiren kanlı ishal görülebilir, ancak bu rota virüsünde çok tipik değildir. Kanlı ishal varsa başka bir enfeksiyon düşünülmelidir.

Rota virüsü aşısının fiyatı markaya ve uygulama yerine göre değişiklik gösterebilir. Güncel fiyatlar ve kampanyalar için A Life Sağlık Grubu üzerinden bilgi alabilirsiniz.

Rota virüsü aşısı, bebekleri rota virüsünün neden olduğu ciddi enfeksiyonlardan korumak için oldukça etkili ve güvenli bir yöntemdir. A Life Sağlık Grubu olarak, aşı takviminizin düzenli takibi, uzman çocuk doktoru desteği ve aşı sonrası izlem hizmetleri ile bebeğinizin sağlığını korumak için yanınızdayız. Detaylı bilgi ve randevu için bizimle iletişime geçebilirsiniz.