Hidronefroz Belirtileri Nelerdir?

Hidronefroz

Hidronefroz, böbreklerde idrarın birikmesi ve böbreklerin şişmesi durumudur. Bu durum, genellikle idrarın böbreklerden mesaneye geçişini engelleyen bir tıkanıklık veya anormallik nedeniyle ortaya çıkar. Hidronefroz, tek bir böbreği etkileyebileceği gibi, her iki böbreği de etkileyebilir ve her yaşta görülebilir. Bu rahatsızlık, idrar akışının bozulması sonucunda böbreklerde hasara yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.

Hidronefroz_8769ae9b.webp

Hidronefroz Nedir?

Hidronefroz, böbreklerdeki idrarın birikmesi ve böbreklerin şişmesi durumudur. Bu durum genellikle böbreklerden idrarın geçişinin engellenmesi sonucu gelişir. İdrar yolu tıkanıklığı, idrarın böbrekten mesaneye geçmesini engeller ve bunun sonucunda böbreklerde baskı oluşturur. Hidronefroz, tek bir böbreği etkileyebileceği gibi her iki böbreği de etkileyebilir.

Hidronefroz Belirtileri Nelerdir?

Hidronefrozun belirtileri, tıkanıklığın seviyesi ve yerleşimine bağlı olarak değişebilir. Bazı insanlar belirti vermezken, bazı kişilerde şiddetli ağrı ve rahatsızlıklar olabilir.

Aşağıda, hidronefrozun yaygın belirtilerini bulabilirsiniz:

  • Karın ve Sırt Ağrısı: Hidronefrozun en yaygın belirtisi, özellikle bel ve sırt bölgesinde ağrıdır. Bu ağrı, idrar yolu tıkanıklığının yarattığı baskı nedeniyle oluşur. Genellikle bir tarafta hissedilen ağrı, bazen iki tarafı da etkileyebilir.
  • İdrar Yaparken Zorluk: İdrar yaparken ağrı, yanma hissi veya zorlanma, hidronefrozun bir başka belirtisi olabilir. Bu, idrar yolundaki tıkanıklığın işaretidir.
  • Sık İdrara Çıkma İhtiyacı: Hidronefroz, mesaneyi doğru şekilde boşaltamama durumuna yol açabilir, bu da sık sık idrara çıkma isteğine neden olabilir.
  • İdrar Renginde Değişiklik: İdrarda kan bulunması veya idrarın koyu renkli olması, idrar yolundaki bir sorunun belirtisi olabilir. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonları veya tıkanıklığa bağlı kanama ile ilişkili olabilir.
  • Bulantı ve Kusma: Böbreklerdeki baskı, vücutta toksin birikmesine yol açabilir. Bu da bulantı, kusma ve genel rahatsızlık hissiyle kendini gösterebilir.
  • Yüksek Ateş: Böbreklerdeki tıkanıklık, idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Bu durumda ateş yükselmesi görülebilir. Eğer ateş yüksekse ve birlikte ağrı varsa, böbrek enfeksiyonu riski olabilir.
  • Şişlik: Hidronefrozun ileri aşamalarında, böbreklerdeki şişlik tüm vücuda yansıyabilir. Genellikle karın bölgesinde şişlik gözlemlenir.
  • Ağrılı İdrar Yapma: Böbreklerdeki şişlik, idrar yaparken ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, idrarın geçişi engellendiği için artabilir.

Hidronefroz Neden Olur?

Hidronefrozun birçok farklı nedeni olabilir. İşte başlıca nedenler:

  • Böbrek Taşları: Böbrek taşı, idrar yolunu tıkayarak idrarın böbreklerde birikmesine neden olabilir.
  • İdrar Yolu Enfeksiyonları: Şiddetli idrar yolu enfeksiyonları, idrar yolunda tıkanıklığa yol açabilir.
  • Tümörler: Böbrek veya idrar yollarındaki tümörler, idrarın geçişini engelleyerek hidronefroza yol açabilir.
  • Prostat Büyümesi: Erkeklerde, prostatın büyümesi idrar yolunun tıkanmasına neden olabilir.
  • Kan Pıhtıları: Böbrek veya idrar yollarında oluşan kan pıhtıları tıkanıklığa yol açabilir.
  • Mesane Boynu Darlığı: Mesanenin çıkışında daralma olması idrarın boşalmasını zorlaştırır.
  • Üreter Darlığı: Üreterin herhangi bir yerinde (örneğin üreteropelvik bileşkede veya üreterovezikal bileşkede) daralma olması idrarın geçişini zorlaştırır.
  • Vezikoüreteral Reflü: Normalde idrar mesaneden böbreğe geri akmaz. Ancak vezikoüreteral reflü durumunda, idrar mesaneden üreterlere ve böbreklere geri kaçar. Bu durum hidronefroza neden olabilir.
  • Doğuştan Anomaliler (Konjenital): Bazı bebekler, üreterlerin anormal yapısı veya tıkanıklığı gibi idrar yolunda doğuştan gelen anormalliklerle doğarlar. Bu durumlar hidronefroza yol açabilir.
  • Gebelik: Hamilelik sırasında büyüyen rahim, üreterlere baskı yapabilir ve idrar akışını yavaşlatarak hidronefroza neden olabilir. Bu durum genellikle geçicidir ve doğumdan sonra kendiliğinden düzelir.
  • Sinir Sistemi Sorunları: Mesane fonksiyonunu kontrol eden sinirlerde hasar olması (nörojenik mesane), idrarın mesaneden düzgün şekilde boşalmamasına ve hidronefroza yol açabilir.

Önemli Not: Hidronefrozun nedeni, altta yatan sağlık sorununa bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu nedenle, hidronefroz şüphesi varsa veya hidronefrozla ilişkili belirtiler yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız ve gerekli tetkikleri yaptırmanız önemlidir.

Hidronefroz Tanısı Nasıl Konur?

Hidronefroz tanısı koyulması için birkaç farklı yöntem kullanılabilir:

  • Fiziksel Muayene: Doktorunuz, şişlik ve ağrı durumlarını gözlemleyerek bir ön değerlendirme yapabilir.
  • İdrar Testi: İdrarda enfeksiyon veya kan varlığı kontrol edilebilir.
  • Ultrason: Böbreklerin büyüklüğünü ve içindeki sıvı birikimini görmek için ultrason testi yapılabilir.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Daha detaylı bir değerlendirme yapmak için BT veya MRG taramaları yapılabilir.

Hidronefroz Seviyeleri (Grade)

Hidronefroz, böbreklerdeki şişme seviyesine bağlı olarak genellikle dört ana grade (seviyeye) ayrılır. Bu seviyeler, böbreklerdeki şişmenin ne kadar ciddi olduğunu belirler. Bu derecelendirme, genellikle ultrasonografik görüntüleme sonuçlarına göre yapılır. Hidronefrozun grade'leri şunlardır:

Grade 1: Hafif Hidronefroz

  • Açıklama: Hidronefrozun en hafif formudur. Bu seviyede böbreğin iç kısmındaki sıvı birikimi minimaldir ve sadece böbreğin pelvis kısmında genişleme gözlemlenir.
  • Belirtiler: Genellikle belirgin bir ağrıya veya başka semptomlara yol açmaz. Çoğu zaman rutin bir kontrolde fark edilebilir.
  • Tedavi: Hafif hidronefroz genellikle tedavi gerektirmez, ancak durum izlenir. Eğer idrar yolu tıkanıklığı devam ederse, ileriye dönük müdahale gerekebilir.

Grade 2: Orta Derecede Hidronefroz

  • Açıklama: Böbrek pelvisindeki genişleme biraz daha belirgindir, ancak böbreklerin diğer bölümleri fazla etkilenmemiştir. İdrar yolu tıkanıklığı, böbreklerin daha fazla şişmesine neden olabilir.
  • Belirtiler: Hafif karın ağrısı veya idrar yaparken rahatsızlık olabilir.
  • Tedavi: Orta seviyedeki hidronefroz, genellikle tedavi gerektirebilir. Tedavi, idrar yolu tıkanıklığının ortadan kaldırılması için cerrahi müdahale veya diğer yöntemler gerektirebilir.

Grade 3: İleri Derecede Hidronefroz

  • Açıklama: Bu seviyede böbrek pelvisinin yanı sıra, böbreğin üst kısmı da genişler. İdrar yolu tıkanıklığı, böbreklerde daha fazla baskıya yol açar.
  • Belirtiler: Şiddetli ağrı, idrar yaparken zorluk ve potansiyel olarak idrarın kanlı olmasına neden olabilir. Ayrıca bulantı ve kusma gibi semptomlar görülebilir.
  • Tedavi: Bu seviyede, idrar yolu tıkanıklığının giderilmesi için cerrahi müdahale genellikle gereklidir. Bu, stent yerleştirilmesi veya daha karmaşık cerrahi işlemler içerebilir.

Grade 4: Ciddi Hidronefroz

  • Açıklama: Hidronefrozun en ciddi seviyesidir. Bu durumda, böbreğin neredeyse tamamı genişlemiş ve sıvı birikimi çok belirgin hale gelmiştir. Böbrek fonksiyonları ciddi şekilde etkilenebilir.
  • Belirtiler: Şiddetli karın ağrısı, ateş, bulantı, kusma ve idrar yaparken zorluk yaşanabilir. Ayrıca böbrek fonksiyonları bozulmuş olabilir.
  • Tedavi: Grade 4 hidronefroz ciddi bir durumdur ve acil müdahale gerektirir. Böbreklerdeki fonksiyon kaybını önlemek için cerrahi müdahale gereklidir. Ayrıca, hastanın durumuna göre diyaliz gibi ek tedavi yöntemleri de uygulanabilir.

Hidronefroz Tedavisi Nasıldır?

Hidronefroz tedavisi, nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

  • İlaç Tedavisi: İdrar yolu enfeksiyonları tedavi edilerek tıkanıklığın önüne geçilebilir.
  • Böbrek Taşlarının Tedavisi: Böbrek taşları varsa, bu taşların cerrahi veya lazerle kırılması gerekebilir.
  • Cerrahi Müdahale: İdrar yolu tıkanıklığını gidermek için cerrahi müdahale yapılabilir. Bu işlem, idrar yollarındaki daralmaları veya tıkanıklıkları açmayı hedefler.
  • Sondalar ve Stentler: Böbrekten idrarın düzgün bir şekilde geçmesini sağlamak için idrar yolu stentleri veya sondalar yerleştirilebilir.
b__brekb__y__mesi_077ee202.webp

Hidronefroz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi yöntemleri, hidronefrozun altında yatan nedenlere ve durumun şiddetine göre değişir.

Hidronefroz tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler:

Gözlem:

  • Hafif veya orta dereceli hidronefroz vakalarında, özellikle de bebeklerde ve çocuklarda, herhangi bir müdahale gerekmeyebilir.
  • Bu durumda doktor, hastanın böbrek fonksiyonlarını ve hidronefrozun seyrini düzenli olarak takip eder.
  • Takip sırasında ultrason veya diğer görüntüleme yöntemleri kullanılır.
  • Birçok durumda, hidronefroz kendi kendine düzelebilir.

İlaç Tedavisi:

  • İlaçlar, hidronefrozun altında yatan neden olarak idrar yolu enfeksiyonları, böbrek taşları veya prostat büyümesi gibi durumlar varsa kullanılabilir.
  • Antibiyotikler idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi ederken, prostat büyümesi için kullanılan ilaçlar prostatın küçülmesini ve idrar akışının düzelmesini sağlayabilir.

Cerrahi Müdahale:

  • İdrar yolunda tıkanıklık varsa ve bu tıkanıklık böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkiliyorsa veya şiddetli semptomlara neden oluyorsa cerrahi müdahale gerekebilir.
  • Cerrahi müdahaleler şunları içerebilir:
    • Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Cerrahisi: UPJ, böbrek pelvisi ile üreter arasındaki bağlantıdır. Bu bölgedeki darlıklar için ameliyat gerekebilir.
    • Üreter Stenti: Üreterin içine yerleştirilen ince bir tüp, idrar yolunu açık tutmaya yardımcı olur. Bu, özellikle böbrek taşları veya ameliyat sonrası geçici tıkanıklıklarda kullanılabilir.
    • Böbrek Taşı Ameliyatı: Hidronefroza neden olan böbrek taşları, taşın büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak farklı yöntemlerle (örneğin, şok dalgası litotripsi, üreteroskopi) kırılabilir veya çıkarılabilir.
    • Prostat Ameliyatı: Prostat büyümesi, idrar yolunu tıkayarak hidronefroza neden oluyorsa, prostat ameliyatı gerekebilir.
    • Diğer Cerrahi Yöntemler: Hidronefrozun nedenine bağlı olarak, idrar yollarındaki tümörlerin çıkarılması veya diğer yapısal bozuklukların düzeltilmesi için farklı cerrahi yöntemlere başvurulabilir.

Böbrek Drenajı:

  • Şiddetli hidronefroz vakalarında veya idrar akışının başka yöntemlerle sağlanamadığı durumlarda, böbrekten idrarı doğrudan dışarıya almak için bir tüp (nefrostomi tüpü) yerleştirilmesi gerekebilir.

Tedavi Seçimi:

Hidronefroz tedavisinde en uygun yaklaşım, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna, hidronefrozun şiddetine ve altta yatan nedenine bağlı olarak değişir. Bir üroloji uzmanı, detaylı bir değerlendirme yaparak en iyi tedavi planını belirleyecektir.

Hidronefroz Ameliyatı (Cerrahi Müdahale)

Hidronefrozun tedavi edilmediği durumlarda böbreklerde kalıcı hasara yol açabilir. Ameliyat, tıkanıklığı gidermek, böbrek fonksiyonlarını korumak ve semptomları hafifletmek için gerekebilir. Hidronefrozun cerrahi tedavisi, aşağıdaki seçeneklerden biriyle gerçekleştirilebilir:

Stent Yerleştirilmesi

  • Açıklama: Böbreklerdeki idrar tıkanıklığını açmak için idrar yoluna bir stent yerleştirilebilir. Bu, idrarın böbreklerden mesaneye doğru düzgün bir şekilde geçmesini sağlar.
  • Kullanım Alanı: Genellikle böbrek taşı, idrar yolu tıkanıklığı veya tümör nedeniyle yapılan ilk müdahalelerden biridir.

Nephrostomi (Böbrek Kanalı Açma)

  • Açıklama: Böbreklerin dışına bir tüp yerleştirerek idrarın doğrudan dışarı atılması sağlanabilir. Bu yöntem, ciddi tıkanıklık ve böbrek hasarı riski olan hastalarda uygulanır.
  • Kullanım Alanı: Genellikle idrar yolu tıkanıklığının uzun süreli olduğu ve diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz olduğu durumlarda tercih edilir.

Cerrahi Tıkanıklık Giderme

  • Açıklama: Eğer idrar yolu tıkanıklığı, böbrek veya idrar yollarındaki yapısal bir anormallikten kaynaklanıyorsa, bu anormalliği düzeltmek için cerrahi müdahale gerekebilir.
  • Kullanım Alanı: Doğumsal bozukluklar, tümörler veya ciddi idrar yolu tıkanıklıkları nedeniyle yapılabilir.

Böbrek Cerrahisi

  • Açıklama: Şiddetli hidronefroz durumlarında, böbreklerin fonksiyonunu kurtarmak için böbrek cerrahisi yapılabilir. Bu, böbreğin onarılması veya bozulmuş kısmının alınması anlamına gelebilir.
  • Kullanım Alanı: Böbrek fonksiyonları ciddi şekilde etkilenmişse ve diğer tedavi yöntemleri yetersizse bu yöntem tercih edilir.

Hidronefrozun Ciddi Bir Durum Olabileceğini Unutmayın!

Hidronefrozun belirtilerini fark ettiğinizde, erken tanı ve tedavi için bir uzmana başvurmak önemlidir. Tedavi edilmezse, böbreklerde kalıcı hasara yol açabilir. A Life Sağlık Grubu olarak, böbrek sağlığınızla ilgili endişelerinizde her zaman yanınızdayız. Böbrek sağlığınızı korumak için düzenli check-up'lar yapmayı unutmayın ve herhangi bir belirti fark ettiğinizde bir uzmandan yardım alın.

Hidronefroz Belirtileri Nelerdir?

Hızlı Başvuru Formu

Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz

İlgili Birimler
İlgili Hekimler
Mustafa Kemal Atikeler
Prof. Dr. Mustafa Kemal Atikeler

Üroloji

Benzer İçerikler

Yardıma mı ihtiyacınız var ?

7/24 tüm soru ve sorunlarınız için buradayız.