Bağırsak kanseri, kolon veya rektumun hücrelerinde meydana gelen bir kanser türüdür. Bu kanser, kalın bağırsağın son kısmından (rektum) başlayarak, kalın bağırsağın diğer bölgelerine kadar yayılabilir.
Bağırsak Kanseri Kimlerde Görülür ?
Bağırsak kanseri her yaştan insanlarda görülebilir, ancak genellikle 50 yaşın üzerindeki insanlarda daha sık görülür. Ayrıca aile öyküsü olan kişilerde, özellikle birinci derece akrabalarında bağırsak kanseri riski daha yüksektir.
Diğer risk faktörleri arasında yüksek yağlı ve düşük lifli bir diyet, aşırı alkol tüketimi, sigara içmek, obezite, hareketsiz bir yaşam tarzı, iltihaplı bağırsak hastalığı (ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) gibi bağırsak hastalıkları ve diyabet gibi metabolik hastalıklar yer alır.
Ancak, bazı vakalarda hiçbir risk faktörü belirtilmez ve bu nedenle düzenli tarama testleri ile erken teşhis çok önemlidir. Genellikle, 50 yaşından itibaren kolonoskopi veya diğer tarama testleri yapılması önerilmektedir. Ayrıca, aile öyküsü gibi risk faktörleri olan kişilerde daha erken yaşlarda tarama testleri yapılması gerekebilir.
Bağırsak Kanseri Belirtileri Nelerdir ?
Bağırsak kanserinin belirtileri genellikle erken evrelerde ortaya çıkmaz. Kanser ilerledikçe, aşağıdaki belirtilerden bazıları görülebilir:
- Karın ağrısı veya krampları
- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler (ishal veya kabızlık)
- Kanlı veya siyah renkte dışkı
- Gaz veya şişkinlik hissi
- Yorgunluk ve halsizlik
- Anemi (kansızlık)
- İştah kaybı
- Kilolu insanlarda kilo kaybı
Bu belirtiler, bağırsak kanserinin yanı sıra diğer sağlık sorunları da gösterebilir, bu nedenle doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Ayrıca, yüksek risk faktörlerine sahip insanların düzenli tarama testleri yaptırmaları, kanserin erken evrelerinde tespit edilmesine yardımcı olabilir.
Bağırsak Kanseri Evreleri
Bağırsak kanseri, evrelere ayrılarak sınıflandırılır. Kanserin evresi, kanserin boyutu, yayılımı ve vücudun diğer bölgelerine olan yayılımını gösterir.
Bağırsak kanseri evreleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:
- Evre 0: Bu aşama, kanserin sadece bağırsak içindeki yüzey katmanında bulunduğu aşamadır ve kanser hücreleri henüz diğer dokulara veya organlara yayılmamıştır.
- Evre I: Kanser, bağırsak duvarının iç tabakasından dış tabakasına kadar yayılmıştır, ancak yakındaki lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
- Evre II: Kanser, bağırsak duvarının dış tabakasına yayılmıştır ve yakındaki lenf düğümlerine yayılabilir, ancak diğer organlara henüz yayılmamıştır.
- Evre III: Kanser, bağırsak duvarının dışına ve yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır ve ayrıca diğer organlara da yayılabilir.
- Evre IV: Bu aşama, kanserin diğer organlara, özellikle karaciğer ve akciğerlere yayıldığı aşamadır.
Bağırsak kanserinin evresi, kanserin tedavisi ve prognozu hakkında bilgi sağlar. Erken evrelerde teşhis edilen bağırsak kanseri, genellikle daha başarılı bir şekilde tedavi edilir.
Bağırsak Kanseri Tedavisi Nelerdir ?
Bağırsak kanserinin tedavisi, kanserin evresine ve yayılımına, kişinin genel sağlık durumuna ve tercihlerine göre değişebilir. Kanserin tedavisinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
- Cerrahi: Bağırsak kanserinin tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Kanserli tümörün çıkarılması için ameliyat yapılır.
- Radyoterapi: Kanserli hücrelerin öldürülmesi için yüksek enerjili radyasyon kullanılır. Radyoterapi, cerrahi öncesi veya sonrası, kanserin tekrarlamasını önlemek için de kullanılabilir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen veya öldüren ilaçlar kullanılır. Kemoterapi, cerrahi öncesi veya sonrası veya radyoterapiyle birlikte kullanılabilir.
- Hedefli tedaviler: Kanser hücrelerinin belirli moleküllerine hedeflenen ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, kanser hücrelerini öldürür veya büyümesini durdurur.
- Bağırsak kanseri aşısı: Bağırsak kanseri hücrelerindeki belirli proteinleri hedefleyen aşılar geliştirilmiştir. Bu aşılar, bağırsak kanserinin tedavisinde kullanılmaktadır.
Tedavi planı, kanserin evresine ve yayılımına bağlı olarak değişebilir. Bazı durumlarda, birden fazla tedavi yöntemi bir arada kullanılabilir. Kanserin erken evrelerinde teşhis edilmesi, tedavinin daha başarılı olmasına yardımcı olabilir.
Bağırsak Kanseri Cerrahi İşlem Sonrası Tekrarlar Mı ?
Bağırsak kanseri cerrahisi sonrası, kanserin tekrarlama riski vardır. Bu risk, kanserin evresine, yayılımına ve diğer faktörlere bağlıdır.
Erken evre bağırsak kanseri olan birçok hasta, cerrahi işlem sonrası tamamen iyileşebilir. Ancak, kanser tümörü tamamen çıkarılmamış veya çevre dokulara yayılmışsa veya lenf düğümlerine yayılmışsa, kanserin tekrarlama riski artar.
Tedavi sonrası takip, kanserin tekrarlama riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Tedavi sonrası takip, düzenli fizik muayene, kan testleri ve görüntüleme testleri içerir. Bu testler, kanserin tekrarladığını gösteren belirtiler varsa daha sık yapılabilir.
Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri de kanserin tekrarlama riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu değişiklikler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve sigara ve alkol tüketiminden kaçınma gibi faktörler yer almaktadır.
Özetle, bağırsak kanseri cerrahisi sonrası kanserin tekrarlama riski vardır, ancak tedavi sonrası takip ve yaşam tarzı değişiklikleri bu riski azaltabilir.
