Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?

Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kanın atardamar duvarlarına yaptığı baskının sürekli olarak yüksek olması durumudur. Bu durum, kalp ve damar sistemine zarar vererek kalp krizi, inme, böbrek yetmezliği ve diğer sağlık sorunları riskini artırır. Yüksek tansiyon, genellikle belirti vermeden ilerlediği için "sessiz katil" olarak da adlandırılır. Bu nedenle, tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol ettirmeniz ve yüksek tansiyon teşhisi konulması durumunda tedaviye başlamanız önemlidir.

Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kanın atardamar duvarlarına yaptığı baskının sürekli olarak yüksek olması durumudur. Tansiyon, iki değerle ifade edilir:

• Sistolik basınç: Kalbin kasılıp kanı pompaladığı sıradaki basınç.
• Diyastolik basınç: Kalbin gevşediği sıradaki basınç.

Yüksek tansiyon, genellikle sistolik basıncın 140 mmHg veya daha yüksek ve/veya diyastolik basıncın 90 mmHg veya daha yüksek olması olarak tanımlanır.

Yüksek tansiyon çoğu zaman belirti vermez. Ancak, bazı kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Burun kanaması
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Görme bozuklukları

Bu belirtiler, yüksek tansiyonun yanı sıra diğer sağlık sorunlarının da belirtisi olabilir. Bu nedenle, belirtiler yaşamanız durumunda doktora başvurmanız önemlidir.

Yüksek tansiyonun birçok nedeni olabilir. Bazı nedenler şunlardır:

• Yaş: Yaş ilerledikçe yüksek tansiyon riski artar.
• Aile geçmişi: Ailesinde yüksek tansiyon olanlarda risk daha yüksektir.
• Obezite: Fazla kilo veya obezite, yüksek tansiyon riskini artırır.
• Tuzlu beslenme: Aşırı tuz tüketimi, yüksek tansiyon riskini artırır.
• Hareketsiz yaşam tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, yüksek tansiyon riskini artırır.
• Sigara içmek: Sigara içmek, yüksek tansiyon ve diğer kalp hastalıkları riskini artırır.
• Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, yüksek tansiyon riskini artırır.
• Stres: Stres, yüksek tansiyonu tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.
• Bazı hastalıklar: Böbrek hastalığı, uyku apnesi, tiroid hastalıkları gibi bazı hastalıklar yüksek tansiyona neden olabilir.
• Bazı ilaçlar: Doğum kontrol hapları, dekonjestanlar, steroidler gibi bazı ilaçlar yüksek tansiyon riskini artırabilir.

Yüksek tansiyon teşhisi, tansiyon ölçümü ile konur. Tansiyon ölçümü, kol veya bileğe takılan bir tansiyon aleti ile yapılır. Tansiyonunuzun yüksek olması durumunda, doktorunuz diğer testler de isteyebilir (kan testleri, idrar testleri, EKG, ekokardiyografi gibi).

Yüksek tansiyon tedavisinin amacı, tansiyonu normal seviyelere indirmek ve kalp-damar hastalıkları riskini azaltmaktır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Yaşam tarzı değişiklikleri:
  • Sağlıklı beslenme: Tuz tüketimini azaltın, meyve ve sebze tüketimini artırın, sağlıklı yağlar tüketin.
  • Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette egzersiz yapın.
  • Kilo vermek: Fazla kilolu veya obez iseniz kilo vermek tansiyonunuzu düşürmeye yardımcı olabilir.
  • Sigarayı bırakmak: Sigara içmek, yüksek tansiyon ve diğer kalp hastalıkları riskini artırır.
  • Alkol tüketimini sınırlamak: Aşırı alkol tüketimi, yüksek tansiyon riskini artırır.
  • Stresi yönetmek: Stres yönetimi teknikleri (yoga, meditasyon gibi) yüksek tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
• İlaç tedavisi: Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmadığında veya yüksek tansiyon şiddetli olduğunda ilaç tedavisi gerekebilir. Farklı türde tansiyon ilaçları vardır ve doktorunuz size en uygun ilacı reçete edecektir.

Yüksek tansiyon, kalp krizi riskini artıran önemli bir faktördür. Yüksek tansiyon, kalp damarlarında hasara neden olarak damar sertleşmesine ve daralmasına yol açar. Bu da kalp kasına giden kan akışını azaltarak kalp krizine neden olabilir.

Yüksek tansiyon, inme riskini de artırır. Yüksek tansiyon, beyin damarlarında hasara neden olarak damar tıkanıklığına veya kanamaya yol açar. Bu da beyin hücrelerinin hasar görmesine ve inmeye neden olabilir.

Yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği riskini artırır. Yüksek tansiyon, böbreklerde glomerüller adı verilen kanı filtreleyen küçük damarlara zarar verir. Bu da böbreklerin işlevlerini yerine getirememesine ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.

Yüksek tansiyon, göz damarlarında hasara neden olarak görme problemlerine yol açabilir. Bu problemler arasında retinopati (göz sinirlerinde hasar), göz tansiyonu (glokom) ve katarakt (göz merceğinin bulanıklaşması) yer alır.

Yüksek tansiyon ve diyabet, birlikte görüldüğünde kalp-damar hastalıkları riskini daha da artırır. Bu iki hastalık, birbirini olumsuz etkileyerek kalp krizi, inme ve böbrek yetmezliği gibi komplikasyon riskini artırır.

Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun durması veya yüzeyselleşmesi ile karakterize bir uyku bozukluğudur. Uyku apnesi, yüksek tansiyon riskini artırabilir ve yüksek tansiyon tedavisini zorlaştırabilir.

Stres, yüksek tansiyonu tetikleyebilir veya kötüleştirebilir. Stresli dönemlerde, vücutta adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları salgılanır. Bu hormonlar, kalp atış hızını ve kan basıncını artırır. Stres yönetimi teknikleri (yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri gibi) yüksek tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilir.

Gebelik sırasında yüksek tansiyon gelişmesi, hem anne hem de bebek için riskli olabilir. Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) veya eklampsi gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Gebelik sırasında yüksek tansiyonu olan kadınların yakın tıbbi takip altında olmaları önemlidir.

Yüksek tansiyon tedavisinde farklı türde ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, farklı mekanizmalarla tansiyonu düşürür. Bazı ilaç türleri şunlardır:

• Diüretikler: Vücuttaki fazla sıvının atılmasını sağlayarak tansiyonu düşürür.
• Beta blokerler: Kalp atış hızını ve kalbin pompaladığı kan miktarını azaltarak tansiyonu düşürür.
• ACE inhibitörleri ve ARB'ler: Kan damarlarını gevşeterek tansiyonu düşürür.
• Kalsiyum kanal blokerleri: Kalp kasının ve kan damarlarının kasılmasını azaltarak tansiyonu düşürür.

Sağlıklı bir yaşam tarzı, yüksek tansiyonu önlemede ve kontrol altına almada önemli bir rol oynar. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, sigara ve alkol tüketimini sınırlama ve stresi yönetme gibi faktörler, yüksek tansiyon riskini azaltmaya yardımcı olur.

A Life Sağlık Grubu Kardiyoloji Merkezi olarak, yüksek tansiyon teşhisi ve tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir merkeziz. Deneyimli kardiyoloji uzmanlarımız, hemşirelerimiz ve diğer sağlık profesyonellerimiz, size en iyi hizmeti sunmak için birlikte çalışmaktadır. Yüksek tansiyon hakkında daha fazla bilgi almak ve randevu oluşturmak için lütfen bizimle iletişime geçin.